Warszawa: wystawa w DSH - Rok 1989 na zdjęciach Krzysztofa Millera

Tłum młodych ludzi, ich skierowane ku górze radosne twarze i wzniesione ręce znalazły się na zdjęciu "Pollock potrafi", otwierającym wystawę prac znanego fotoreportera Krzysztofa Milera. Fotografia przedstawia happening Pomarańczowej Alternatywy, który odbył się na warszawskim pasażu Stefana Wiecheckiego "Wiecha" 24 lutego 1989 r. Na innym zdjęciu widać rozbiórkę pomnika Feliksa Dzierżyńskiego na placu jego imienia 17 listopada 1989 r. Z kolei fotografia wykonana przez Millera 1 maja 1989 r. przedstawia ul. Nowy Świat zastawioną milicyjnymi "sukami" - z zomowcami gotowymi do akcji pośród których zabłąkał się mały chłopczyk z balonikiem 1-majowym. Na kolejnym zdjęciu z demonstracji "Jaruzelski musi odejść" w Al. Jerozolimskich, zrobionym 30 czerwca 1989 r., widać już zomo w akcji - milicjant bije pałką po głowie demonstranta.

Na wystawę składa się blisko sto fotogramów Krzysztofa Millera, który swoją karierę zawodową rozpoczynał właśnie 1989 r. W swojej ponad dwudziestoletniej karierze fotografował konflikty zbrojne w Afganistanie, Czeczenii, państwach afrykańskich, Gruzji, Bośni. W DSH prezentowane są jednak zdjęcia, którymi rozpoczynał swoją pracę fotoreportera. "Rok 1989 był rokiem przełomowym dla Polski i dla naszego regionu, ale był również przełomowy dla Krzysztofa Millera. Z fotografa-amatora, który towarzyszył demonstracjom NZS-u, stał się profesjonalnym fotoreporterem" – podkreślają kuratorzy wystawy Katarzyna Puchalska i Waldemar Gorlewski.

Na ekspozycji w DSH znalazły się zdjęcia dokumentujące wydarzenia roku 1989 – od stycznia i pierwszych spotkań Okrągłego Stołu, przez czerwiec i wolne wybory w Polsce, po przemiany w innych krajach bloku wschodniego – Czechosłowacji, Rumunii i na Węgrzech. Miller sfotografował m.in. spalony 29 grudnia 1989 r. w Bukareszcie gmach biblioteki uniwersyteckiej oraz wystąpienia na Pl. Wacława w Pradze 29 listopada, które doprowadziły do transformacji ustrojowej w Czechosłowacji.

Są też fotografie życia codziennego i portrety mieszkańców Warszawy. Obok zdjęć, które od maja 1989 r. Miller robił dla "Gazety Wyborczej", można zobaczyć też jego fotografie publikowane w drugim obiegu. Ekspozycję uzupełnia ok. 200 zdjęć prezentowanych w formie pokazu slajdów, a także materiały filmowe, m.in. wywiady, w których fotoreporterzy, artyści, przyjaciele i znajomi wspominają Millera oraz wydarzenia 1989 roku.

Jak zaznaczają organizatorzy ekspozycja towarzyszy kampanii "Wybraliśmy wolność 04.06.1989", w której Dom Spotkań z Historią przypomina wydarzenia związane z pierwszymi częściowo wolnymi wyborami w Polsce. W tym przygotowany został m.in. rocznicowy mural inspirowany zdjęciami Krzysztofa Millera przy stacji Metro Centrum.

Krzysztof Miller urodził się 25 marca 1962 r. w Warszawie, zmarł 9 września 2016 r. Zanim został fotoreporterem był - w latach 1976–86 wielokrotnym mistrzem Polski seniorów w skokach do wody z trampoliny i wieży. Studiował na warszawskiej AWF.

Pracę fotoreportera rozpoczął w 1986 r.; razem z Jerzym Gumowskim robił zdjęcia dla pism drugiego obiegu. Od 1988 r. był fotografem Centrum Informacji Akademickiej NZS, współpracownikiem "Przeglądu Wiadomości Agencyjnych". Fotografował w 1989 r. obrady okrągłego stołu. Był autorem m.in. fotoreportaży z Aksamitnej Rewolucji w Czechosłowacji, rewolucji w Rumunii, wojen, m.in. w Bośni i Gruzji. W 2000 r. był jurorem konkursu World Press Photo. Opublikował" książkę "13 wojen i jedna. Prawdziwa historia reportera wojennego" ("Znak, Kraków)

W 2014 r. prezydent Bronisław Komorowski odznaczył go Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Przez kilka lat zmagał się z zespołem stresu pourazowego. Popełnił samobójstwo. 15 września 2016 r. został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.

Wystawę "Krzysztof Miller. Rok 1989" można oglądać w Domu Spotkań z Historią do 16 września 2018. (PAP)

autor: Anna Bernat

abe/ pat/