Ekipa prof. Krzysztofa Szwagrzyka na cmentarzu Łódź-Doły. Źródło: Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Łodzi
Nieznane do tej pory, prawopodobne miejsca pochówku dwóch ofiar terroru komunistycznego na łódzkim cmentarzu Doły udało się odnaleźć podczas prac poszukiwawczych Instytutu Pamięci Narodowej – poinformowała w czwartek PAP rzeczniczka łódzkiego oddziału IPN Marzena Kumosińska.
Jak zaznaczyła, najprawdopodobniej wskazano miejsca pochówku Michała Wojtczaka ps. Zbyszek, żołnierza Konspiracyjnego Wojska Polskiego, skazanego przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Łodzi i straconego w maju 1950 r. oraz Stanisława Dolewskiego, skazanego przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Łodzi z powodów politycznych za pomoc finansową udzieloną działaczom PSL i straconego w Łodzi w kwietniu 1948 r.
To, czy rzeczywiście wskazano mogiły tej dwójki ofiar, potwierdzą badania DNA znalezionych szczątków.
Ich odnalezienie było celem czwartkowych prac na cmentarzu katolickim Łódź-Doły. Były to pierwsze prace poszukiwawcze ofiar terroru komunistycznego realizowane przez Instytutu Pamięci Narodowej w Łodzi. Odbywały się one pod nadzorem specjalistów Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN, które na miejscu koordynował dr hab. Krzysztof Szwagrzyk, zastępca prezesa IPN.
"Realizowane w Łodzi prace poszukiwawcze są efektem kwerendy przeprowadzonej przez dr. Krzysztofa Latochę, pracownika Bura Poszukiwań i Identyfikacji Oddziału IPN w Łodzi na Cmentarzu Rzymskokatolickim pw. św. Wincentego na Dołach, a także odnoszących się również do tego cmentarza informacji od rodzin ofiar" – poinformowała Kumosińska.
Najprawdopodobniej wskazano miejsca pochówku Michała Wojtczaka ps. Zbyszek, żołnierza Konspiracyjnego Wojska Polskiego, skazanego przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Łodzi i straconego w maju 1950 r. oraz Stanisława Dolewskiego, skazanego przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Łodzi z powodów politycznych za pomoc finansową udzieloną działaczom PSL i straconego w Łodzi w kwietniu 1948 r. - wskazała rzeczniczka łódzkiego oddziału IPN Marzena Kumosińska.
W efekcie tych działań udało się zlokalizować miejsca pochówku 30 osób - głównie żołnierzy Konspiracyjnego Wojska Polskiego, Narodowych Sił Zbrojnych, Zrzeszenia WiN oraz działaczy kilku organizacji młodzieżowych. Większość z nich to skazani na karę śmierci przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Łodzi w latach 1950-1955.
"W czterech przypadkach mamy do czynienia z osobami, które zginęły w więzieniach przed ogłoszeniem wyroków, a nawet rozpoczęciem sprawy sądowej. Ciała ofiar pochowane zostały w pojedynczych bezimiennych mogiłach rozlokowanych po terenie całego cmentarza. Takie rozproszenie miało na celu zatarcie śladów i uniemożliwienie zlokalizowania miejsc ich pochówku" – tłumaczyła rzeczniczka łódzkiego IPN.
Podkreśliła również, że pochówki ofiar egzekucji systemu komunistycznego z lat 1945-1949 nie były w ogóle wprowadzane do ksiąg cmentarnych, dlatego ustalenie dokładnego miejsca pogrzebania zwłok z tego okresu jest niemożliwe na podstawie dokumentów.
Skrytych pochówków ofiar komunistycznego terroru mieli dokonywać funkcjonariusze łódzkich więzień przy ul. Sterlinga i ul. Kopernika. Kary śmierci oraz innego rodzaju czyny - popełnione przez funkcjonariuszy państwa komunistycznego – stanowiły zbrodnie komunistyczne i przeciwko ludzkości. Były one represjami z przyczyn politycznych, społecznych oraz światopoglądowych i wynikały z faktu podjęcia walki na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego.
Michał Wojtczak "Zbigniew" do Konspiracyjnego Wojska Polskiego został zwerbowany w czerwcu 1947 r. W konspiracji walczył do lata 1949 r. Został ujęty 7 sierpnia 1949 r. we wsi Pawłów w powiecie łaskim. Wyrok śmierci w pokazowym procesie zapadł 21 kwietnia 1950 r. Niespełna miesiąc później przeprowadzono egzekucję w więzieniu przy ul. Sterlinga. Został pochowany potajemnie 24 maja 1950 r.
Stanisław Dolewski został stracony 3 kwietnia 1948 r. po wyroku śmierci za "sabotaż polityczny". Miała być nim pożyczka udzielona przez Dolewskiego Polskiemu Stronnictwu Ludowemu na przedwyborczą akcję propagandową, co według sądu godziło w ustrój państwa polskiego. Jego ciało zostało pochowane potajemnie w bezimiennym grobie na Cmentarzu Rzymskokatolickim na Dołach. (PAP)
bap/ agz/
