Katedralny sobór Chrystusa Zbawiciela w Moskwie. Fot. PAP/EPA
Rzecznik prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego Władimir Legojda powiedział w czwartek, komentując oświadczenie Świętego Synodu Patriarchatu Konstantynopolitańskiego w sprawie Cerkwi na Ukrainie, iż jest ono „bezprecedensowym działaniem antykanonicznym”.
Legojda wypowiadał się po tym, gdy poinformowano, że obradujący w Stambule Synod podjął decyzję o odwołaniu anatemy (wyklęcia) dla obecnego zwierzchnika Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Kijowskiego, patriarchy Filareta.
Przedstawiciel Patriarchatu Moskiewskiego oświadczył, że decyzja Synodu dotyczy "odszczepieńców i osoby ekskomunikowanej z Cerkwi". Jak dodał, Święty Synod Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej, który zbierze się 15 października w Mińsku, "wyda należytą ocenę tych czynów".
Oświadczenie Synodu Patriarchatu Konstantynopolitańskiego "można jednoznacznie ocenić jako bezprecedensowy czyn antykanoniczny, który łączy się z próbą naruszenia podstaw kanonicznego systemu prawosławia" - powiedział Legojda.
Rzecznik zwierzchnika Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej, patriarchy moskiewskiego i całej Rusi Cyryla, diakon Aleksandr Wołkow powiedział, że Synod "przekroczył czerwoną linię" i podjął decyzję katastrofalną dla światowego prawosławia. Zapowiedział też, że Rosyjska Cerkiew Prawosławna zostanie zmuszona do zerwania interkomunii z Patriarchatem Konstantynopolitańskim.
Rosyjska Cerkiew Prawosławna kategorycznie sprzeciwia się działaniom podjętym przez patriarchę Konstantynopola Bartłomieja w kierunku nadania autokefalii Cerkwi działającej na Ukrainie. Tymczasem Ekumeniczny Patriarchat Konstantynopola potwierdził na Synodzie, że wszczyna procedurę nadania autokefalii, czyli niezależności Ukraińskiemu Kościołowi Prawosławnemu.
Podczas obrad nie ogłoszono tomosu (aktu) o powołaniu niezależnej od Moskwy Cerkwi Prawosławnej. Jednakże zgodnie z decyzjami Synodu Konstantynopol odnawia swoją stauropigię (jurysdykcję) nad Ukrainą. Synod anulował działanie swego pisma z 1686 roku, którym przekazał Moskwie prawo do wyświęcania prawosławnego metropolity kijowskiego.
Za jedyny kanoniczny na Ukrainie dotąd uważany był Ukraiński Kościół Prawosławny Patriarchatu Moskiewskiego. Prócz niego działa na Ukrainie również Ukraiński Kościół Prawosławny Patriarchatu Kijowskiego, niezależny od Patriarchatu Moskiewskiego, a także wywodzący się z ukraińskiej diaspory na Zachodzie Ukraiński Prawosławny Kościół Autokefaliczny. Żadna z tych dwóch wspólnot nie była uznawana za kanoniczną przez pozostałe Kościoły prawosławne.
Z Moskwy Anna Wróbel (PAP)
awl/ jo/ mc/
