250 lat temu, 14 października 1773 r., Sejm powołał Komisję Edukacji Narodowej. „Polacy, którzy w tylu innych względach innym narodowym dali się wyścignąć, w urządzeniu jednak edukacji jednym podskokiem nagłym wszystkie wyprzedzili” – pisał jeden ze świadków epoki.
255 lat temu, 24 czerwca 1768 roku, zmarła Maria Leszczyńska, zwana „matką królów”, córka dwukrotnego króla Polski Stanisława Leszczyńskiego, która została królową Francji, żoną Ludwika XV. „Była to ostania królowa po której Francuzi płakali” – mówi PAP Urszula Król, badaczka jej biografii.
310 lat temu, 17 lub 18 marca 1713 r., w słowackim Liptowskim Świętym Mikułaszu zbójnik karpacki Juraj Janosik został powieszony na haku. Na Słowacji, w Polsce i Czechach jego legenda trwa do dziś. Janosik stał się bohaterem filmów, seriali i dzieł literackich.
Arcydzieła Bellotto wyróżniają się wyjątkową pieczołowitością, którą ten przykładał do malowania szczegółów i odwzorowywania architektury – powiedział podczas wernisażu wystawy „Bernardo Bellotto. W 300. rocznicę urodzin malarza” w Zamku Królewskim wiceszef resortu kultury Jarosław Sellin.
Choć jego dzieła wypełniały wnętrza większości krakowskich świątyń, on sam jest dzisiaj artystą nieco zapomnianym. Ekspozycja „Mistrzostwo rysunku. Andrzej Radwański (1711–1762)” na Zamku Królewskim na Wawelu ma przywrócić zwiedzającym pamięć o tym „zapomnianym mistrzu baroku”.
Ogromne koszty zakupów sprowadzanej ze wschodu porcelany sprawiły, że kolekcjonujący ją August II postanowił założyć jej wytwórnię w Miśni. Tam zaczęły powstawać komplety talerzy, zestawy śniadaniowe z imbrykami, dzbankami, cukiernicami czy obiadowe z półmiskami i sosjerkami. Niektóre z nich możemy oglądać na czynnej do 27 marca 2022 r. wystawie „Wazy, serwisy, misy”, prezentowanej w Zamku Królewskim na Wawelu. Opowiada o niej kuratorka Dorota Gabryś.
XVIII-wieczne malowidła odkryte w budynku Urzędu Miasta Poznania, m.in. barokowe freski na suficie sali sesyjnej, zostaną odrestaurowane. Podpisano już umowę na wykonanie prac konserwatorskich i restauratorskich; koszt inwestycji ma wynieść blisko 1,9 mln zł.
Z epoki saskiej pochodzi większość polskich dworów i pałaców; odbudowa Pałacu Saskiego i Pałacu Brühla będzie kolejnym przypomnieniem dziedzictwa tego okresu – ocenił wiceminister kultury Jarosław Sellin podczas otwarcia wystawy „Splendor władzy. Wettynowie na tronie Rzeczypospolitej”.
Oddajemy dziś hołd tym, dla których niepodległość i wolność była najświętszym nakazem – powiedział szef UdSKiOR Jan Józef Kasprzyk podczas uroczystości upamiętniających 227. rocznicę bitwy pod Kobyłką. „Oddajemy hołd tym, którzy dla niepodległej Rzeczypospolitej potrafili oddać swoje zdrowie i życie” – dodał.
W sobotę mija 250 lat od śmierci Jana Klemensa Branickiego. Wydarzenia związane z tą rocznicą odbywają się w Białymstoku, gdzie hetman jest patronem roku 2021. W ocenie historyków postać Branickiego jest jedną z kluczowych w dziejach regionu.