Msza św. w Muzeum Katyńskim i uroczystość zasadzenia Dębu Pamięci w Ogrodzie Pałacu Prezydenckiego z udziałem pary prezydenckiej uczczą Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej. W Pałacu Prezydenckim odbędzie się też lekcja historii poświęcona zbrodni.
"Różne są daty dotyczące pierwszej informacji o odkryciu grobów katyńskich. Ale w naszym środowisku była zawsze obchodzona, nawet kiedy jeszcze nie można było mówić o Katyniu, data 13 kwietnia. Długo trwała dyskusja, który dzień uznać za taki symboliczny. I jednak uznaliśmy, że ten komunikat o odnalezieniu grobów wydany przez Niemców 13 kwietnia się rozpropagował, chociaż jest oczywiście dyskusyjne, że czcimy dzień, kiedy ogłosili o tej zbrodni właśnie Niemcy. Data ta później się jeszcze utwierdziła, bo paradoks chciał, że agencja TASS właśnie 13 kwietnia w 1990 r. oświadczyła, że jednak Rosjanie się przyznają do Katynia" - powiedziała PAP prezes Federacji Rodzin Katyńskich Izabella Sariusz-Skąpska.
Jak zaznaczyła, 13 kwietnia jest dniem, który w rodzinach, "w ciszy, w samotności" jest obchodzony jako ta najtragiczniejsza data, kiedy "ludzie już zaczęli ostatecznie tracić nadzieję, że ich bliscy żyją". "A równocześnie jest to początek kłamstwa katyńskiego, bo po 13 kwietnia 1943 r. przyszła niebawem okupacja sowiecka mówiąca, że jest to prowokacja niemiecka. Także ta data jakoś zawsze wiązała się mocno z tą zbrodnią" - zaakcentowała Sariusz-Skąpska.
Podkreśliła, że cały kwiecień jest dla bliskich ofiar zbrodni ciężkim okresem. "Bo przecież nasi bliscy ginęli przez cały ten czas. Dlatego to wszystko jest wielopłaszczyznowe i wśród wszystkich możliwych dat na upamiętnienie wybraliśmy właśnie 13 kwietnia. Za każdym razem też bardzo podkreślamy, że to jest Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej, bo już się zdarzało, że ktoś skracał nazwę do +Dnia Pamięci Zbrodni Katyńskiej+. A zbrodni się nie czci, czci się ofiary, dlatego zależy nam, by przypominać, że to jest dzień pamięci właśnie tych ofiar" - dodała prezes Federacji Rodzin Katyńskich.
W ramach tegorocznych obchodów Dnia Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej przed południem zaplanowano polową mszę św. na terenie Muzeum Katyńskiego z udziałem m.in. przedstawicieli Rodzin Katyńskich i bliskich ofiar oraz uroczystość w Epitafium Katyńskim. Równolegle prezydent Andrzej Duda z małżonką Agatą Kornhauser-Dudą wezmą udział w uroczystości zasadzenia w Ogrodzie Pałacu Prezydenckiego Dębu Pamięci poświęconego ofiarom zbrodni katyńskiej.
Idea uczczenia ofiar zbrodni przez sadzenie imiennych Dębów Pamięci powstała w 2007 r. Formę ogólnopolskiego programu nadał jej o. Józef Joniec, prezes Stowarzyszenia Parafiada, odpowiedzialnego za koordynację akcji. Inauguracja Programu "Katyń... ocalić od zapomnienia" odbyła się 13 kwietnia 2008 r. na Cmentarzu Poległych w Radzyminie, gdzie posadzono 30 pierwszych Dębów Pamięci.
Po uroczystości zasadzenia Dębu, w Pałacu Prezydenckim podsekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta Wojciech Kolarski rozpocznie lekcję historii poświęconą zbrodni katyńskiej. Poprowadzić ją mają Kamila Sachnowska i dr Andrzej Zawistowski z Biura Edukacji Publicznej IPN. Ma w niej uczestniczyć ok. 100 młodych ludzi z całego kraju.
Zbrodnia katyńska - jak zapowiadają prowadzący lekcję - ma zostać ukazana zarówno "w wymiarze ludzkim, jak i społecznym" przez indywidualne losy zamordowanych. Na zakończenie lekcji młodzież ma otrzymać kopie guzików od mundurów zamordowanych oficerów, symbolizujące pamięć o ofiarach Katynia.
Wczesnym popołudniem Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej ma zostać również upamiętniony uroczystościami z udziałem przedstawicieli władz na pl. Piłsudskiego.
Do zbrodni katyńskiej doszło po sowieckiej agresji na Polskę 17 września 1939 r., kiedy do niewoli w ZSRR dostało się ok. 15 tys. oficerów. Decyzja o ich wymordowaniu - jako wrogów komunizmu i Związku Radzieckiego - zapadła na najwyższym szczeblu. Zgodnie z dekretem władz ZSRR, podpisanym przez Stalina 5 marca 1940 r., NKWD rozstrzelało wiosną tego roku ok. 22 tys. obywateli polskich, w tym 15 tys. oficerów, policjantów, funkcjonariuszy straży granicznej i służby więziennej. Zbrodnia wyszła na jaw 13 kwietnia 1943 r. Data ta jest obecnie symboliczną rocznicą zbrodni. (PAP)
akn/ pz/
