Będziemy robić wszystko, aby już nigdy nie było takiej sytuacji, żeby ci, którzy rządzą na wschodzie, wydawali nam rozkazy czy decydowali o naszym życiu czy śmierci – powiedział wicedyrektor IPN dr Mateusz Szpytma podczas wtorkowych uroczystości Dnia Pamięci o Żołnierzach Wyklętych w Gdańsku.
Ponad 30 działaczy opozycji antykomunistycznej otrzymało w piątek w Krakowie Krzyże Wolności i Solidarności. "Rzeczpospolita dziękuję Wam w sposób skromny, ale dobitny" – mówił wiceprezes IPN dr Mateusz Szpytma.
Agresja Związku Sowieckiego na Polskę w 1939 r. była preludium zbrodni katyńskiej - podkreślił w piątek wiceprezes IPN Mateusz Szpytma, otwierając w Warszawie międzynarodową konferencję naukową "Zbrodnia Katyńska - nowe aspekty". W Rosji wciąż mogą żyć bezpośredni sprawcy tej zbrodni - przypomniał.
Dom, w którym ukrywano Żydów podczas niemieckiej okupacji, udostępniono dla zwiedzających w środę, w 82. rocznicę wybuchu II wojny światowej, w Markowej koło Łańcuta na Podkarpaciu.
Z perspektywy pięciu lat widać, jak ważna była decyzja o powstaniu Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej – ocenił w rozmowie z PAP wiceprezes Instytutu Pamięci Narodowej oraz współpomysłodawca i współtwórca placówki dr Mateusz Szpytma.
Rankiem 24 marca 1944 r. w Markowej k. Łańcuta na Podkarpaciu Niemcy zamordowali ośmioro Żydów i ukrywającą ich rodzinę Ulmów. „Ukarani zostali tylko nieliczni sprawcy” - mówił PAP wiceprezes Instytutu Pamięci Narodowej, współzałożyciel muzeum Ulmów w Markowej dr Mateusz Szpytma.
W imieniu IPN, hołd sześciu milionom Żydów - ofiarom Holokaustu - złożył w środę przy pomniku Umschlagplatz w Warszawie wiceprezes IPN Mateusz Szpytma. Z tego miejsca do obozu zagłady w Treblince trafiło do 300 tys. osób - mężczyzn, kobiet i dzieci, głównie z warszawskiego getta - przypomniał.
Liczba Polaków, którzy ratowali Żydów, jest znacznie większa niż liczba 7112 - ustalona przez Yad Vashem - podkreśla wiceprezes IPN Mateusz Szpytma. Jeszcze kilka lat temu wśród polskich Sprawiedliwych nie było np. Stefanii Buchały, która uratowała Romana Polańskiego - argumentuje.
Powstanie „Solidarności” było jednym z najważniejszych wydarzeń drugiej połowy XX wieku, nie tylko w naszym kraju – mówił wiceprezes IPN Mateusz Szpytma, otwierając w czwartek w Katowicach dwudniową konferencję naukową poświęconą wydarzeniom sprzed 40 lat.
Odnaleziona po latach złota obrączka Szczepana Brzozowskiego – więźnia m.in. KL Auschwitz – trafiła do jego prawnuka. Uroczystość odbyła się w Archiwum IPN w Warszawie, którego pracownicy apelują o zgłaszanie się osób chcących poznać losy swoich bliskich w czasie wojny.