Powstanie zamojskie do dzisiaj czeka na swoje miejsce w historiografii, w pamięci narodowej i w pamięci prawdy o II wojnie światowej – podkreślił w środę prezes Instytutu Pamięci Narodowej Karol Nawrocki podczas odsłonięcia pomnika Powstania Zamojskiego w Bondyrzu (Lubelskie).
10 grudnia mija 80. rocznica pierwszej deportacji Polaków z Zamojszczyzny do niemieckiego KL Auschwitz. Z obozu przejściowego w Zamościu przewieziono 640 osób. Ogółem w trzech transportach deportowanych zostało do Auschwitz 1,3 tys. osób. 80 proc. z nich zginęło.
80 lat temu, w nocy z 27 na 28 listopada 1942 r., oddziały policji i SS otoczyły Skierbieszów i inne wsie. Rozpoczęła się pierwsza faza akcji pacyfikacyjno-deportacyjnej na Zamojszczyźnie. Do lata 1943 r. wysiedlono 110 tys. Polaków. Tysiące zamordowano. Ponad 4,4 tys. dzieci poddano germanizacji i wysłano do Rzeszy.
80 lat temu, 12 listopada 1942 r., Heinrich Himmler wyznaczył obszar osadniczy w Generalnym Gubernatorstwie. Obejmował on powiaty biłgorajski, hrubieszowski, tomaszowski i zamojski. Konsekwencją była deportacja ponad 100 tys. mieszkańców Zamojszczyzny, która rozpoczęła się kilkanaście dni później i trwała do lata 1943 r.
76 lat temu, w nocy z 27 na 28 listopada 1942 roku, Niemcy rozpoczęli na Zamojszczyźnie zakrojoną na szeroką skalę akcję wysiedleńczą. Jej bilans był tragiczny - do sierpnia 1943 roku, okupanci przeprowadzili brutalną pacyfikację prawie 300 polskich wsi. Ponad 100 tys. ich mieszkańców wywieziono z domów, a ich miejsce zajęli niemieccy koloniści z różnych części Europy. Wśród wypędzonych było przeszło 30 tys. dzieci.
Tablicę poświęconą pamięci 30 tys. polskich dzieci z Zamojszczyzny wysiedlonych przez Niemców w latach 1942-43 odsłonięto w czwartek przy Muzeum Więzienia „Pawiak” w Warszawie. Ta zbrodnia nigdy nie została rozliczona - podkreślił prezes IPN Jarosław Szarek.
Relacje mieszkańców wysiedlonych ze swoich domów w czasie okupacji niemieckiej, a także ich fotografie i zdjęcia pamiątek po nich, znalazły się na wystawie „Wysiedleńcy z Zamojszczyzny w obozie na Majdanku”, otwartej w sobotę w Muzeum na Majdanku w Lublinie.
Uzyskanie finansowych odszkodowań dla ofiar niemieckich zbrodni na Zamojszczyźnie z lat 1942-1943 to cel nowej akcji "Zadośćuczynienie dla Zamojszczyzny", którą organizuje Reduta Dobrego Imienia. Do odpowiedzialności przed polskimi sądami mają być pociągani żyjący jeszcze niemieccy sprawcy zbrodni.
"Mała Zagłada" - książka Anny Janko o losach matki, która jako jedna z nielicznych przeżyła pacyfikacje rodzinnej wsi przez Niemców - zdobyła doroczną nagrodę miesięcznika "Nowe Książki". Wręczenie nagrody odbyło się w piątek w Warszawie.