28.05.2025–29.05.2025
Kierunek Stalinizm - międzynarodowa konferencja w Centralnym Przystanku Historia IPN, fot. IPN
Biuro Badań Historycznych IPN w Warszawie zaprasza do wzięcia udziału w międzynarodowej konferencji naukowej „Kierunek – stalinizm. Powojenny drogowskaz dla Europy Środkowo-Wschodniej”. Odbędzie się ona 28 i 29 maja w Centralnym Przystanku Historia IPN im. Lecha Kaczyńskiego w Warszawie.
W pierwszym dniu konferencji - 28 maja - zaplanowano trzy panele tematyczne.
O jugosłowiańskich doświadczeniach stalinizmu wykład ma wygłosić Aleksandar Životić z Uniwersytetu w Belgradzie.
Prof. Mirosław Szumiło (historyk związany z IPN oraz UMCS w Lublinie) przedstawi porównanie komunistycznych elit władzy w Polsce i Czechosłowacji w latach 1948-1953.
Dr hab. Adam Dziuba, historyk związany z katowickim oddziałem IPN, opowie o genezie i konsekwencjach III Plenum KC PZPR z listopada 1949 r. To wtedy, w trakcie obrad tego kierowniczego gremium doszło do zaostrzenia kursu ideologicznego i rozprawy z Władysławem Gomułką.
Na koniec pierwszego panelu Artur Troost, doktorant z Uniwersytetu Warszawskiego, opowie o tym, ze stalinizm był dyrektywą którą kierowały się partie komunistyczne nie tylko w krajach bloku wschodniego.
Drugi panel tematyczny poświęcony będzie aparatowi bezpieczeństwa.
Na początek o bułgarskich doświadczeniach z lat 1944-1949 opowie Nadia Boyadjieva z Bulgarskiej Akademii Nauk.
Następnie Paweł Sztama (historyk związany z IPN i Muzeum Żołnierzy Wyklętych) mówić będzie o kadrach aparatu bezpieczeństwa w Polsce w latach 1944-1945.
Robert Klementowski z Uniwersytetu Wrocławskiego swoje wystąpienie poświęci stalinizmowi jako epizodowi w "długim trwaniu" aparatu bezpieczeństwa.
Moderatorem trzeciego panelu, poświęconego gospodarce, będzie Bogusław Tracz z IPN w Katowicach. Udział w tym panelu wezmą Goran Arčabić z Muzeum w Zagrzebiu (mówić będzie o industrializacji w Jugosławii do 1952 r.),Thomas Sniegon z Uniwersytetu w Lund (mówić będzie o Czechosłowacji) oraz Magdolna Baráth, która mówić ma o ekonomicznych podstawach dyktatury komunistycznej na Węgrzech.
29 maja, w drugim dniu konferencji, zaplanowano trzy kolejne panele tematyczne.
Pierwszy z nich, od godz. 9.00, poświęcony będzie ideologii i propagandzie.
Wezmą w nim udział Rafał Opulski (historyk związany z IPN oraz Uniwersytetem Papieskim Jana Pawła II w Krakowie), Mario Jareb z Chorwackiego Instytutu Historycznego, Klejdi Këlliçi z Uniwersytetu w Tiranie, Monika Wiśniewska z Polskiej Akademii Nauk, Bogusław Tracz z IPN w Katowicach oraz Tomislav Anić z Katolickiego Uniwersytetu Chorwacji.
Kolejny panel tematyczny poświęcony będzie dyplomacji. Moderatorem będzie Adam Dziuba z IPN w Katowicach. W ramach tego panelu referaty wygłoszą Anna Patecka-Frauenfelder z Uniwersytetu Łódzkiego, Rafał Opulski z IPN, Konrad Rokicki z Ministerstwa Spraw Zagranicznych oraz Sylwia Szyc z IPN.
Ostatni panel tematyczny zatytułowano "W stronę destalinizacji", a moderatorem będzie Grzegorz Wołk z IPN. O pierwszych masowych protestach po śmierci Stalina mówić będzie Mark Kramer z Uniwersytetu Harvarda.
Paweł Sasanka z Instytutu Pileckiego mówić będzie o kryzysie systemu władzy w Polsce w latach 1955-1956.
Paul Maddrell z Uniwersytetu w Loughborough (w Wielkiej Brytanii) mówić będzie o Stasi oraz destalinizacji w Niemieckiej Republice Demokratycznej. Tematem jego wystąpienia będzie Walter Ulbricht.
Zakończenie konferencji zaplanowano o godz. 16.00.
Organizator zapewnia tłumaczenie symultaniczne na język polski i angielski.
Konferencja organizowana zostanie w ramach Centralnego Projektu Badawczego „Ruch komunistyczny i aparat władzy 1917–1990”. (PAP)
jkrz/
