Artykuły historyczne

80 lat temu zmarł Józef Kałuża, piłkarz, który znał na pamięć „Pana Tadeusza”

11 października 1944 roku zmarł w Krakowie Józef Kałuża, piłkarz Cracovii, kapitan reprezentacji Polski, który podczas okupacji odmówił Niemcom trenowania ich reprezentacji - alternatywą był KL Auschwitz; polonista, mający w głowie całego „Pana Tadeusza”.

Włoszczowska wojna o krzyże

Jeden z najgłośniejszych konfliktów o krzyże w szkołach rozegrał się w grudniu 1984 r. w Zespole Szkół Zawodowych we Włoszczowie. Jednak jego korzenie sięgają kilka lat wstecz, do tzw. solidarnościowego karnawału. Wówczas to – dokładnie 11 października 1981 r. – miejscowy proboszcz, ks. Kazimierz Biernacki, dokonał w kościele parafialnym Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny poświęcenia krzyży, które następnie zawisły w szkołach w tym mieście.

85 lat temu Niemcy utworzyli pierwszy obóz koncentracyjny na terenie okupowanej Polski

10 października 1939 roku w Forcie VII w Poznaniu uruchomiony został pierwszy na terenie okupowanej II RP niemiecki obóz koncentracyjny – Konzentrationslager Posen. Był to największy w Wielkopolsce ośrodek eksterminacji polskich elit.

50 lat temu zmarł Oskar Schindler - jedyny nazista pochowany w Jerozolimie

9 października 1974 r. umarł Oskar Schindler, który podczas II wojny światowej ocalił ponad tysiąc Żydów. Pochowano go na górze Syjon; jest jedynym członkiem partii nazistowskiej, który tam spoczywa. Nie był jednak postacią pomnikową - lubił pieniądze, trunki i kobiety, był szpiegiem Abwehry.

175 lat temu zmarł Edgar Allan Poe. Prekursor kryminałów i horrorów, inspirował największych twórców

7 października 1849 r. zmarł Edgar Allan Poe. Był jednym z największych twórców w dziejach amerykańskiej literatury. Arthur Conan Doyle zawdzięcza mu Sherlocka Holmesa, Oscar Wilde – Doriana Graya, a Dostojewski – "Zbrodnię i karę".

95 lat temu na Zamarłej Turni zginęły siostry Skotnicówny - pionierki samodzielnego taternictwa kobiet

6 października 1929 r. na południowej ścianie tatrzańskiej Zamarłej Turni zginęły Marzena (lat 18) i Lida (16) Skotnicówny; pionierki samodzielnego taternictwa kobiet, nastoletnie feministki. Tragedię uwiecznił w wierszu zakochany w Marzenie poeta Julian Przyboś.

85 lat temu pod Kockiem zakończyła się ostatnia bitwa wojny obronnej

85 lat temu, 5 października 1939 r., pod Kockiem zakończyła się ostatnia bitwa wojny obronnej 1939 r., toczona przez Samodzielną Grupę Operacyjną „Polesie” gen. Franciszka Kleeberga z niemieckim zmotoryzowanym XIV Korpusem Armijnym. Datę przyjmuje się za koniec regularnej wojny obronnej wobec agresji III Rzeszy Niemieckiej i Związku Sowieckiego.

60 lat temu władze komunistyczne aresztowały Melchiora Wańkowicza

60 lat temu, 5 października 1964 roku, władze komunistyczne aresztowały 72-letniego Melchiora Wańkowicza, sygnatariusza "Listu 34", protestującego przeciwko polityce kulturalnej PRL. Jego proces przeszedł do historii jako triumf literata nad władzami i absurdami ustroju.

130 lat temu urodził się Józef Beck – szef dyplomacji w latach 1932–1939

4 października 1894 r. w Warszawie urodził się Józef Beck, legionista, jeden z najbliższych współpracowników marszałka Józefa Piłsudskiego. Jako minister spraw zagranicznych w latach 1932–1939 obciążany był współodpowiedzialnością za katastrofę wrześniową Polski.

Solidarni z Czechami i Słowakami – głodówka w obronie Karty 77

Jedną z metod działalności polskiej opozycji w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych były głodówki. Zazwyczaj dotyczyły one spraw krajowych, jednak od tej reguły zdarzały się również wyjątki. Tak było 3–10 października 1979 r., kiedy to została zorganizowana głodówka w kościele Świętego Krzyża w Warszawie.