Przypinka „Remember. August 23”. Źródło: Europejska Sieć Pamięć i Solidarność
Przypomnieniu zbrodni XX-wiecznych totalitaryzmów służy Europejski Dzień Pamięci Ofiar Stalinizmu i Nazizmu, obchodzony 23 sierpnia – w rocznicę podpisania paktu Ribbentrop-Mołotow, przesądzającego o IV rozbiorze Polski. W tym roku mija 75 lat od tych wydarzeń.
Europejski Dzień Pamięci Ofiar Stalinizmu i Nazizmu został ustanowiony przez Parlament Europejski w 2008 r. Pierwszy raz był obchodzony w 2011 r. w Polsce, w kolejnych latach – na Węgrzech i na Litwie. W tym roku główne obchody dnia odbędą się na Łotwie.
Aby utrwalić w świadomości Europejczyków tragiczne konsekwencje wydarzeń z 23 sierpnia 1939 r. Europejska Sieć Pamięć i Solidarność po raz drugi bierze udział w akcji upamiętniającej ofiary reżimów totalitarnych XX stulecia.
O ich dramatycznym losie przypomina zaprojektowany przez ESPS znak „Remember. August 23” w formie niewielkiej przypinki przepasanej czarną wstążką. Umieszczono go na serii archiwalnych fotografii przedstawiających więźniów obozów koncentracyjnych, obozów zagłady, sowieckich gułagów oraz stalinowskich więzień.
Jak przypomniała w rozmowie z PAP Edyta Mietkowska w ESPS, w zeszłym roku znak towarzyszył fotografii przedstawiającej bratających się żołnierzy Wehrmachtu i Armii Czerwonej. „W tym roku uznaliśmy, że należy wizualizować znaczek poprzez twarze ofiar – więźniów dwóch totalitaryzmów (…). Ci więźniowie reprezentują różne kraje, są wśród nich Polacy, Żydzi, Czesi, Słowacy, Rumuni, Węgrzy; wszyscy symbolizują miliony ofiar. Te dziesięć zdjęć jest dokumentem zbrodni tamtych czasów” – tłumaczyła Mietkowska.
Organizatorzy akcji zachęcają do udostępniania i dzielenia się tym symbolicznym znakiem pamięci. Przypinkę można zamówić na stronie internetowej ESPS - www.enrs.eu, lub pobrać stamtąd jej wersję elektroniczną.
Europejska Sieć Pamięć i Solidarność jest międzynarodowym przedsięwzięciem, które ma na celu badanie, dokumentowanie oraz upowszechnianie wiedzy na temat historii Europy XX w. i sposobów jej upamiętniania ze szczególnym uwzględnieniem okresu dyktatur, wojen oraz społecznego sprzeciwu wobec zniewolenia.
75 lat temu, 23 sierpnia 1939 r., minister spraw zagranicznych III Rzeszy Joachim von Ribbentrop i ludowy komisarz spraw zagranicznych Związku Sowieckiego Wiaczesław Mołotow – obaj reprezentujący totalitarne mocarstwa – podpisali w Moskwie pakt o nieagresji wraz z tajnym protokołem dodatkowym, którego konsekwencją był IV rozbiór Polski.
Zgodnie z treścią protokołu, terytorium Polski miało zostać rozgraniczone między Niemcy i ZSRS, a granica stref wpływów obu państw miała przebiegać wzdłuż linii rzek Narew, Wisła i San. Granice te zmodyfikowano w związku z podpisaniem 28 września 1939 r. niemiecko-sowieckiego traktatu o granicach i przyjaźni, na mocy którego Armia Czerwona wycofała się za Bug. (PAP)
wmk/ mlu/
