Przymusowe wcielenie ok. 100 tysięcy obywateli RP do Armii Czerwonej po wybuchu II wojny światowej ulega zapomnieniu - podkreślił w czwartek IPN, zwracając uwagę, że represje ZSRS wobec Polaków kojarzą się głównie ze zbrodnią katyńską z wiosny 1940 r. i deportacjami na Wschód.
80 lat temu, 29 czerwca 1940 r., rozpoczęła się trzecia masowa deportacja obywateli RP w głąb ZSRS. Zesłano ich łącznie co najmniej 80 tys. Trafili do najbardziej niegościnnych obszarów nieludzkiej ziemi.
Historia ucieczki polskiego więźnia GUŁagu, który wydostał się z sowieckiej niewoli i przez Afganistan uciekł na Zachód, to epopeja, której nie stworzyłby nikt, kto jej nie przeżył. Bohater przez dekady żył skromnie w Wielkiej Brytanii i dopiero w podeszłym wieku spisał swe przeżycia.
Temat represji NKWD wobec Polaków i sytuacji politycznej Polski po wkroczeniu Armii Czerwonej na tereny II RP i zakończeniu działań zbrojnych w Europie nie jest jeszcze szerzej znany. Od wielu już lat kolejnym rocznicom związanym z pochodem Armii Czerwonej przez Polskę w latach 1944–1945 towarzyszą te same pytania.
80 lat temu, w nocy z 12 na 13 kwietnia 1940 r., w tym samym czasie, gdy NKWD mordowało polskich jeńców wojennych i więźniów, ich rodziny stały się ofiarami drugiej masowej deportacji w głąb ZSRS. Zesłano łącznie ok. 61 tys. obywateli polskich, głównie do Kazachstanu.
„Polityka okupanta sowieckiego 1937–1941” to tytuł kolejnego odcinka cyklu „Polskie 100 lat” współprodukowanego przez Muzeum Historii Polski. Premiera w piątek o godz. 20.00 na antenie TVP Historia.
„Czy publikowanie relacji zesłańców na Syberię osiemdziesiąt lat po pierwszej wielkiej wywózce ma jeszcze sens? Czy metoda historii mówionej może wnieść cokolwiek nowego do badania represji sowieckich wobec obywateli polskich?” – zastanawia się Wojciech Konończuk we wstępie.
Złożenie kwiatów pod pomnikiem Zesłańcom Sybiru we Wrocławiu, msza święta i apel poległych – to niektóre elementy obchodów 80. rocznicy pierwszych deportacji Polaków na Syberię. Uczestniczyli w nich zesłańcy, przedstawiciele władz i Wojska Polskiego.