Artykuły historyczne

25 lat temu zmarł Adam Bień, jeden z przywódców Polskiego Państwa Podziemnego

25 lat temu, 4 marca 1998 r., zmarł Adam Bień, prawnik, działacz ludowy, członek władz Polskiego Państwa Podziemnego, sądzony w tzw. procesie szesnastu w Moskwie. „Bez miłości Ojczyzny nie ma narodu i nie ma państwa” – pisał u schyłku życia.

75 lat temu Stanisław Kasznica, ostatni dowódca NSZ, usłyszał wyrok śmierci

75 lat temu, 2 marca 1948 r., Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie skazał na śmierć ppłk. Stanisława Kasznicę, ostatniego komendanta Narodowych Sił Zbrojnych. „Ten, kto nie przeszedł tortur, nie ma prawa osądzać” – powiedział podczas ostatniego przed śmiercią widzenia ze swoją siostrą.

50 lat temu zmarł Józef Unrug – dowódca obrony Wybrzeża w 1939 r.

50 lat temu, 28 lutego 1973 r., zmarł Józef Unrug, dowódca okrętów podwodnych podczas I wojny, w okresie międzywojennym szef Floty i Obszaru Nadmorskiego oraz dowódca obrony Wybrzeża w kampanii polskiej 1939 r.

110 lat temu urodził się prezydent II RP na emigracji Kazimierz Sabbat

110 lat temu, 27 lutego 1913 r., urodził się Kazimierz Sabbat, działacz harcerski, wieloletni premier rządu RP na uchodźstwie i przedostatni prezydent RP na uchodźstwie (1986–1989). „Był wychowankiem II RP” – mówił PAP historyk prof. Marek Wierzbicki.

80 lat temu ORP „Burza” zatopił niemiecki okręt podwodny U-606

80 lat temu, 22 lutego 1943 r., na wschód od Nowej Fundlandii na Atlantyku polski niszczyciel ORP „Burza” zatopił niemiecki okręt podwodny U-606. Był to pierwszy niemiecki okręt podwodny zatopiony przez jednostkę Polskiej Marynarki Wojennej. W akcji uczestniczył także amerykański eskortowiec USCGC „Campbell”.

30 lat temu dewiza „Bóg, Honor, Ojczyzna” wróciła na sztandary Wojska Polskiego

30 lat temu, 19 lutego 1993 r., przywrócono na sztandary Wojska Polskiego ustanowioną w 1943 r. dewizę „Bóg, Honor, Ojczyzna”. Była ona nawiązaniem do długich tradycji polskich formacji wojskowych, które na swoich chorągwiach odwoływały się do idei, o które walczyły.

80 lat temu Niemcy aresztowali Jana Piekałkiewicza – Delegata Rządu na Kraj

80 lat temu, 19 lutego 1943 r., niemieccy okupanci aresztowali w Warszawie Jana Piekałkiewicza, najwyższego przedstawiciela władz cywilnych RP w okupowanym kraju. Mimo tortur nie zdradził swoich współpracowników, a tym samym uratował Pion Cywilny Polskiego Państwa Podziemnego.

40 lat temu zakończył się proces podziemnego Radia „Solidarność”

40 lat temu, 17 lutego 1983 r., przed Sądem Warszawskiego Okręgu Wojskowego zakończył się proces Zbigniewa i Zofii Romaszewskich oraz innych osób oskarżonych o stworzenie Radia „Solidarność”. „To radio miało się upominać o krzywdy, o ich naprawienie” – mówił ich adwokat Władysław Siła-Nowicki.

100 lat temu urodził się Samuel Willenberg

100 lat temu, 16 lutego 1923 r., urodził się uczestnik buntu w Treblince i powstaniec warszawski Samuel Willenberg. „Wychował się na skrzyżowaniu kultur i tożsamości – polskiej i żydowskiej. Czuł się jednocześnie Żydem i Polakiem” – mówi PAP wolontariusz Fundacji Dobry Grunt Mateusz Środoń, który poznał go w 2004 r.

80 lat temu rozpoczął działalność „Cyrk Skalskiego”

80 lat temu, 13 lutego 1943 r., rozpoczął działalność „Cyrk Skalskiego”, jedyna polska jednostka myśliwska w Afryce Północnej. Należała do elity Polskich Sił Powietrznych i czołówki alianckiego lotnictwa. „Jej piloci pokazali wielką klasę, ducha walki i nieprzeciętne umiejętności” – powiedział PAP historyk lotnictwa dr hab. Andrzej Olejko.