Dwiema minutami ciszy rozpoczęły się w Londynie główne obchody Niedzieli Pamięci (Remembrance Sunday), upamiętniającej wkład brytyjskich żołnierzy i państw Wspólnoty Narodów w zwycięstwo w dwóch wojnach światowych.
Najważniejsza ceremonia odbyła się o godz. 11 czasu lokalnego (godz. 12 czasu warszawskiego) przed pomnikiem the Cenotaph w centralnym Londynie, w rządowej dzielnicy Whitehall. W uroczystościach wzięły udział m.in. królowa Elżbieta II i premier Theresa May.
Podobne, mniejsze obchody, odbywały się w niedzielę m.in. w Edynburgu, Belfaście i Cardiff.
W londyńskiej ceremonii wzięło udział ponad 700 żołnierzy, marynarzy i członków Królewskich Sił Lotniczych (Royal Air Force) oraz weterani i zaproszeni goście. Wśród uczestników byli także Polacy - 30 osób reprezentujących Stowarzyszenie Przyjaciół Polskich Weteranów (SPPW).
Jak poinformował PAP przewodniczący SPPW Wiktor Moszczyński, wśród nich była czwórka weteranów drugiej wojny światowej: 94-letni Sybirak i żołnierz armii generała Andersa major Otton Hulacki, 89-letni porucznik Zygmunt Tylunas i dwójka weteranów Powstania Warszawskiego: 91-letni Janusz Kacprzyk-Kent i 92-letnia Marzenna Schejbal, reprezentująca tysiące kobiet walczących w wojnach.
Żołnierze Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie walczyli wspólnie z Brytyjczykami przeciwko nazistowskim Niemcom m.in. w bitwie o Atlantyk, podczas lądowania w Normandii, bitwie pod Monte Cassino, bitwie o Arnhem i podczas oblężenia Tobruku.
Z kolei polscy piloci stanowili największą grupę obcokrajowców broniących nieba nad Anglią podczas Bitwy o Anglię, a ich wkład jest często uznawany za decydujący o przyszłym zwycięstwie Aliantów.
Po drugiej wojnie światowej w Wielkiej Brytanii osiedliło się ponad 200 tys. Polaków, którzy na mocy specjalnej ustawy z 1947 roku mieli prawa do uzyskania brytyjskiego obywatelstwa, regulującego ich prawo pobytu i pracy na terenie kraju. Od 1940 roku w Londynie urzędował także rząd RP na uchodźstwie.
Po zakończeniu wojny polscy weterani nie zostali jednak zaproszeni na pierwszą Paradę Zwycięstwa w 1946 roku ze względu na kontrowersje, jakie mogłoby to wywiązać w relacjach Wielkiej Brytanii ze Związkiem Radzieckim i komunistycznym rządem w Polsce.
Niedziela Pamięci odbywa się tradycyjnie w drugą niedzielę listopada. Przez większość miesiąca Brytyjczycy noszą wpięte w ubranie sztuczne maki, które symbolizują pamięć o weteranach.
Z Londynu Jakub Krupa (PAP)
jakr/ jhp/ akw/
