Prezydent Słowacji Zuzana Czaputova oświadczyła w niedzielę, w Dniu Pamięci o Zagładzie Romów, że społecznym obowiązkiem jest poznanie oraz zapamiętanie losów i wspomnień konkretnych osób. Zaapelowała, by współpraca z Romami odbywała się na zasadach równorzędnego partnerstwa.
Dzień Pamięci obchodzony jest w rocznicę zlikwidowania przez nazistów rodzinnego obozu Romów, który znajdował się na terenie niemieckiego obozu zagłady Auschwitz-Birkenau. W komorach gazowych zamordowano wówczas około 3 tys. więźniów - Romów i Sinti. Historycy oceniają, że podczas II wojny światowej zamordowano około 500 tys. Romów.
Z powodu pandemii koronawirusa Zagładę Romów upamiętniono za pośrednictwem internetu. Czaputova na swoim profilu uznała, że zbudowanie tolerancyjnego społeczeństwa możliwe jest tylko przy zrozumieniu, jak proste, a zarazem niezwykle niebezpieczne jest pozbycie się mniejszości ze względu na różnice. Podkreśliła, że obowiązkiem władz publicznych jest stanowcze odrzucenie przejawów nienawiści wobec jakiejkolwiek grup, czy to ze względu na rasę, pochodzenie etniczne, religię czy orientację seksualną.
76 lat temu Niemcy zlikwidowali tzw. Zigeunerlager w Birkenau
Swój wpis zakończyła w języku romskim: „Savore jekhetane dživas pre jekh luma” – Wszyscy żyjemy w jednym świecie.
Premier Słowacji Igor Matovicz uczestniczył w uroczystościach upamiętniających Zagładę Romów w Bańskiej Bystrzycy, a także był na mszy świętej za ofiary Romów w katedrze św. Marcina w Bratysławie. Zwrócił uwagę, że holokaust Romów nie skończył się, ponieważ - jak powiedział - „wciąż patrzymy na osoby należące do społeczności romskiej jako na ludzi gorszych”. Premier zadeklarował, że celem kierowanego przez niego rządu jest skończenie z polityką ukrytego holokaustu wobec Romów. Zwrócił uwagę m.in. na potrzebę edukacji wśród obywateli narodowości romskiej.
W Pierwszej Republice Słowackiej, państwie słowackim, które utworzono w 1939 r. po rozbiorze Czechosłowacji, podczas spisu ludności w 1940 r. zaliczono do narodowości romskiej 37 tys. osób.
Na terenie Słowacji zginęło około 1400 Romów. Brak precyzyjnych danych o ofiarach ze Słowacji w niemieckich nazistowskich obozach koncentracyjnych.
Obecnie według różnych szacunków na Słowacji żyje około 500 tys. Romów, co stanowi około 10 proc. całej populacji.
Piotr Górecki (PAP)
ptg/ mal/
