40 lat temu, 14 maja 1983 r., zmarł Grzegorz Przemyk, maturzysta dwa dni wcześniej skatowany w komisariacie MO przy Jezuickiej na warszawskiej Starówce. Bezpośrednią odpowiedzialność za jego śmierć ponosi grupa milicjantów. Bezkarność zapewniła im junta stanu wojennego, która bezwzględnie rozegrała tę tragedię.
czytaj więcej16 października 1978 r. okazał się jednym z najważniejszych momentów w najnowszej historii Kościoła, a także Polski i Europy. Wybór dokonany na konklawe był zaskakujący nie tylko dla międzynarodowej opinii publicznej i rodaków nowego papieża, lecz zapewne również dla kolegium kardynalskiego.
50 lat temu, 8 marca 1968 r. odbył się wiec protestacyjny studentów UW w związku ze zdjęciem wystawianych w Teatrze Narodowym „Dziadów” oraz relegowaniem z uczelni Adama Michnika i Henryka Szlajfera. Stało się to początkiem tzw. wydarzeń marcowych, czyli buntu młodzieży, a jednocześnie kryzysu politycznego związanego z walką frakcyjną wewnątrz PZPR, rozgrywaną w atmosferze antysemickiej i antyinteligenckiej propagandy.
5 grudnia 1867 r. w Zułowie na Wileńszczyźnie urodził się Józef Piłsudski, mąż stanu, współtwórca niepodległej Polski; jeden z przywódców PPS Frakcji Rewolucyjnej; współzałożyciel i komendant główny Związku Walki Czynnej; komendant główny Związku Strzeleckiego; dowódca I Brygady Legionów Polskich i inicjator utworzenia Polskiej Organizacji Wojskowej. Po odzyskaniu niepodległości Naczelnik Państwa i Naczelny Wódz, marszałek Polski. W 1926 r. dokonał zamachu stanu, w wyniku którego przejął władzę w państwie; dwukrotny premier, Generalny Inspektor Sił Zbrojnych i minister spraw wojskowych w latach 1926-1935. Zmarł 12 maja 1935 r. w Belwederze.
Brat Albert uczy nas wszystkich jak zostać człowiekiem w nieludzkich czasach. Takie czasy przychodzą i odchodzą. Natomiast jest pytanie jak z nich wychodzi człowiek – mówi abp Grzegorz Ryś, metropolita łódzki w filmie Grzegorza Sajóra i Tomasza Płuciennika "Adam Chmielowski. 7 obrazów z życia". Adam Chmielowski urodził się w 1845 r. w Igołomi k. Krakowa. W wieku 18 lat walczył wziął udział w powstaniu styczniowym, podczas walk stracił nogę i trafił do niewoli. Po amnestii w 1865 r. przyjechał do Warszawy, gdzie rozpoczął studia malarskie, które kontynuował w Monachium. Tam zetknął się z innymi wybitnymi artystami, między innymi Stanisławem Witkiewiczem, Józefem Chełmońskim i braćmi Gierymskimi. Wstąpił do Zakonu Jezuitów, jednak po pół roku opuścił nowicjat i wyjechał na Podole do swego brata Stanisława. Po powrocie do Krakowa w 1884 r. zaczął interesować się sytuacją ludzi ubogich. Najpierw w swojej pracowni przy ulicy Basztowej zaczął przyjmować bezdomnych i ubogich. Przełomowym wydarzeniem w życiu Chmielowskiego było namalowanie obrazu „Ecce Homo”. „Wówczas zaczął zadawać sobie pytania o ludzką godność, o godność nędzarzy i ubogich. Ecce Homo to Chrystus, który bierze na siebie cierpienia ludzi. Chmielowski odnalazł w Chrystusie Ecce Homo człowieka ubogiego i przeciwnie, w człowieku ubogim odnalazł Ecce Homo. Św. Albert w nędzarzach odnalazł piękno człowieczeństwa. Chciał przywrócić godność nędzarzy” – zaznacza brat Paweł Flis. Zakładał miejskie ogrzewalnie i przytuliska, domy dla sierot, kalek, starców i nieuleczalnie chorych. W 1887 r. za zgodą kard. Albina Dunajewskiego przywdział habit, a rok później złożył śluby zakonne, przyjmując imię Albert. Założył zgromadzenia braci albertynów (1888) i sióstr albertynek (1891), działające według reguły św. Franciszka z Asyżu. Schorowany brat Albert zmarł 25 grudnia 1916 r. w Krakowie. Na pogrzebie Brata Alberta padły słowa: Nie trzeba się modlić za Brata Alberta, trzeba się modlić do Brata Alberta. Potwierdzeniem tych słów była beatyfikacja – mówi brat Paweł Flis ze Zgromadzenia .Braci Albertynów. W 1938 r. prezydent Ignacy Mościcki nadał mu pośmiertnie Wielką Wstęgę Orderu Polonia Restituta za wybitne zasługi w działalności niepodległościowej i na polu pracy społecznej. Papież Jan Paweł II beatyfikował go w Krakowie w 1983 r., a sześć lat później w Rzymie kanonizował. Relikwie Świętego znajdują się w Sanktuarium Świętego Brata Alberta Ecce Homo w Krakowie.
Z okazji przypadającej 3 grudnia 2017 r. 160. rocznicy urodzin autora "Jądra ciemności" Sejm RP ustanowił rok 2017 Rokiem Josepha Conrada.
15 listopada przypada 100. rocznica śmierci Henryka Sienkiewicza, jednego z najwybitniejszych i najbardziej popularnych pisarzy polskich, laureata literackiej nagrody Nobla, który poprzez swoją twórczość, publicystykę i działalność społeczną budził świadomość narodową, uczył dumy z polskości, umiłowania ojczyzny i zdolności do poświęceń.
70 lat temu, 28 sierpnia 1946 r., władze komunistyczne wykonały wyrok śmierci na niespełna 18-letniej Danucie Siedzikównie, ps. Inka, sanitariuszce 5. Wileńskiej Brygady AK. Wyrok wykonał 28 sierpnia 1946 r. dowódca plutonu egzekucyjnego z KBW. Wraz z „Inką” stracono Feliksa Selmanowicza, ps. Zagończyk.
Władze PRL sięgały po wszelkie możliwe środki, by w 1966 roku przyćmić kościelne obchody 1000-lecia chrztu Polski. Koszty propagandy nie grały żadnej roli, mało brakowało, a na Jasnej Górze zagrałby zespół The Beatles – mówi prof. Jerzy Eisler, dyrektor oddziału IPN w Warszawie.
„Napisaliśmy to nie tylko dla narodu niemieckiego, ale i dla naszego. Nie ma w tym naprawdę żadnych tanich historycznych kłamstw. Wierzymy, że pojawiła się szansa ̶ szansa na przełom w dzisiejszej sytuacji. Prosimy was, nie odrzucajcie szansy. Bóg wam to wynagrodzi!” ̶ pisał w październiku 1965 r. inicjator i główny redaktor orędzia biskupów polskich do niemieckich, datowanego na 18 listopada, kard. Bolesław Kominek.
100 lat temu 6 kwietnia 1915 roku urodził się Tadeusz Kantor, jeden z najważniejszych twórców i reformatorów XX-wiecznego teatru. Ten malarz, scenograf, aktor, wykładowca krakowskiej ASP był autorem happeningów i manifestów artystycznych oraz założycielem słynnego na cały świat Teatru Cricot 2.