Przedstawiciele władz województwa świętokrzyskiego, kombatanci, parlamentarzyści, wojskowi i mieszkańcy Kielc uczestniczyli w środę w stolicy regionu w uroczystościach Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych.
Wojewódzkie obchody, które odbyły pod kieleckim pomnikiem Armii Krajowej, poprzedziła msza św. w bazylice katedralnej, celebrowana przez biskupa kieleckiego, Jana Piotrowskiego.
W homilii duchowny podkreślił, że kto nie szanuje pamięci o bohaterach narodowych, nie jest „Polakiem i patriotą”.
„Dziś jednak nie oglądajmy się za siebie, ale patrzmy na siebie i odważnie pytajmy - jacy my jesteśmy? Co wynika z tego, że jesteśmy ochrzczeni? Komu i czemu służą powierzone nam urzędy państwowe, samorządowe, stanowiska i funkcje zawodowe? Bez tej świadomości, na nic zda się Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych (…)” – ocenił bp Piotrowski.
Po nabożeństwie uczestnicy uroczystości przeszli pod ścianę straceń w dawnym więzieniu kieleckim przy ul. Zamkowej, a następnie pod pomnik Armii Krajowej.
Odczytano listy prezydenta Andrzeja Dudy i premier Beaty Szydło, w których oddali oni hołd żołnierzom niezłomnym. Podziękowali także osobom i instytucjom, upowszechniającym wiedzę o ludziach sprzeciwiających się po wojnie stalinowskiemu totalitaryzmowi.
Wojewoda świętokrzyski Agata Wojtyszek podkreśliła w wystąpieniu, że święto Żołnierzy Wyklętych jest wyrazem pamięci o tych, którzy oddali największy skarb - własne życie - za ojczyznę; jest także świadectwem patriotyzmu dla kolejnych pokoleń. Apelowała o pamięć o tych, którzy zginęli na Kielecczyźnie. „Żołnierze Wyklęci walczyli również na świętokrzyskiej ziemi. Jesteśmy dumni, że region ten wydał tak wielu polskich patriotów, których dzisiaj możemy stawiać za wzór naszym dzieciom i wnukom” – dodała Wojtyszek.
Naczelnik kieleckiej delegatury Instytutu Pamięci Narodowej Dorota Koczwańska-Kalita, powiedziała, że przez 50 lat po II wojnie światowej państwowa propaganda zniekształcała obraz podziemia antykomunistycznego, nazywając jego żołnierzy zaplutymi karłami reakcji i faszystami. Dodała, że ten nurt jest nadal obecny w przestrzeni publicznej, a niektórym środowiskom trudno jest zrozumieć, że PRL była „państwem ukształtowanym na fałszu i zdradzie”. „Nie możemy być obojętni, że kiedy my tu dziś oddajemy hołd Żołnierzom Wyklętym, w Internecie, w przestrzeni publicznej przywoływana jest ich czarna legenda - konsekwencja propagandy PRL-owskiej” – podkreśliła Koczwańska-Kalita.
Wg szefowej kieleckiego IPN, zadaniem państwa jest ustosunkowanie się do swojej przeszłości. „Wiele rządów nie podejmowało tego tematu, historię spychano gdzieś na margines, właśnie dlatego, że wywoływała zbyt wiele kontrowersji” – zaznaczyła Koczwańska-Kalita.
Po przemówieniach odczytano apel pamięci, a żołnierze z Centrum Przygotowań do Misji Zagranicznych na kieleckiej Bukówce oddali salwy honorowe. Zmówiono modlitwę w intencji żołnierzy podziemia niepodległościowego. Pod pomnikiem, oświetlonym jupiterami w biało-czerwonych barwach, złożono wieńce i zapalono znicze.
Przed południem, na cmentarzu na kieleckich Piaskach, w miejscu nazywanym „kielecką Łączką” - gdzie potajemnie grzebano żołnierzy niezłomnych - pod pomnikiem poświęconym pamięci żołnierzy AK, Narodowych Sił Zbrojnych i Zrzeszenia WiN, zamordowanych przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa w latach 1944-56, przedstawiciele samorządowców i kombatantów złożyli kwiaty.
Od wtorku w kieleckim Centrum Edukacyjnym IPN „Przystanek Historia” można oglądać wystawę „Oddziały Łupaszki”, poświęconą szlakowi bojowemu oddziałów i podkomendnym mjr. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”, dowódcy 5. Wileńskiej Brygady Armii Krajowej.
W czwartek zostanie rozstrzygnięty finał IV. edycji wojewódzkiego konkursu dla uczniów gimnazjów i szkół średnich na plakat lub film promujący święto Żołnierzy Wyklętych, przez postaci związane z Kielecczyzną. Wieczorem w kinie „Moskwa” odbędzie się kielecka premiera filmu fabularnego „Wyklęty”, wyreżyserowanego przez kielczanina Konrada Łęckiego.
Kieleckie obchody święta Żołnierzy Wyklętych objął patronatem prezydent Andrzej Duda.
Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych ustanowił w 2011 r. parlament „w hołdzie Żołnierzom Wyklętym - bohaterom antykomunistycznego podziemia, którzy w obronie niepodległego bytu Państwa Polskiego, walcząc o prawo do samostanowienia i urzeczywistnienia dążeń demokratycznych społeczeństwa polskiego, z bronią w ręku, jak i w inny sposób przeciwstawili się sowieckiej agresji i narzuconemu siłą reżimowi komunistycznemu”.
ban/ pat/
