Uroczystość przed pomnikiem Legionisty. Fot. PAP/G. Michałowski
Z okazji 105. rocznicy wymarszu I Kompanii Kadrowej i 100. rocznicy nadania Józefowi Piłsudskiemu tytułu honorowego obywatela Łodzi przed pomnikiem Legionisty złożono kwiaty i zapalono znicze.
Andrzej Janecki z Urzędu Miasta Łodzi przypomniał okoliczności nadania marszałkowi Piłsudskiemu tytułu honorowego obywatela miasta Łodzi, które nastąpiło 6 sierpnia 1919 r. w obecności 54 członków Rady Miejskiej, a także posłów na Sejm, przedstawicieli władz państwowych, różnych wyznań religijnych, instytucji naukowych oraz licznie zgromadzonej publiczności.
105 lat temu I Kompania Kadrowa wyruszyła z krakowskich Oleandrów
"Miasto nasze szczęśliwe, że było terenem tytanicznej pracy Józefa Piłsudskiego, wyraża temu wielkiemu bojownikowi o wolność przez usta swoich przedstawicieli – Rady Miejskiej – najwyższy hołd, ofiarując mu obywatelstwo honorowe miasta Łodzi" - zapisano w przyjętej wówczas rezolucji.
Radni uchwalili także, że na domu przy ul. Wschodniej, gdzie w latach 1899-1900 mieściła się tajna drukarnia "Robotnika" prowadzona przez Piłsudskiego i gdzie przyszły marszałek został aresztowany przez carską ochranę, wmurowana zostanie pamiątkowa tablica, a ul. Benedykta w centrum miasta zostanie przemianowana na ul. 6 Sierpnia.
Jak zaznaczył Janecki, przedwojenna uchwała łódzkich rajców pozostaje w mocy do czasów współczesnych, choć np. ulica w czasach okupacji nosiła imię 8. Armii, a w czasach PRL – 22 lipca; do nazwy 6 sierpnia powrócono – kolejną uchwałą radnych – w 1990 r.
Szacuje się, że do Legionów Polskich w wyniku akcji werbunkowej przeprowadzonej w październiku 1914 r. wstąpiło ok. 350 łodzian, w tym pluton ułanów i 30-osobowy oddział skautów. Z kolei w pierwszej połowie 1917 r. na Retkini i Brusie - obecnie są to łódzkie osiedla - stacjonował park amunicyjny w sile 400 legionistów.
Na uroczystości przed pomnikiem Legionisty obecni byli także członkowie łódzkiego oddziału Związku Legionistów Polskich i Ich Rodzin oraz rekonstruktorzy wcielający się w rolę legionistów. Był wśród nich także syn rotmistrza Zygmunta "Młota" Przepałkowskiego, Adam.
Wyruszył 54. Marsz Szlakiem I Kompanii Kadrowej
Legiony Polskie - pierwsza polska formacja wojskowa XX w.
"Mój ojciec przybył do Krakowa już w czerwcu 1914 r. na manewry Związku Strzeleckiego, które trwały ponad miesiąc. Dołączył do I Kadrowej i wyruszył z nią do Miechowa, gdzie obalono słupy graniczne. 12 sierpnia strzelecka gromada dotarła do Kielc. Ojciec już wtedy przestał być jej uczestnikiem, bo zdobył konia i siodło i wstąpił do kawalerii - najpierw był w patrolu kawaleryjskim Beliny-Prażmowskiego, a później w I Pułku Ułanów, z którym przeszedł całą kampanię legionową – z przerwami na tajne zadania wykonywane dla Polskiej Organizacji Wojskowej. Jego przemienna służba trwała do 1920 r." – wspominał Adam Przepałkowski.
6 sierpnia 1914 r. z Krakowa w kierunku Królestwa Polskiego wyruszyła I Kompania Kadrowa Józefa Piłsudskiego, zwana kadrówką. I Kompania była pierwszym od zakończenia powstania styczniowego regularnym oddziałem armii polskiej i przyczyniła się do odzyskania niepodległości w 1918 r.(PAP)
autorka: Agnieszka Grzelak-Michałowska
agm/ wj/
