35 lat temu, 17 listopada 1989 r. na placu Bankowym w Warszawie obalono pomnik Feliksa Dzierżyńskiego. „Czerwony kat”, jak na niego mówiono, był polskim szlachcicem, rewolucjonistą i twórcą komunistycznych tajnych służb. Dla wielu także symbolem władzy i dominacji Związku Sowieckiego.
Historycy z Czech i z Polski zaprezentowali w poniedziałek czeską edycję pracy „Czekiści” i zapowiedzieli, że pracują nad jej kolejną wersją, zawierającą analizę archiwów na Ukrainie. Edycje angielska, niemiecka i polska prezentują powstanie policji politycznej w ZSRR i jej przeniesienie do innych krajów komunistycznych.
Rosyjska prasa odnotowuje w środę setną rocznicę powołania w 1917 roku Wszechrosyjskiej Nadzwyczajnej Komisji do Walki z Kontrrewolucją i Sabotażem (WCzK), zwanej potocznie Czeka - policji politycznej, która dała początek organom bezpieczeństwa ZSRR.
W Krasnodarze na południu Rosji lokalne zgromadzenie ustawodawcze podjęło jednogłośnie decyzję o nadaniu miejscowej szkole średniej imienia Feliksa Dzierżyńskiego. Z taką inicjatywą wystąpiła sama szkoła oraz regionalny zarząd Federalnej Służby Bezpieczeństwa.
Do wsi Kaj w obwodzie kirowskim w Rosji powróciło muzeum Feliksa Dzierżyńskiego, jednego z przywódców przewrotu bolszewickiego w 1917 r. i twórcy aparatu terroru rewolucyjnego. Muzeum Dzierżyńskiego istniało tam w czasach ZSRR, a w latach 90. je zamknięto.
Gdyby historia potoczyła się nieco inaczej, być może dziś w Polsce chodzilibyśmy ulicami nazwanymi na cześć wybitnego działacza niepodległościowego Feliksa Dzierżyńskiego. Stało się inaczej, ponieważ związał się z bolszewikami – mówi prof. Nikołaj Iwanow z Uniwersytetu Opolskiego. 90 lat temu, 20 lipca 1926 r., zmarł Feliks Dzierżyński, twórca czerwonego terroru.
Miejski komitet wyborczy w Moskwie zarejestrował w czwartek powołaną przez Komunistyczną Partię Federacji Rosyjskiej grupę inicjatywną na rzecz referendum w sprawie powrotu na stołeczny Plac Łubiański pomnika Feliksa Dzierżyńskiego, usuniętego w 1991 roku.
Na moskiewskiej Łubiance przed siedzibą rosyjskiej służby bezpieczeństwa komuniści ustawili w czwartek kopię pomnika Feliksa Dzierżyńskiego z okazji 137. rocznicy urodzin twórcy pierwszych sowieckich organów bezpieczeństwa.
Twórca sowieckiej policji politycznej CzeKa, człowiek odpowiadający za śmierć milionów ludzi, miał też oblicze wrażliwego idealisty. O działalności, ale też bogatym i dramatycznym życiu uczuciowym "Żelaznego Feliksa" pisze Sylwia Frołow w książce "Dzierżyński. Miłość i rewolucja".