Dyrektor Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku Karol Nawrocki podczas briefingu przy ruinach Wartowni nr 3 na Westerplatte w Gdańsku. 07.08.2020. Fot. PAP/M. Gadomski
Wojewoda pomorski przekazał w piątek w zarządzanie Muzeum II Wojny Światowej działkę na gdańskim Westerplatte należącą dotąd do miasta – informuje dyrektor placówki Karol Nawrocki. Chodzi o największą działkę na półwyspie, na której znajduje się m.in. Pomnik Obrońców Wybrzeża.
„Dzisiejszy dzień we współczesnej historii Westerplatte jest bardzo ważny bowiem decyzją wojewody pomorskiego Dariusza Drelicha i zaakceptowaniem wniosku Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku działka nr 68, a więc ta z Willą Podoficerską, z Wartownią nr 3 ale także z Pomnikiem Obrońców Wybrzeża, będzie w stanie posiadania i będzie zarządzana w imieniu Skarbu Państwa przez państwową instytucje kultury czyli przez Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku” – poinformował Nawrocki w piątek na konferencji prasowej zorganizowanej na terenie półwyspu.
„Jesteśmy zarządcą tej działki w imieniu Skarbu Państwa. To nie jest decyzja czasowa” – powiedział Nawrocki pytany o formę zarządu i czas obowiązywania decyzji wojewody.
Dr hab. T. P. Rutkowski: po strajkach 1980 r. pamięć o Westerplatte nabierała coraz bardziej społecznego charakteru
Nawrocki wyjaśnił, że na przejętym w zarządzanie terenie wykonane zostaną badania saperskie (przeprowadzi je Wojsko Polskie) mające na celu oczyszczenie działki z ewentualnych niewybuchów i niewypałów. „Będziemy mogli zadbać o bezpieczeństwo tych turystów, którzy tutaj chodzą na półwyspie” – powiedział dyrektor podkreślając, że gdy teren na Westerplatte należał do miasta, tylko jego część została przebadana przez saperów. Dodał, że saperom w ich pracy towarzyszyć będą archeolodzy, którzy mają zabezpieczyć znalezione w trakcie poszukiwań artefakty.
Po oczyszczeniu działki z niebezpiecznych materiałów archeolodzy z MIIWŚ mają w planie dokładne przebadanie terenu (muzealna ekipa rozpoczęła takie prace na terenie półwyspu już kilka lat temu). Równolegle prowadzone będą badania geofizyczne i geologiczne działki oraz „budowa postumentu z tablicą informacyjną”. Jak zaznaczył Nawrocki, kolejnym krokiem, który planuje MIIWŚ na przejętej w zarządzanie działce, „będą prace przygotowawcze do procesu inwestycyjnego”.
Nawrocki przypomniał, że na tym terenie ma powstać placówka muzealna opowiadająca o obronie Westerplatte, ale też innych działaniach wojska polskiego składających się na polską obronę jesienią 1939 r. „Żeby to zrobić i żeby ten plan skonkretyzować, musimy mieć analizę badań saperskich i badań archeologicznych” – dodał.
Konieczne dalsze prace archeologiczne na Westerplatte
Dyrektor podkreślił, że przekazana w piątek miejska działka zapewni też MIIWŚ dostęp do Elektrowni – budynku należącego niegdyś do Straży Granicznej, który w ubiegłym roku przejęła placówka z myślą o urządzeniu tam ekspozycji. Nawrocki zaznaczył, że prace przy i we wnętrzu Elektrowni trwają, a w 2022 r. ma w niej zostać otwarta wystawa. „Budynek Elektrowni zostanie wyremontowany” – poinformował.
Dyrektor wyjaśnił też, że Muzeum nie zamierza dokonywać zmian przy Pomniku Obrońców Wybrzeża ani jego okolicy. „Pomnik jest trwałym elementem półwyspu Westerplatte. Jest to miejsce, które kojarzy się z półwyspem Westerplatte, więc nasze plany inwestycyjne nie obejmują pomnika. My jesteśmy tutaj, żeby budować, żeby prowadzić inwestycje, żeby uzupełniać przestrzeń, to miejsce, muzealnym duchem, a nie po to, żeby zajmować się dekompozycją tego, co jest w chwili obecnej wokół pomnika i na samym kopcu” – powiedział.
Nawrocki był też pytany o to, czy MIIWŚ stara się o przejęcie w zarząd innych – dziś miejskich - działek na półwyspie. Nawrocki odpowiedział, że tak jest. Dodał, że o konkretach MIIWŚ będzie informowało później.
Tajny rozkaz - na Westerplatte tylko specjalnie dobrani żołnierze
Z zapowiedzi Nawrockiego a także wcześniejszych informacji z Ministerstwa Obrony Narodowej wynika, że zbliżające się obchody rocznicy wybuchu II wojny światowej zostaną zorganizowane na Westerplatte przez MON oraz Muzeum II Wojny Światowej. Przez ostatnie ponad 20 lat, gdy przejęta w piątek działka należała do miasta, uroczystości te były organizowane przez gdański samorząd.
Rok temu w życie weszła specustawa ws. budowy Muzeum Westerplatte i Wojny 1939 - oddziału Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. W myśl autorów tego dokumentu - grupy posłów PiS - ma on usprawnić budowę plenerowego Muzeum Westerplatte i Wojny 1939. Posłowie PiS zaznaczali, że chcą m.in., by Westerplatte - lepiej niż dotychczas - ukazywało heroizm polskich żołnierzy, którzy w 1939 r. stawili opór w tym miejscu po agresji III Rzeszy Niemieckiej na Polskę. Ich zdaniem teren ten nie jest obecnie należycie wykorzystany dla polskiej pamięci.
Specustawa zakłada budowę na terenie Westerplatte placówki muzealnej, która ma być oddziałem Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. Placówka miałyby działać na terenach dziś będącym w gestii m.in. wojska i Straży Granicznej, ale też tych należących do miasta Gdańsk. Do samorządu należą m.in. działki, na których zlokalizowana jest Wartownia nr 1, relikty budowli obronnych stanowiących niegdyś elementy wojskowej składnicy, a także wzgórze z Pomnikiem Obrońców Wybrzeża.
Przeciwko przekazaniu miejskich terenów na Westerplatte pod kuratelę państwa protestowały władze Gdańska oraz liczni przedstawiciele świata naukowców, muzealników i dziennikarzy. (PAP)
autor: Anna Kisicka
aks/ pat/
