Artykuły historyczne

30 lat temu rozwiązano Układ Warszawski

30 lat temu, 1 lipca 1991 r., w Pradze podpisany został protokół o likwidacji Układu Warszawskiego. Jeszcze w 1990 r. jego koniec nie był oczywisty, a długi proces demontażu napotykał wiele barier. Przemiany w krajach Europy Środkowej sprawiły, że UW był martwy wiele miesięcy przed formalną likwidacją.

75 lat temu odbyło się tzw. referendum ludowe

75 lat temu, 30 czerwca 1946 r., odbyło się tzw. referendum ludowe. Zdominowany przez komunistów rząd zadawał pytania dotyczące zniesienia Senatu, przeprowadzenia reformy rolnej i utrwalenia polskiej granicy zachodniej. Sfałszowany przez komunistów plebiscyt świadczył o braku społecznego poparcia dla narzuconych przez Moskwę władz.

65 lat temu w Poznaniu doszło do protestów robotniczych

65 lat temu, 28 i 29 czerwca 1956 r., w Poznaniu doszło do robotniczych protestów, które przerodziły się w walki uliczne. Władze do ich stłumienia użyły wojska. W konsekwencji śmierć poniosło co najmniej 79 osób, rannych było ponad 600. Poznański Czerwiec był pierwszym polskim buntem robotniczym przeciwko niesprawiedliwości systemu komunistycznego.

80 lat temu zmarł Ignacy Jan Paderewski

80 lat temu, 29 czerwca 1941 r., zmarł Ignacy Jan Paderewski, pianista i kompozytor, działacz na rzecz odbudowy niepodległej Polski, premier oraz przewodniczący Rady Narodowej RP, uznawany za jednego z ojców niepodległości.

45 lat temu doszło do protestów robotniczych m.in. w Radomiu, Ursusie i Płocku

45 lat temu, 25 czerwca 1976 r., w 112 zakładach pracy na terenie 24 województw ponad 80 tys. osób rozpoczęło strajki i demonstracje uliczne. Bezpośrednią przyczyną buntu była zapowiedź podwyżki cen żywności, ale głębszym powodem było załamanie nadziei wiązanych z rządami Edwarda Gierka.

80 lat temu III Rzesza zaatakowała Związek Sowiecki

80 lat temu, 22 czerwca 1941 r., III Rzesza łamiąc pakt Ribbentrop-Mołotow, zaatakowała Związek Sowiecki. Przez kolejne miesiące Armia Czerwona ponosiła bezprzykładne w dziejach klęski. Po dwóch latach wyniszczających zmagań rozpoczęła marsz na Berlin, którego celem było zbudowanie komunistycznego imperium w Europie Środkowej i na Bałkanach.

40 lat temu zmarł kard. Stefan Wyszyński

40 lat temu, 28 maja 1981 r., zmarł kard. Stefan Wyszyński. Prymas Tysiąclecia był nie tylko wybitnym przywódcą duchowym, ale i mężem stanu, autorytetem moralnym, współtwórcą przemian społecznych, które doprowadziły do upadku komunizmu w Polsce.

90 lat temu powołano rząd Aleksandra Prystora

90 lat temu, 27 maja 1931 r., został powołany rząd Aleksandra Prystora. Bliski współpracownik Józefa Piłsudskiego pełnił tę funkcję przez niemal dwa lata. Jego urzędowanie przypadło na okres wielkiego kryzysu gospodarczego, niepokojów społecznych i pogarszania się stanu zdrowia Marszałka.

100. rocznica bitwy o Górę św. Anny

Na miejscu krwawych walk Niemcy za czasów Hitlera wybudowali mauzoleum. Po II wojnie monument wysadzili saperzy, a w jego miejscu powstał inny pomnik zaprojektowany przez Xawerego Dunikowskiego. Przetrwał za to przedwojenny amfiteatr, gdzie niezmiennie odbywały się uroczystości związane z bitwą i powstaniem. Bo zarówno dla Niemców, jak i Polaków bitwa o Górę św. Anny stała się symbolem. Dla tych pierwszych wygranej bitwy, dla drugich zwycięskiego powstania. 21 maja 1921 r. rozpoczęła się największa batalia III Powstania Śląskiego.

80 lat temu ZSRS przeprowadził czwartą masową deportację Polaków

80 lat temu, w nocy z 21 na 22 maja 1941 r., rozpoczęła się czwarta, ostatnia deportacja Polaków z Kresów zagrabionych przez Związek Sowiecki. Wysiedlenia zostały przerwane przez atak III Rzeszy na dotychczasowego sojusznika.