Prezes IPN Jarosław Szarek we wtorek odda cześć Józefowi Piłsudskiemu z okazji 85. rocznicy śmierci pierwszego marszałka Polski - poinformował Instytut. Kwiaty złoży także przed pomnikiem gen. Władysława Andersa, który zmarł 50 lat temu.
Jak przekazano, ceremonia składania kwiatów rozpocznie się we wtorek o godz. 12 przed Grobem Nieznanego Żołnierza na Placu Piłsudskiego, gdzie wiązanki upamiętnią gen. Władysława Andersa, który zmarł 12 maja 1970 r. Podczas drugiej części uroczystości o godz. 12.15 prezes IPN Jarosław Szarek oraz szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk złożą kwiaty przed pomnikiem marszałka Józefa Piłsudskiego, który zlokalizowany jest przy Dowództwie Garnizonu Warszawa.
Hołd gen. W. Andersowi uczestnicy obchodów złożą także w Błoniu-Krośniewicach (woj. łódzkie), miejscu urodzenia generała. Delegacja z prezesem oraz ministrem na czele spotka się przy tamtejszym pomniku o godz. 14.30.
"+Dał Polsce wolność, granice, moc i szacunek+ - słowa wypowiedziane w dniu pogrzebu Józefa Piłsudskiego (ur. 1867 – zm. 1935) przez prezydenta Rzeczypospolitej Ignacego Mościckiego znakomicie oddawały rolę Marszałka w dziejach Polski" - napisano w komunikacie IPN.
Zwrócono uwagę, że "Piłsudski sformułował ideę walki zbrojnej o niepodległość w czasie, gdy wiarę w jej spełnienie podzielała znikoma część społeczeństwa polskiego". "Mimo to konsekwentnie wcielał ją w życie. Zainicjował stworzenie Związku Walki Czynnej i organizacji strzeleckich przed I wojną światową. Dowodził I Brygadą Legionów i bił się o niepodległość z Rosją. Później rzucił wyzwanie pozostałym państwom zaborczym – Niemcom i Austro-Węgrom, które uwięziły go w twierdzy w Magdeburgu. W listopadzie 1918 r. z woli narodu został Naczelnikiem Państwa i rozpoczął proces budowy państwowości polskiej oraz Wojska Polskiego" - przypomniano.
Dodano, że "jako Naczelny Wódz poprowadził wojsko do wojny o granicę wschodnią Rzeczypospolitej". "Zwycięstwo w tych zmaganiach, których kulminacyjnym momentem było odparcie najazdu bolszewickiego, zdecydowało o bycie młodego państwa. W setną rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości IPN przygotował bogato ilustrowany album Twórca Niepodległej, ze wstępem Prezydenta RP Andrzeja Dudy, który przedstawia życie Józefa Piłsudskiego" - wskazano.
W komunikacie IPN przypomniano również, że we wrześniu 1939 r. generał Władysław Anders (ur. 1892 – zm. 1970) dowodził Nowogródzką Brygadą Kawalerii aż do momentu aresztowania przez Sowietów. "Po podpisaniu 30 lipca 1941 r. układu polsko-sowieckiego Anders po 22 miesiącach spędzonych w więzieniach sowieckich, 4 sierpnia, opuścił celę. Został mianowany dowódcą Armii Polskiej w ZSRR. W pierwszej dekadzie września 1941 r. w Tockoje, Tatiszczewie i Buzułuku rozpoczęło się tworzenie oddziałów nowej armii. Dzięki staraniom Andersa od 24 marca do 4 kwietnia 1942 r. ze Związku Radzieckiego zostali ewakuowani żołnierze, cywile, w tym duża liczba dzieci. Ostatecznie pod koniec lipca 1942 r. zapadła decyzja o ewakuacji pozostałych żołnierzy do Iranu" - napisano.
Dodano, że "szlak Armii Polskiej na Wschodzie wiódł przez Iran, Irak, Syrię do Palestyny". "Po 21 lipca 1943 r. gen. Anders objął dowództwo 2 Korpusu, na którego czele miał wyruszyć na front włoski. Na przełomie 1943 i 1944 r. jednostki polskie zostały przetransportowane do Włoch. Wojska gen. Andersa uczestniczyły w walkach o Monte Cassino. Według komunikatu Radia BBC wzgórze i klasztor zdobyto 18 maja 1944 r. W trwającej pół roku bitwie o Monte Cassino straty 2 Korpusu wyniosły 923 poległych i 2931 rannych" - wskazano. (PAP)
autor: Katarzyna Krzykowska
ksi/ itm/