Weterani Narodowych Sił Zbrojnych mjr Bogdan Eubich (P) i mjr Stanisław Turski (2P) zostali odznaczeni medalem Pro Bono Poloniae. Przewodniczący Rady do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Bogusław Nizieński (2L) oraz szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk (L). Obchody 75. rocznicy powstania Brygady Świętokrzyskiej NSZ na pl. Piłsudskiego w Warszawie. Fot. PAP/R. Guz
W 75. rocznicę powołania Brygady Świętokrzyskiej oddaję hołd żołnierzom NSZ, oddaję hołd żołnierzom, którzy z oddaniem i odwagą walczyli o wolność i niezawisłość Ojczyzny – napisała w liście do uczestników uroczystości na pl. Piłsudskiego w Warszawie marszałek Sejmu Elżbieta Witek.
"Wielu bohaterów skazanych na niepamięć nadal nie doczekało się przywrócenia dobrego imienia. Wokół Brygady Świętokrzyskiej Narodowych Sił Zbrojnych narosło wiele legend i krzywdzących stereotypów. Nie można zapominać, że była to jedna z największych formacji partyzanckich walczących zarówno z okupantem niemieckim, jak i sowieckim wrogiem" - napisała marszałek Sejmu Elżbieta Witek. List w niedzielę przy Grobie Nieznanego Żołnierza odczytała wicemarszałek Małgorzata Gosiewska.
75 lat temu powstała Brygada Świętokrzyska
Marszałek przypomniała, że "w obliczu klęski Niemiec dowództwo NSZ za cel postawiło sobie, by ziemie polskie nie znalazły się we władaniu komunistycznej władzy". "Aktywna antysowiecka postawa żołnierzy Brygady Świętokrzyskiej przysporzyła im wielu wrogów w czasach wojny i w powojennym czasie" - oceniła.
"W 75. rocznicę powołania Brygady Świętokrzyskiej oddaję hołd żołnierzom NSZ, oddaję hołd żołnierzom, którzy z oddaniem i odwagą walczyli o wolność i niezawisłość Ojczyzny. Chyląc czoła, oddaję im należną cześć" - zakończyła swój list Elżbieta Witek.
Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych (UdSKiOR) Jan Józef Kasprzyk podczas niedzielnego wystąpienia przypomniał, że w ostatnim czasie "podjęto próby, aby podzielić środowisko kombatanckie". "Ale środowiska kombatanckiego podzielić się nie da, bo wy wszyscy walczyliście o to samo - o wolną Polskę!" - podkreślił.
"Łączy nas dzisiaj pamięć i wdzięczność wobec czynu zbrojnego NSZ i Brygady Świętokrzyskiej NSZ" - powiedział Kasprzyk. Wyjaśnił, że niedzielna uroczystość "jest właściwie dopełnieniem tego, co stało się przed dwoma laty, kiedy to (...) Sejm RP przez aklamację, jednogłośnie, bez żadnych protestów przyjął uchwałę, w której stwierdzał wyraźnie, iż NSZ były formacją, która +dobrze zasłużyła się Ojczyźnie+".
25 lat temu zmarł Antoni Szacki "Bohun" - dowódca Brygady Świętokrzyskiej NSZ
"To wy, jako jedyna polska formacja staliście się częścią armii gen. Pattona. To wam Amerykanie pozwolili nosić na mundurach oznaki przysługujące wojskom sprzymierzonym amerykańskim" - przypomniał Kasprzyk. "Można powiedzieć, że to wy byliście pierwszymi żołnierzami NATO" - dodał.
"Dokładnie 75 lat temu na ziemi świętokrzyskiej, w niewielkim majątku Lasocice przed kilkuset żołnierzami, którzy od wielu lat prowadzili walkę z okupantem niemieckim i z komunistycznymi bojówkami, stanął pan pułkownik Antoni Szacki +Bohun+ i powiedział w tym pierwszym rozkazie do żołnierzy Brygady Świętokrzyskiej (...): wybraliśmy drogę czystą i prostą, ale drogę trudną i ciężką" - przypomniał genezę Brygady Świętokrzyskiej prezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Jarosław Szarek.
