W piątek na Litwie odbywają się obchody 72. rocznicy rozpoczęcia masowych wywózek na Syberię zorganizowanych przez okupantów sowieckich. W Litewskim Narodowym Teatrze Opery i Baletu zostanie wykonane „Polskie Requiem” Krzysztofa Pendereckiego.
Szacuje się, że od 1941 do 1952 roku w głąb Rosji zesłano blisko 200 tys. ludzi. Tragedia wywózek dotknęła nie tylko Litwinów; zsyłano też Rosjan, Polaków, Żydów. Na Litwie faktycznie każda rodzina została dotknięta represjami.
„Ludzie byli wyrywani z rodzin, z domów, wpychani do wagonów, skazani na śmierć” - powiedziała prezydent Dalia Grybauskaite podczas piątkowego, uroczystego posiedzenia Sejmu, apelując o „zachowanie pamięci i niewypaczanie historii”.
Szacuje się, że od 1941 do 1952 roku w głąb Rosji zesłano blisko 200 tys. ludzi. Tragedia wywózek dotknęła nie tylko Litwinów; zsyłano też Rosjan, Polaków, Żydów. Na Litwie faktycznie każda rodzina została dotknięta represjami.
Od 1940 roku, po zajęciu Litwy przez ZSRR, rozpoczęły się zakrojone na szeroką skalę represje polityczne i deportacje ludności cywilnej.
W dniach 14-18 czerwca 1941 roku nastąpiła pierwsza fala masowych wywózek na Syberię. Szacuje się, że wywieziono wtedy blisko 20 tys. ludzi, niezależnie od ich pochodzenia i pozycji społecznej. Represje trwały do 1952 roku. Ogółem zesłano około 200 tys. mieszkańców Litwy; około 30 tys. - głównie dzieci i osoby starsze – nie przeżyło drogi na Sybir.
Najliczniejszą grupę wśród represjonowanych stanowili Litwini. Tragedia dotknęła też inne narodowości w tym Polaków mieszkających na Wileńszczyźnie. Szacuje się, że stanowili oni grupę około 1600 osób. Ich losów do końca nie poznano.
14 czerwca jest obchodzony na Litwie jako Dzień Żałoby i Nadziei. Przed południem odbyło się uroczyste posiedzenie Sejmu. Po południu na stacji kolejowej w Nowej Wilejce, skąd tysiące represjonowanych udało się w swoją ostatnią podróż, odbyła się Godzina Pamięci. Wieczorem w katedrze wileńskiej odbędzie się msza święta w intencji ofiar wywózek, a w Litewskim Narodowym Teatrze Opery i Baletu zostanie wykonane „Polskie Requiem” Krzysztofa Pendereckiego.
„Polskie Requiem” wykona Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Wrocławskiej pod batutą Jacka Kaspszyka, Kowieński Chór Państwowy oraz soliści: Nomeda Kazlaus, Agnieszka Rehlis, Adam Zdunikowski oraz Liudas Mikalauskas. Na premierowe wykonanie dzieła Krzysztofa Pendereckiego na Litwie do Wilna przybył sam maestro.
Z Wilna Aleksandra Akińczo (PAP)
aki/ ala/
