Kard. Adam Stefan Sapieha. Fot. NAC
Wystawę "Przywrócić pamięć. 150. rocznica urodzin kardynała Adama Stefana Sapiehy" otwarto w Przemyślu w sobotę. Obecny na uroczystości marszałek Sejmu Marek Kuchciński powiedział, że pamięć o kardynale powinna być obecna w sercach i umysłach współczesnych Polaków.
Adam Stefan Sapieha urodził się 150 lat temu, 14 maja w 1867 r. w Krasiczynie k. Przemyśla. W latach 1911-51 stał na czele krakowskiego kościoła.
Marszałek mówiąc o tytule wystawy zaznaczył, że nawiązuje on do słów świętego Jana Pawła II o obowiązku pamięci o wybitnym księciu Kościoła. "Zarazem niesie wyzwanie dla nas współczesnych, by Książę Niezłomny był obecny w sercach, umysłach wszystkich Polaków" - dodał.
Zdaniem Kuchcińskiego, w XX w. niewielu Polaków, w czasach trudnych było ludźmi niezłomnymi. "Do nich zaliczamy członków domów Sapiehów, jednego z najznamienitszych rodów – łączących w swoich losach Wielkie Księstwo Litewskie i Koronę Królestwa Polskiego" - powiedział.
Marszałek przypomniał, że Sapieha "prowadził nas" przez trudne czasy, kiedy Polska nie miała państwowości, kiedy walczyła o niepodległość. "Prowadził nas też w czasach tragicznych totalitaryzmów czasów II wojny światowej i lat powojennych" - podkreślił.
"Książę kardynał wywarł również wielki wpływ na kolejne pokolenia, jego największym sukcesem, wiele lat po jego śmierci, był wybór Karola Wojtyły na stolicę Piotrową. Jak powiedział sam Jan Paweł II nie było by jego posługi piotrowej, gdyby nie wielka misja Adam Sapiehy realizowana w Krakowie" - powiedział marszałek Sejmu.
Według Kuchcińskiego Sapieha to również największy bohater ziemi przemyskiej. Mówiąc o wystawie stwierdził, że eksponaty, które zostały na niej zgromadzone "budują obraz osoby charyzmatycznej i niezwykłej, mającej niekwestionowany autorytet w ówczesnym społeczeństwie".
"Książę kardynał wywarł również wielki wpływ na kolejne pokolenia, jego największym sukcesem, wiele lat po jego śmierci, był wybór Karola Wojtyły na stolicę Piotrową. Jak powiedział sam Jan Paweł II nie było by jego posługi piotrowej, gdyby nie wielka misja Adam Sapiehy realizowana w Krakowie" - powiedział marszałek Sejmu.
Na wystawie zgromadzono wiele pamiątek związanych z postacią Sapiehy, w tym m.in. z jego rodzinnym domem, szaty liturgiczne czy dokumenty sygnowane jego podpisem zdjęcia.
W niedzielę w Krasiczynie, miejscu urodzenia Sapiehy, odbędzie się konferencja naukowa poświęcona kardynałowi.
Kardynał Adam Sapieha po święceniach kapłańskich latach 1895-96 przebywał w Rzymie, gdzie odbywał studia doktoranckie z prawa na Uniwersytecie Laterańskim. W 1911 r. został mianowany biskupem krakowskim. Sakrę biskupią otrzymał w Kaplicy Sykstyńskiej.
Sapieha organizował pomoc dla ofiar I wojny światowej, rozdzielaną przez założony przez niego Krakowski Biskupi Komitet dla Dotkniętych Klęską Wojny (nazywany także Książęco-Biskupim Komitetem).
Po ustanowieniu w Krakowie metropolii, w 1925 r. został podniesiony do godności arcybiskupa metropolity krakowskiego.
Po 1939 r. Sapieha nawiązał kontakt z podziemiem niepodległościowym oraz rządem polskim na emigracji. Był znany z nieustępliwości wobec władz niemieckich okupacyjnych.
W 1946 r. został włączony do kolegium kardynalskiego. W listopadzie tego roku wyświęcił na księdza Karola Wojtyłę, przyszłego papieża Jana Pawła II.
W ciągu swojej długoletniej posługi duszpasterskiej Sapieha utworzył 63 parafie. Bez jego pomocy, w 1945 r. nie powstałby "Tygodnik Powszechny".
Kard. Adam Sapieha zmarł 23 lipca 1951 r. w Krakowie. W jego pogrzebie, któremu przewodniczył prymas Stefan Wyszyński, wzięły udział tłumy. Pochowano go w Krypcie pod Konfesją św. Stanisława w Katedrze na Wawelu.
Po 1989 r. w uznaniu zasług Sapieha został odznaczony m.in. Orderem Orła Białego, nadano mu honorowe obywatelstwa Nowego Sącza i Krakowa oraz tytuły doktora honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego i Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. (PAP)
huk/ pat/
