Jan Józef Lipski. Fot. PAP/CAF/A. Urbanek
„Świecki święty”, „łącznik pokoleń” – takimi określeniami charakteryzowano sylwetkę Jana Józefa Lipskiego podczas odbywającej się w poniedziałek w Warszawie konferencji „Jan Józef Lipski z perspektywy XXI wieku”.
"Określał się jako agnostyk, choć bardzo często powoływał się na etykę chrześcijańską. Zachowywał się w sposób maksymalnie odważny, (...) odwoływał się do neopozytywizmu, a jednocześnie w swojej postawie był typem romantycznego patrioty. Był osobą, do której wszyscy mieli stuprocentowe zaufanie" - wspominał Jana Józefa Lipskiego działacz opozycji antykomunistycznej Henryk Wujec.
Prof. Eisler: Chcieliśmy przypomnieć sylwetkę jednego z najwspanialszych ludzi w XX w. - Jana Józefa Lipskiego. Człowieka niezależnego, animatora obywatelskich postaw, jednego z założycieli Komitetu Obrony Robotników, wreszcie człowieka, który próbował odbudować Polską Partię Socjalistyczną w końcu lat 80.
Uczestnicy konferencji „Jan Józef Lipski z perspektywy XXI wieku” podkreślali historyczną rolę, jaką Lipski odegrał dla kraju oraz mówili o autorytecie, jakim cieszył się on wśród innych opozycjonistów.
"Zawsze odnosiłem wrażenie, że Jan Józef łapie ludzi za guzik i trzyma, po czym mówi o bardzo ważnych rzeczach, których trzeba słuchać. Już wtedy był to dla mnie bardzo wielki zaszczyt, że mogłem z tym człowiekiem obcować. (...) Był to nie tylko działacz, ale również pełnowymiarowy obywatel, człowiek, który tworzył intelektualną tkankę opozycji" - powiedział współpracownik Lipskiego z czasów opozycji demokratycznej w PRL, Kazimierz Wóycicki.
Oprócz Henryka Wujca i Kazimierza Wóycickiego w dyskusji panelowej udział wzięli Zbigniew Romaszewski, Michał Głowiński i Jan Lityński. Moderatorem debaty był prof. Jerzy Eisler.
Wcześniej uczestnicy konferencji wygłosili referaty dotyczące życia i działalności Lipskiego. Wśród prelegentów byli m.in. Andrzej Krzysztof Kunert z odczytem "Jan Józef Lipski jako żołnierz Armii Krajowej" oraz Andrzej Friszke z referatem "Jan Józef Lipski w Komitecie Obrony Robotników".
W konferencji brała udział również najbliższa rodzina Jana Józefa Lipskiego, m.in. wdowa po nim, Maria Lipska.
„Chcieliśmy przypomnieć sylwetkę jednego z najwspanialszych ludzi w XX w. - Jana Józefa Lipskiego. Człowieka niezależnego, animatora obywatelskich postaw, jednego z założycieli Komitetu Obrony Robotników, wreszcie człowieka, który próbował odbudować Polską Partię Socjalistyczną w końcu lat 80. Zależało nam na tym, aby przypomnieć jego dokonania oraz pokazać, jakim był człowiekiem. Aby zastanowić się wspólnie, co z dziedzictwa jego myśli politycznej, społecznej i postawy obywatelskiej pozostaje aktualne dzisiaj, w XXI wieku. Zastanawialiśmy się, gdzie byłby dziś politycznie Jan Józef Lipski i na ile podobałaby mu się dzisiejsza Polska” – powiedział PAP prof. Jerzy Eisler.
„Myślę, że ta konferencja przedstawiła nam model uczciwego, niezwykle aktywnego, bezinteresownego obywatela, i to jest chyba najważniejsze. Wyjątkowość Lipskiego tkwi w łatwości kontaktu, miękkości oraz - jednocześnie - w dużej stanowczości” – podsumował sesję w rozmowie PAP Zbigniew Romaszewski.
Organizatorami sesji były: Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Warszawie, Stowarzyszenie Wolnego Słowa oraz Uniwersytet Warszawski. Konferencji towarzyszyła wystawa plenerowa „Jan Józef Lipski 1926-1991. Ambasador marzeń”.
Jan Józef Lipski urodził się 25 maja 1926 r. w Warszawie. W czasie okupacji niemieckiej był członkiem Szarych Szeregów. Brał udział w Powstaniu Warszawskim.
W PRL Lipski zaangażował się w działalność opozycyjną. Był m.in. prezesem Klubu Krzywego Koła, brał czynny udział w organizowaniu protestów przeciw zaostrzaniu cenzury, był jednym z założycieli Komitetu Obrony Robotników w 1976 r. W 1981 r. wszedł w skład zarządu Regionu NSZZ „S” Mazowsze. Po wprowadzeniu stanu wojennego Lipski został aresztowany.
W 1987 r. współtworzył Polską Partię Socjalistyczną. W 1988 r. został członkiem Komitetu Obywatelskiego przy Przewodniczącym Solidarności Lechu Wałęsie. W wyborach w 1989 r. uzyskał mandat senatora.
Jan Józef lipski zmarł 10 września 1991 r. w Krakowie. Został odznaczony pośmiertnie przez prezydenta Lecha Wałęsę Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski, a w 2006 r. Orderem Orła Białego przyznanym przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego. (PAP)
wmk/ hes/
