Często zupełnie nie zastanawiali się nad swoją tożsamością, bo za naturalne uznawali łączenie wyznania mojżeszowego, poczucie, że są Żydami, z przynależnością do narodu polskiego – mówi PAP dr hab. Marek Gałęzowski z IPN i Uczelni Łazarskiego, autor książki „Żydzi walczący o Polskę. Zapomniani obrońcy Rzeczpospolitej”.
„Serce w plecaku” – pod takim tytułem powstanie w Jarosławiu rekonstrukcja historyczna przypominająca wymarsz we wrześniu 1914 r. młodych mieszkańców ziemi jarosławskiej do Legionów Polskich i ich udział w odzyskaniu niepodległości. Projekt uzyskał dofinansowanie w ramach programu „Niepodległa 2021”.
Aby zacząć od konwencjonalnych słów pamiętnikarza: książka ta nie jest pracą historyczną, choć większość zdarzeń i ludzi, o których piszę, zajmuje czołowe miejsca w historii dwudziestolecia. Poświęcam specjalną wzmiankę w tej narracji szczegółom technicznym, świadom ryzyka, że mogą one nie wzbudzić zainteresowania czytelnika, pragnę bowiem skierować uwagę na mechanizm PKO będącej przed wojną skarbnicą trzech milionów osób, zatem blisko 9 procent ludności Polski – pisze Henryk Gruber.
106 lat temu, 21 września 1914 r., z Cieszyna wymaszerował Legion Śląski. Ponad 400 ochotników ze Śląska Cieszyńskiego dotarło do Mszany Dolnej, gdzie dołączyli do II Brygady Legionów Polskich. Pożegnanie legionistów było manifestacją polskości.
Urodził się 4 kwietnia 1870 r. (data urodzenia na podstawie Polskiego Słownika Biograficznego, część źródeł podaje datę 23 kwietnia 1876 r., taka widnieje na nagrobku generała) w Bryńcach Zagórnych koło Żydaczowa w Galicji. Pochodził z rodziny miejscowego leśnika. Uczył się w gimnazjach w Krakowie i we Lwowie. Możliwość dalszej nauki stwarzało wstąpienie w szeregi armii.
Obchodzący 50-lecie święceń kapłańskich Jasnogórski Kapelan Żołnierzy Niepodległości, generał Brygady Związku Piłsudczyków, o. Eustachy Rakoczy został w niedzielę odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. List do jubilata skierował prezydent Andrzej Duda.
105 lat temu, 13 czerwca 1915 r., pod Rokitną rozegrała się jedna z najtragiczniejszych bitew, jaką stoczyła II Brygada Legionów. 21 lat później pisano o starciu: „Szarża ta nie przyniosła oczekiwanych wyników skutkiem mylnej oceny położenia i braku współdziałania z piechotą. Okryła jednak nimbem bohaterstwa 2. szwadron ułanów i całą kawalerię legionową”.
60 lat temu, 4 czerwca 1960 r., zmarł gen. Józef Haller, legionista, twórca Armii Polskiej we Francji, generalny inspektor Armii Ochotniczej podczas wojny polsko-bolszewickiej; po wybuchu II wojny światowej minister rządu RP na Uchodźstwie.
„Gen. Bolesław Roja był jednym z najdzielniejszych oficerów Legionów, człowiekiem ogromnej brawury i odwagi” – powiedział prezes IPN Jarosław Szarek. Konferencja prasowa w 80. rocznicę śmierci twórcy i dowódcy słynnego 4. Pułku Piechoty Legionów Polskich odbyła się w Centrum Edukacyjnym IPN w Warszawie.