Wyjaśnił, że jednym z głównych autorów "czarnej legendy" NSZ i Brygady świętokrzyskiej NSZ był Mieczysław Moczar.
"Pójdziemy dalej z żołnierzami Brygady Świętokrzyskiej, z przedstawicielami ruchu narodowego, bo można było być w sporze politycznym z przedstawicielami polskiego państwa, polskiego rządu, ale Brygada Świętokrzyska nigdy nie była w sporze z niepodległą Polską. Ona tej Polsce niepodległej służyła!" - zakończył prezes IPN.
W Czechach obchody 73. rocznicy wyzwolenia niemieckiego obozu w Holiszowie przez Brygadę Świętokrzyską NSZ
Podczas niedzielnych obchodów na pl. Piłsudskiego szef UdSKiOR Jan Józef Kasprzyk i przewodniczący Rady ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych sędzia Bogusław Nizieński wręczyli medale "Pro Bono Poloniae" mjr. Bogdanowi Eubichowi, mjr. Stanisławowi Turskiemu i por. Henrykowi Atemborskiemu. Medale przyznał im szef UdSKiOR "w uznaniu szczególnych zasług w upowszechnianiu wiedzy o historii walk niepodległościowych, krzewieniu postaw patriotycznych w polskim społeczeństwie oraz poza granicami kraju".
Obaj wręczyli też Marii Kowalewskiej uroczysty akt powołania na członka Rady ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych.
W uroczystościach wzięli udział m.in. wicemarszałek Sejmu Małgorzata Gosiewska, reprezentujący premiera Mateusza Morawieckiego wojewoda mazowiecki Zdzisław Sipiera, posłowie Andrzej Melak i Robert Winnicki, senator prof. Jan Żaryn, przedstawiciele WP i służb mundurowych, weterani i rodziny żołnierzy NSZ, przedstawiciele środowisk kombatanckich (m.in. żołnierze AK i Batalionów Chłopskich) oraz opozycji antykomunistycznej.
J.J. Kasprzyk: Brygada Świętokrzyska nigdy nie kolaborowała z Niemcami
Obchody 75. rocznicy powstania Brygady Świętokrzyskiej NSZ zakończyły uroczysty Apel Pamięci, który odczytał por. Patryk Koroś z Garnizonu Warszawa, salwa honorowa oraz ceremonia składania wieńców i wiązanek kwiatów na Grobie Nieznanego Żołnierza. Uroczystości odbyły się w asyście wojskowej Orkiestry Reprezentacyjnej Wojsk Lądowych z Wrocławia i żołnierzy z Pułku Reprezentacyjnego Wojska Polskiego.
Zainaugurowała je w niedzielę rano msza św. w intencji poległych i żyjących żołnierzy NSZ, którą odprawiono w Katedrze Polowej Wojska Polskiego w Warszawie.
"Wielu żołnierzy i partyzantów w czasie II wojny światowej, żołnierzy działających w różnych organizacjach zbrojnych, w Narodowych Siłach Zbrojnych, w okresie powojennym właśnie z mszy świętej, właśnie z Eucharystii czerpało moc i siły" - przypomniał w homilii ks. płk Zbigniew Kempa.
Uroczystości rocznicowe objął patronatem narodowym prezydent RP Andrzej Duda. Ich organizatorem był Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych na wniosek Związku Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych.
75 lat temu, 11 sierpnia 1944 r., na Kielecczyźnie pod dowództwem kpt. Antoniego Dąbrowskiego-Szackiego "Bohuna" powstała Brygada Świętokrzyska, największa formacja zbrojna Narodowych Sił Zbrojnych; walczyła zarówno z podziemiem komunistycznym, jak i z Niemcami.(PAP)
autor: Grzegorz Janikowski
gj/ wus/
