Mateusz Szpytma

Armia Czerwona w latach 1944–45 nie wyzwoliła Polski, lecz ją zniewoliła – powiedział w czwartek wiceprezes IPN Mateusz Szpytma. Związek Sowiecki nie pozwolił na odbudowę niepodległej Polski, niszczył także Armię Krajową i Polskie Państwo Podziemne – podkreślił.

Jesteśmy im wszystkim winni pamięć – powiedział wiceprezes IPN Mateusz Szpytma o ofiarach Sonderaktion Krakau w sobotę na terenie b. niemieckiego obozu Sachsenhausen. Przypomniał też słowa Hiltera, że należy zapobiec temu, by polska inteligencja stała się warstwą kierowniczą.

Film „Paszporty Paragwaju” o Grupie Berneńskiej kryje w sobie paradoks; opowiada o fałszowaniu dokumentów, czyli o przestępstwie, ale takim, które ratowało ludzkie życie – ocenił wiceprezes IPN Mateusz Szpytma. Oszacował też, że w akcji tej uratowano trzy tysiące Żydów.

Polska zdołała obronić niepodległość i stworzyć państwo, w granicach którego znalazła się większość naszych rodaków. Był to wielki sukces naszych przodków – powiedział w czwartek wiceprezes IPN Mateusz Szpytma podczas XII debaty belwederskiej historyków „Walka o granice 1918–1919 cz. II”.

Pogrzeb żołnierza Wehrmachtu Michała Szydłowskiego zabitego w 1944 roku za obronę Polaków odbył się w czwartek w Kosinie k. Łańcuta. Jego szczątki pod koniec sierpnia odkryli historycy Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Rzeszowie.

75 lat temu zlikwidowany został niemiecki karny obóz pracy w kamieniołomie „Liban” w krakowskim Podgórzu. Więźniowie zginęli tylko dlatego, że byli Polakami – mówił wiceprezes IPN Mateusz Szpytma podczas poniedziałkowej uroczystości złożenia kwiatów w tym miejscu.

W relacjach polsko-żydowskich w XX wieku istotną rolę pełni trzecia strona – Niemcy; bez pokazania, że mieli oni wpływ na to, co działo się między Polakami i Żydami w czasie II wojny światowej, analizowanie tych relacji byłoby bez sensu - powiedział w środę wiceprezes IPN Mateusz Szpytma.

Poznawania historii własnego kraju, losów jego wybitnych obywateli jest niezmiernie ważne - mówili w sobotę do posłów na Sejm Dzieci i Młodzieży wiceminister edukacji Maciej Kopeć, rzecznik praw dziecka Mikołaj Pawlak i wiceprezes IPN Mateusz Szpytma.

Dr Mateusz Szpytma wskazuje, że „udzielanie pomocy Żydom w czasie II wojny światowej było równie niebezpieczne, a może nawet bardziej, niż udział w konspiracji, np. w Armii Krajowej”. Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką jest „wyrazem hołdu dla tych (…), którzy w trudnym okresie okupacji niemieckiej, mimo grożącej kary śmierci, zdecydowali się pomóc współobywatelom narodowości żydowskiej” - mówi PAP wiceprezes IPN.

Dokumenty, w tym doniesienia konfidentów i protokoły przesłuchań, dotyczące zwalczania w latach 1944–1950 przez komunistyczne – polskie i sowieckie – służby bezpieczeństwa kierownictwa OUN w Polsce znalazły się w nowym tomie akt, który opublikował IPN wspólnie z ukraińskimi archiwami.