Armata polowa 75 mm wz.1902/26 na poligonie podczas ćwiczeń w 1935 r. Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe
W trakcie prac wykopaliskowych na Westerplatte archeolodzy odkryli lokalizację stanowiska polskiej armaty polowej, tzw. putiłówki. We wrześniu 1939 r. raziła ona niemieckie pozycje w Nowym Porcie – poinformowało Muzeum II Wojny Światowej.
Biuro prasowe muzeum w niedzielę w mediach społecznościowych napisało, że archeolodzy, którzy od maja na Westerplatte prowadzą prace wykopaliskowe, odkryli dokładną lokalizację stanowiska polskiej armaty polowej, tzw. putiłówki. Podczas obrony Westerplatte we wrześniu 1939 r. raziła ona niemieckie pozycje w Nowym Porcie.
Badacze znaleźli obiekty będące elementami stanowiska, w tym pozostałości drewniano-ziemnego schronu dla załogi działa i zabytki z nią związane.
„Najciekawszymi znaleziskiem był fragment obręczy koła opisywanej armaty, uszkodzonego 1 września 1939 r. podczas niemieckiego ostrzału. Ten wyjątkowy zabytek będący jedynym znanym elementem zaginionej putiłówki po odpowiednich zabiegach konserwatorskich z pewnością stanie się ważnym elementem przygotowywanej wystawy archeologicznej Muzeum Westerplatte i Wojny 1939 r.” – podano.
Zapewniono, że archeolodzy kontynuują prace związane z poszukiwaniem szczątków jednego z poległych obrońców polskiej Składnicy – legionisty Mieczysława Krzaka, który zginął 2 września 1939 r. na przedpolu placówki Fort. Wyjaśniono, że w tym sezonie szczegółowo badane jest miejsce dawnej strzelnicy, gdzie według pewnych przesłanek mogą się one nadal znajdować. Zakładany obszar badań wynosi łącznie ponad 2 tys. mkw. Prace planowo potrwają do początku listopada 2024 r.
Na Westerplatte od lat prowadzone są badania archeologiczne. W ramach dziesięciu etapów badań przeprowadzonych na Westerplatte szczegółowo przebadano obszar ponad 7,5 tys. mkw. i oczyszczono z materiałów wybuchowych i niebezpiecznych ponad 13,5 ha.
Przeprowadzono również nadzór archeologiczny nad budową cmentarza Żołnierzy Wojska Polskiego, modernizacją i przystosowaniem budynku byłej elektrowni Wojskowej Składnicy Tranzytowej do celów wystawienniczych oraz nad budową punktu obsługi ruchu turystycznego w części w granicach WST.
Dziesięciu obrońców Westerplatte spoczęło na Cmentarzu Żołnierzy Wojska Polskiego
W efekcie pozyskano ponad 82 tys. zabytków, w tym 32 tys. artefaktów o dużej wartości historycznej, ekspozycyjnej i naukowej, obrazujących burzliwą historię półwyspu od połowy XVII do XX w. Znaczną część pozyskanego zbioru stanowią przedmioty związane ze służbą żołnierzy polskich na Westerplatte i walkami prowadzonymi w trakcie obrony Wojskowej Składnicy Tranzytowej.
W 2019 r. w trakcie badań odnaleziono mogiły 9 polskich żołnierzy. Część z nich zginęła w zbombardowanej 2 września 1939 r. przez Luftwaffe wartowni nr 5, pozostali polegli w innych częściach półwyspu. Współpraca Muzeum II Wojny Światowej z Pomorskim Uniwersytetem Medycznym w Szczecinie oraz z pionem śledczym Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku zaowocowała genetyczną identyfikacją 7 osób.
W 2022 r. zorganizowano uroczystości pogrzebowe, w trakcie których obrońcy WST spoczęli na nowym cmentarzu Żołnierzy Wojska Polskiego na Westerplatte. (PAP)
pm/ joz/
