Artykuły historyczne

15 lat temu Polska przystąpiła do Unii Europejskiej

15 lat temu, o północy 1 maja 2004 r., Polska stała się członkiem UE. Akcesja była rezultatem długotrwałych wysiłków wielu rządów. Początki tego procesu sięgają zaś pierwszych miesięcy istnienia III RP.

Karol Modzelewski. Uczestnik historii, jej badacz, jej nauczyciel

„Z zawodu jestem historykiem wyspecjalizowanym w badaniach nad średniowieczem, czyli mediewistą. […] jestem jednak uczestnikiem tej historii, która dzieje się na naszych oczach” – podkreślał prof. Karol Modzelewski w wydanej w 2013 r. autobiografii „Zajeździmy kobyłę historii. Wyznania poobijanego jeźdźca”.

100 lat temu Sejm Ustawodawczy wprowadził święto narodowe 3 maja

100 lat temu, 29 kwietnia 1919 r., Sejm Ustawodawczy uznał rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 maja za święto narodowe odrodzonego państwa. Historia uroczystych obchodów tego dnia ma jednak znacznie dłuższą tradycję, sięgającą roku 1792.

80 lat temu Hitler wypowiedział Polsce pakt o nieagresji

80 lat temu, 28 kwietnia 1939 r., podczas przemówienia w Reichstagu Adolf Hitler wypowiedział Polsce zawarty pięć lat wcześniej pakt o nieagresji, jednocześnie uznał za nieważne ustalenia z Wielką Brytanią. Tamtego dnia zakończył się okres przedwojennej dyplomatycznej kurtuazji.

25 lat temu został podpisany polsko-litewski traktat o współpracy

25 lat temu, 26 kwietnia 1994 r., w Wilnie prezydenci Lech Wałęsa i Algirdas Brazauskas podpisali Traktat o przyjaznych stosunkach i dobrosąsiedzkiej współpracy. Zapisy umowy były odzwierciedleniem trudnej historii obu narodów oraz skomplikowanej sytuacji, w jakiej znajdowały się kraje wyzwolone spod dominacji ZSRS.

100 lat temu Józef Piłsudski wyparł z Wilna bolszewików

100 lat temu, 21 kwietnia 1919 r., brawurowa akcja polskiego wojska doprowadziła do usunięcia z Wilna amii bolszewickiej i objęcia tam władzy przez Polaków. Operacją dowodził Józef Piłsudski.

110 lat temu urodził się Stanisław Ulam

110 lat temu, 13 kwietnia 1909 r., urodził się Stanisław Ulam. Polak, który współtworzył bombę atomową i wodorową, miał swój udział w wysłaniu człowieka na Księżyc, był także doradcą naukowym prezydenta Kennedy’ego oraz amerykańskich sił zbrojnych w najgorętszym okresie zimnej wojny. Wcześniej zaś należał do lwowskiej szkoły matematycznej.

90 lat temu zwodowano pierwszy polski okręt podwodny ORP „Wilk”

90 lat temu, 12 kwietnia 1929 r., w stoczni Chantiers et Ateliers Augustin Normand we francuskim Hawrze zwodowano pierwszy polski okręt podwodny. Losy ORP „Wilk” są ilustracją trudnej historii marynarzy walczących we wrześniu 1939 r. oraz u boku floty brytyjskiej do roku 1945.

135 lat temu urodził się Bronisław Malinowski

135 lat temu, 7 kwietnia 1884 r., urodził się Bronisław Malinowski, polski badacz nazywany Darwinem antropologii. Wsławił się badaniami pierwotnych plemion Nowej Gwinei, dzięki którym zrewolucjonizował całą metodologię badań kultury.

70 lat temu władze Polski Ludowej ogłosiły ustawę o walce z analfabetyzmem

70 lat temu, 7 kwietnia 1949 r., władze Polski Ludowej ogłosiły ustawę o walce z analfabetyzmem. Intencje były czysto propagandowe, nie zmienia to jednak faktu, że w ciągu trzech lat nauczono czytać i pisać około miliona Polaków. Po raz pierwszy w historii analfabetyzm przestał być nad Wisłą zjawiskiem masowym.