27 kwietnia 1889 r. na błoniach jasnogórskich w Częstochowie odsłonięto pomnik Aleksandra II Romanowa „Cara-Wyzwoliciela”, mający oficjalnie stanowić wotum wdzięczności polskich chłopów za uwolnienie z pańszczyzny i uwłaszczenie.
Powstanie Styczniowe stanowiło ważną cezurę historyczną. „Przed tysiącami naszych rodaków pojawiło się kluczowe pytanie: jaką wybrać drogę, aby przetrwać czasy zaborów? Czy nadal sposobić się do walki zbrojnej, tak jak to wcześniej uczynili uczestnicy insurekcji kościuszkowskiej, powstania listopadowego i wojny polsko-rosyjskiej, w której zaprzepaszczone zostały szanse na ostateczny sukces, czy też zaniechać konspiracji oraz walki zbrojnej i poszukać innych dróg wiodących do odzyskania niepodległości?” – czytamy.
Na Kamienicy Johna przy stołecznym Krakowskim Przedmieściu odsłonięto w środę tablicę upamiętniającą polskiego ucznia narodowości żydowskiej Michała Landego, który brał udział w manifestacji patriotycznej 8 kwietnia 1861 r. na placu Zamkowym w Warszawie.
135 lat temu, 26 sierpnia 1883 r., urodził się Kazimierz Pużak – członek władz PPS, podczas II wojny światowej jeden z przywódców PPS-WRN, przewodniczący Rady Jedności Narodowej; aresztowany przez NKWD i sądzony w Moskwie w procesie przywódców Polskiego Państwa Podziemnego.
Na ul. Piotrkowskiej w Łodzi – szlakiem miejsc, gdzie w 1905 roku robotnicy walczyli na barykadach z wojskiem carskim - odbył się w sobotę przemarsz artystyczny przypominający o 113. rocznicy Powstania Łódzkiego.
Z okazji 155. rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego w d. Wielkim Księstwie Litewskim w niedzielę w wileńskim kościele p.w. Ducha Świętego odprawiono mszę świętą w intencji jego przywódców, a także powstańców weteranów spoczywających na Starej Rossie.
Podchorążowie, którzy rozpoczęli powstanie listopadowe, zamiast wsparcia ze strony dowódców napotkali sprzeciw; elita nie wierzyła w niepodległość - mówił szef MON Antoni Macierewicz, w trakcie obchodów Dnia Podchorążego. Podkreślał, że do utrzymania niepodległości potrzebne jest silne wojsko.
W nocy z 29 na 30 listopada 1830 r. w Warszawie rozpoczęło się Powstanie Listopadowe - zryw niepodległościowy skierowany przeciwko rosyjskiemu zaborcy. Przez 10 miesięcy 140 tys. ludzi prowadziło walkę z największą potęgą militarną Europy, odnosząc w niej poważne, lecz przejściowe sukcesy. Rozpoczęte w listopadową noc powstanie narodowe było największym wysiłkiem zbrojnym w polskich walkach wyzwoleńczych XIX wieku.
Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Przeszłości (TOnZP) odegrało bardzo ważną rolę, u progu odzyskania niepodległości, tworząc rejestr strat polskiej kultury - powiedziała wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Magdalena Gawin w piątek.