Artykuły historyczne

Prezydenci USA i ich wizyty w Polsce i Europie Środkowej. Ważne chwile i wypowiedzi

W ciągu ostatnich pięćdziesięciu lat Polskę odwiedziło do tej pory ośmiu prezydentów USA w czasie pełnienia swoich obowiązków. Niektóre z tych wizyt są uznawane za historyczne i kluczowe dla Polski, a nawet całej Europy. Również inne kraje Europy Środkowej odgrywały istotną rolę w działaniach amerykańskiej dyplomacji w tym okresie.

80 lat temu rozpoczęła się ewakuacja Polaków ze Związku Sowieckiego

80 lat temu, 24 marca 1942 r., rozpoczął się pierwszy etap ewakuacji Polaków ze Związku Sowieckiego. Do listopada 1942 r. z ZSRS wyjechało ponad 115 tys. osób, w tym ok. 78,5 tys. żołnierzy oraz 37 tys. cywilów. Wśród ewakuowanych było niemal 18 tys. dzieci.

80 lat temu po raz pierwszy na ulicach Warszawy pojawiła się „kotwica” – symbol Polski Walczącej

80 lat temu, 20 marca 1942 r., po raz pierwszy na ulicach Warszawy pojawiła się „kotwica” – symbol Polski Walczącej. Znak odzwierciedlający nadzieje Polaków na zwycięstwo namalował na werandzie cukierni Lardellego prawdopodobnie podharcmistrz Maciej Aleksy Dawidowski, „Alek”.

Prowokacja na Chłodnej. Próba skompromitowania ks. Jerzego Popiełuszki

W 1983 r. władze PRL nasiliły ataki na ks. Jerzego Popiełuszkę. Ich kulminacją była tzw. prowokacja na Chłodnej, gdy do jego mieszkania podrzucono kompromitujące materiały. Zdaniem historyków prowokacja SB i późniejsze śledztwo były wstępem do planu zabicia kapelana „Solidarności”.

20 lat temu zmarł Stanisław Jankowski „Agaton”

20 lat temu, 5 marca 2002 r., zmarł Stanisław Jankowski „Agaton”, cichociemny, oficer Armii Krajowej, uczestnik Powstania Warszawskiego, adiutant Naczelnego Wodza. Po wojnie współautor planów odbudowy Warszawy, m.in. Trasy W-Z i dzielnicy MDM.

95 lat temu „Mazurek Dąbrowskiego” został ogłoszony hymnem Polski

95 lat temu, 26 lutego 1927 r., Ministerstwo Spraw Wewnętrznych RP wydało okólnik ogłaszający zmodyfikowaną wersję „Mazurka Dąbrowskiego” – popularnej pieśni patriotycznej powstałej w 1797 r. we Włoszech – oficjalnym hymnem Polski. Wybór tego utworu nie był jednak oczywisty. O miano hymnu „konkurowały” z nim m.in. „Boże, coś Polskę” i „Rota”.

100 lat temu urodził się Stanisław Dydo, żołnierz AK, skazany w 1948 r. na śmierć

Setna rocznica urodzin Stanisława Dydo, oficera AK, rozstrzelanego w okresie terroru stalinowskiego w 1948 r., przypada w środę – przypomniał dr Adam Cyra, historyk związany z centrum badań Muzeum Auschwitz, badacz losów wielu żołnierzy AK.

75 lat temu przyjęto ustawę o amnestii

75 lat temu, 22 lutego 1947 r., Sejm Ustawodawczy przyjął ustawę o amnestii. Jej celem było rozbicie wciąż bardzo silnego podziemia antykomunistycznego. Amnestia objęła ponad 75 tys. osób. Mimo obietnic reżimu wiele z nich trafiło ponownie do więzień, niektóre skazano na śmierć.

75 lat temu Sejm Ustawodawczy uchwalił tzw. małą konstytucję

75 lat temu, 19 lutego 1947 r., Sejm Ustawodawczy wyłoniony w sfałszowanych wyborach uchwalił tzw. małą konstytucję. Jej zapisy pozornie umacniały w Polsce ustrój demokratyczny. W rzeczywistości trwała budowa systemu totalitarnego, dla którego wzorem był porządek panujący w ZSRS.

80 lat temu Maciej Aleksy Dawidowski usunął niemiecką tablicę z pomnika Kopernika

80 lat temu, rankiem 11 lutego 1942 r., harcerz Szarych Szeregów Maciej Aleksy Dawidowski ps. Alek samodzielnie usunął niemiecką tablicę z pomnika Kopernika w Warszawie. Zdaniem gen. Bora-Komorowskiego był to jeden z najlepszych kawałów polskiego podziemia zrobionych okupantowi.