Lublin, 12.12.2017. Uroczysta msza święta pogrzebowa profesora Jerzego Kłoczowskiego. Fot. PAP/W. Pacewicz
Środowiska akademickie, przyjaciele, przedstawiciele władz pożegnali we wtorek w Lublinie Jerzego Kłoczowskiego – prof. KUL, wybitnego historyka mediewistę, żołnierza Armii Krajowej, uczestnika Powstania Warszawskiego – który zmarł 2 grudnia.
Uroczystej mszy św. nad urną z prochami zmarłego prof. Kłoczowskiego w archikatedrze lubelskiej przewodniczył metropolita lubelski abp Stanisław Budzik. Uroczystości pogrzebowe odbędą się w czwartek na cmentarzu parafialnym w Krzynowłodze Wielkiej.
Metropolita podkreślił, że razem z odejściem prof. Kłoczowskiego odchodzi od nas także "pokolenie wojennych 20-latków", zwane pokoleniem Kolumbów. „Młody Jerzy, ps. Piotruś, w Powstaniu Warszawskim stracił prawą rękę. Nauczył się pisać lewą. I to, co ten +Kolumb+ napisał, to jakby kontynent, który trzeba odkrywać, poznawać, głosić” – powiedział abp Budzik.
Metropolita przypomniał, że Kłoczowski przez całe swoje życie naukowe był związany z Lublinem i Katolickim Uniwersytetem Lubelskim. „Był czołową postacią historii Kościoła. Nikt tak jak on nie znał Europy i jej przeszłości. Był człowiekiem instytucją. Założył Instytut Europy Środkowo-Wschodniej. Wskazywał nam na korzenie, z których wyrastamy, na ożywcze soki z których czerpie nasza kultura” – dodał abp Budzik.
Rektor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II ks. prof. Antoni Dębiński powiedział, że prof. Kłoczowski - wybitny uczony, intelektualista – wykładał na wielu prestiżowych uniwersytetach na całym świecie, ale w sposób trwały, ideowo związał się KUL.
„Owszem, zajmował się wiekami średnimi, bo to była jego specjalność - badał historię myśli, instytucji, które powstały w średniowieczu - ale przecież w sposób mądry i uczony, odwołując się do idei współczesnej Europy, ukazywał fundamenty naszej cywilizacji, do której powinniśmy się odwoływać i według której powinniśmy urządzać nasze życie społeczne” – powiedział rektor KUL.
We mszy św. uczestniczyli dawni współpracownicy Kłoczowskiego z okresu opozycji solidarnościowej, Senat KUL, prezydent Lublina Krzysztof Żuk, przedstawiciele społeczności akademickiej Lublina. Listy kondolencyjne nadesłali liczni profesorowie i uczeni uniwersytetów i instytutów badawczych na świecie. Specjalny list wystosował też prymas Polski abp Wojciech Polak.
Kłoczowski urodził się w 1924 r. w Bogdanach. W czasie II wojny światowej był żołnierzem Armii Krajowej; w Powstaniu Warszawskim walczył w pułku "Baszta".
W latach 1945-1948 studiował na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu, gdzie w 1950 r. uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych. W tym samym roku rozpoczął współpracę z Katolickim Uniwersytetem Lubelskim, a w 1974 r. uzyskał tytuł profesora zwyczajnego. Na KUL pełnił różne funkcje m.in. kierował Katedrą Historii Średniowiecznej, Katedrą Historii Kultury Polskiej, był twórcą Instytutu Geografii Historycznej Kościoła w Polsce, dziekanem Wydziału Nauk Humanistycznych KUL.
Kłoczowski był historykiem-mediewistą; interesował się głównie historią kultury polskiej, historią chrześcijaństwa w Polsce, historią Europy Środkowo-Wschodniej. To autor i redaktor około 100 publikacji m.in. dwutomowych dzieł "Kościół w Polsce" (1968, 1970), "Dzieje polskiego chrześcijaństwa" (1987, 1991), a także "Chrześcijaństwo i historia" (1990), "Wspólnoty chrześcijańskie w tworzącej się Europie" (2003), "Europa – chrześcijańskie korzenie" (2004).
Prof. Kłoczowski był inicjatorem powołania Instytutu Europy Środkowo - Wschodniej, którego przez wiele lat był dyrektorem. Instytut ten działa od 1991 r. najpierw, jako stowarzyszenie, a od 2001 r. – jako jednostka badawcza powołana przez ministra spraw zagranicznych. Prowadzi badania, głównie historyczne i politologiczne związane ze specyfiką Europy Środkowo-Wschodniej.
W latach 2000-2004 prof. Kłoczowski był współtwórcą i przewodniczącym Konwentu Europejskiego Kolegium Polskich i Ukraińskich Uniwersytetów. Kolegium miało stać się zaczątkiem polsko-ukraińskiego uniwersytetu w Lublinie.
Oprócz pracy na KUL, Kłoczowski wykładał też m.in. w College de France, Merton College Oxford University, Institute for Advanced Study w Princeton, University of Madison-Winsconsin, Kolegium Europejskim w Natolinie.
Otrzymał tytuły doktora honoris causa Uniwersytetu w Grodnie w 1993 r., Akademii Kijowsko-Mohylańskiej w 1998 r., Wolnego Uniwersytetu w Berlinie w 1998 r. oraz Uniwersytetu Sorbona w Paryżu w 1999 r.
W latach 80. angażował się w działalność opozycyjną "Solidarności", od 1981 r. kierował pracami Wszechnicy Regionu Środkowowschodniego "Solidarności", a po ogłoszeniu stanu wojennego współpracował z tajnymi strukturami związku. W latach 1989-1990 był przewodniczącym Komitetu Obywatelskiego Lubelszczyzny. Z ramienia tego komitetu w wyborach uzupełniających w 1991 r. po śmierci Adama Stanowskiego, uzyskał mandat senatora; był członkiem Komisji Spraw Zagranicznych Senatu. W latach 1989-1991 był sędzią Trybunału Stanu.
Prof. Kłoczowski był członkiem wielu organizacji i towarzystw naukowych m.in.: przewodniczącym Międzynarodowej Federacji Instytutów Europy Środkowo - Wschodniej, przewodniczącym Polskiego Komitetu ds. UNESCO, członkiem Rady Wykonawczej UNESCO (kilkakrotnie przewodniczył polskiej delegacji na Konferencji Generalnej UNESCO), członkiem-założycielem Polskiej Rady Ruchu Europejskiego, wiceprzewodniczącym Międzynarodowej Komisji Historii Porównawczej Kościołów, przewodniczącym Polskiej Komisji Historii Porównawczej Kościołów w Komitecie Nauk Historycznych Polskiej Akademii Nauk, przewodniczącym Komitetu Wspólnego UNESCO i Międzynarodowego Komitetu Nauk Historycznych. Był też jednym z inicjatorów utworzenia organizacji kombatanckiej Armii Krajowej. Laureat wielu nagród i odznaczeń. W 2004 r. odznaczony przez prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego Orderem Orła Białego.
Zmarł 2 grudnia w Warszawie. Miał 93 lata.
W środę msza św. nad urną z prochami zmarłego prof. Kłoczowskiego odbędzie się w kościele oo. Dominikanów w Warszawie. (PAP)
autor: Renata Chrzanowska
ren/ itm/
