Znalezione w Mątwicy w gminie Nowogród szczątki 39 żołnierzy rosyjskich z 1915 r. poległych na terenie Polski pochowano w piątek w Łomży. Szczątki odkryto podczas prac ekshumacyjnych przy budowie drogi wojewódzkiej Łomża-Nowogród.
Ekshumacje były przeprowadzone w 2018 i 2019 r. na zlecenie Instytutu Pamięci Narodowej.
Szczątki żołnierzy pochowano na dawnym cmentarzu wojskowym przy Sanktuarium Miłosierdzia Bożego w Łomży. Pochówek poprzedziła msza w tym kościele. W uroczystościach wzięli udział m.in. przedstawiciele wojska, przedstawiciel ambasadora Federacji Rosyjskiej w Polsce Aleksei Fomichew, prezydent Łomży Mariusz Chrzanowski, poseł Lech Kołakowski, starosta łomżyński Lech Szabłowski, dyrektor Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN Adam Siwek.
"Po ponad stu latach od ich śmierci (żołnierzy rosyjskich-PAP), udaje się IPN odnaleźć kolejnych żołnierzy. Instytut prowadząc ekshumacje żołnierzy carskich realizuje zapisy ustawy z dnia 28 marca 1933 r. o grobach i cmentarzach wojennych, przez co potwierdza, że Państwo Polskie z należytym szacunkiem i powagą traktuje szczątki żołnierzy poległych na terenie naszego kraju – niezależnie od ich narodowości czy wyznania" - podkreśla IPN w informacji prasowej nt. piątkowego pochówku w Łomży.
"Armia rosyjska była armią potężnego imperium armią wielonarodowościową. Mogli tutaj być Rosjanie, Białorusini, Ukraińcy, mogli być Polacy. Pamiętajmy, że do armii rosyjskiej powołano - jak się szacuje - blisko milion Polaków zarówno z terenu kongresówki jak i całego obszaru imperium rosyjskiego, gdzie rozsiani byli nasi rodacy" - mówił w Łomży Adam Siwek z IPN.
Siwek podkreślił, że pochówek szczątków to "spełnienie czynu miłosierdzia wobec bliźnich", wypełnianie zobowiązań moralnych i etycznych, ale też obowiązku ochrony prawnej, bo na mocy ustawy z 1933 r. Polska gwarantuje i zapewnia godny pochówek wszystkim żołnierzom, którzy polegli na jej terytorium "niezależnie od narodowości, wyznania, przynależności do armii".
O znalezionych szczątkach żołnierzy armii rosyjskiej wiadomo jedynie, że żołnierze ci zginęli w walce z Niemcami. Siwek przyznał, że żołnierzy identyfikowano głównie po fragmentach mundurów, czy guzikach. Mogiła w Łomży będzie pod opieką państwa.
"Szacunek należy się każdemu człowiekowi. Wiemy jak trudna była historia Polski, ale też powinniśmy uszanować godność człowieka (...) Musimy w dzisiejszej Europie się szanować" - powiedział dziennikarzom prezydent Łomży Mariusz Chrzanowski. Dodał, że także Polacy oczekują, że polscy żołnierze, którzy polegli na różnych frontach będą także z szacunkiem pochowani".
Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN poinformowało, że tegoroczne prace ekshumacyjne w Mątwicy zakończyły się w kwietniu. Oprócz szczątków 39 żołnierzy armii rosyjskiej ekshumowano także sześciu żołnierzy Wojska Polskiego z 1920 r., oraz szczątki 35. żołnierzy Wojska Polskiego z 1939 r. Wszystkie szczątki odnaleziono w rejonie jednego krzyża. Pochówek szczątków żołnierzy polskich ma się odbyć 2 września również w Łomży. (PAP)
autor: Izabela Próchnicka
kow/ agz/
