
„Warszawa na nowo. Fotografie reporterskie 1945–1949” to wystawa zorganizowana z okazji obchodów 80. rocznicy rozpoczęcia odbudowy Warszawy przez miasto stołeczne i DSH. Zdjęcia pochodzą z archiwum Polskiej Agencji Prasowej. Wernisaż wystawy odbędzie się 25 w czwartek.
Ekspozycja jest częścią programu „BUDUJEMY NOWY DOM”, przygotowanego przez DSH i będzie prezentowana od 25 września 2025 do 22 lutego 2026 w siedzibie DSH przy ul. Karowej 20 w Warszawie.
Autorem opracowania varsavianistycznych opisów do zdjęć jest Ryszard Mączewski, projekt wystawy stworzyła Katarzyna Godyń-Skoczylas, zaś autorem identyfikacji wizualnej wystawy jest Kuba Maria Mazurkiewicz. Wystawie towarzyszy album autorstwa Anny Brzezińskiej i Katarzyny Madoń-Mitzner zaprojektowany przez Barabasza Opałkę. Drugie, uzupełnione wydanie książki „Warszawa na nowo. Fotografie reporterskie 1945-1949” dostępne będzie w Księgarni DSH od 25 września.
Wystawa składa się z kilkudziesięciu warszawskich fotografii z drugiej połowy lat 40. Ich autorami są młodzi fotoreporterzy z różnych agencji fotograficznych działających tuż po wojnie – Jerzy Baranowski, Stanisław Dąbrowiecki, Wojciech Kondracki, Jan Tymiński, Stanisław Urbanowicz, Zdzisław Wdowiński, a także operatorzy Wiktor Janik i Karol Szczeciński. Niestety, nie przy wszystkich fotografiach zachowały się nazwiska autorów.
„Te fotografie pokazują odbudowę miasta, ale także budowanie na nowo życia po traumie II wojny. Pozwalają inaczej spojrzeć na tamte czasy i na Warszawę dzisiaj.”
„Te fotografie pokazują odbudowę miasta, ale także budowanie na nowo życia po traumie II wojny. Pozwalają inaczej spojrzeć na tamte czasy i na Warszawę dzisiaj. Mieszkańcy stolicy z niezwykłą siłą życia i energią oswajali skrajnie trudną rzeczywistość i starali się żyć normalnie w nienormalnych warunkach. W decyzji o wzniesieniu z ruin stolicy było jakieś pozytywne szaleństwo, zbiorowy entuzjazm na przekór realiom i sytuacji politycznej. Czuje się to, patrząc na te zdjęcia, na twarze ludzi, na odradzające się życie miasta. Ten entuzjazm, energia są zaraźliwe” – mówi Katarzyna Madoń-Mitzner, kuratorka wystawy.
Warszawa była najbardziej zniszczoną spośród europejskich stolic. W wyniku działań wojennych zburzono około 84% zabudowań lewobrzeżnej części miasta, w tym 90% zabudowy przemysłowej i zabytkowej, ok. 72% budynków mieszkalnych. Gruzy zajmowały ok. 20 milionów metrów sześciennych. Moment powrotu dawnych mieszkańców do stolicy, życie w ruinach i mozolna odbudowa miasta zostały utrwalone przez autorów zdjęć z niezwykłym wyczuciem i wrażliwością. Prezentowane w albumie i na wystawie fotografie pozwalają zrozumieć charakter i historię stolicy Polski oraz wyobrazić sobie, jaki ogromny wysiłek włożono w podniesienie Warszawy z ruin. Zdjęcia pustkowia po getcie warszawskim kontrastują z nowo powstającym osiedlem Mariensztat, bieda i smutek z ulicznymi zabawami i tańcami. W ruinach Starego Miasta biegają dzieci, a kobiety rozwieszają pranie. To poruszający portret zbiorowy ludzi budujących miasto na gruzach. Opowieść nie tyle o odbudowie miasta, co o odbudowie życia.
„Autorzy fotografii byli profesjonalistami, niezwykle zaangażowanymi w to, co robią. Ich zdjęcia są na najwyższym poziomie, zarówno technicznym, jak i merytorycznym, doskonale skadrowane i skomponowane. To nie tylko dokument, ale piękna, pełna emocji fotografia humanistyczna. Dzięki temu, że przetrwała, możemy poczuć niesamowitego ducha miasta i jego mieszkańców” – mówi Anna Brzezińska, kuratorka wystawy.
Od 19 września zdjęcia z wystawy „Warszawa na nowo” można oglądać w Teatrze Wielkim. Operze Narodowej Ekspozycja towarzyszy premierze oraz pokazom opery „Najlepsze Miasto Świata. Opera o Warszawie” w reżyserii Barbary Wiśniewskiej. Wyselekcjonowane przez kuratorki Katarzynę Madoń-Mitzner i Annę Brzezińską fotografie można oglądać w foyer dolnym TWON (w strefie biletowanej) od 19 września do 31 października. Ekspozycja w holu głównym Teatru Wielkiego. Opery Narodowej składa się z 20 warszawskich fotografii. Ich autorami są młodzi fotoreporterzy z różnych agencji fotograficznych działających tuż po wojnie.
Kuratorkami wystawy są Anna Brzezińska i Katarzyna Madoń-Mitzner. Zdjęcia pochodzą z archiwum Polskiej Agencji Prasowej. Partnerami projektu są Polska Agencja Prasowa (PAP), dzieje.pl oraz Teatr Wielki. Opera Narodowa. Ekspozycję można oglądać do 22 lutego 2026 r.
wnk/