Ambasada RP w Madrycie, Konsulat Generalny RP w Barcelonie, Instytut Polski w stolicy Hiszpanii i hiszpańskie stowarzyszenie historyczno-kulturalne Poland First to Fight upamiętniły 79. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego.
Uroczystości rozpoczęły się w poniedziałek w Alicante, gdzie konsul generalna RP Ilona Kałdońska złożyła wieniec na grobie powstańca Antoniego Janusza Dąbrowskiego ps. “Leon” - poinformował PAP konsulat w Barcelonie.
We wtorek odbyły się uroczystości przy grobie żołnierki AK i łączniczki w Powstaniu Warszawskim Liliany Skorel, pochowanej na cmentarzu w Borja koło Saragossy, a tego samego dnia wieczorem - przy grobie powstańca Stanisława Serdakowskiego ps. „Stasiek”, pochowanego na cmentarzu Majadahonda pod Madrytem.
W uroczystościach rocznicowych w Madrycie wziął udział attache obrony i marynarki wojennej USA kpt. Mark Dennison.
Zgodnie z powstańczymi biogramami, pochowany w Alicante Antoni J. Dąbrowski podczas Powstania Warszawskiego walczył w stopniu starszego strzelca w pułku „Baszta” w batalionie „Karpaty”. Miał 17 lat, kiedy wybuchło Powstanie. Dostał się do niewoli niemieckiej, był jeńcem obozu przejściowego dla żołnierzy AK w Skierniewicach, a następnie Stalagu. Zmarł w Hiszpanii w listopadzie 2022 r. Z okazji obchodów rocznicy Powstania Warszawskiego córka Antoniego Dąbrowskiego, artystka Maryla Dąbrowska namalowała obraz inspirowany walką Polaków o niepodległość; zaprezentowała go podczas uroczystości - poinformował PAP konsul Łukasz Knurowski.
We wtorkowych uroczystościach przy grobie Liliany Skorel uczestniczyli m.in. konsul generalna Kałdońska, przedstawiciele lokalnego rządu oraz żyjąca w Hiszpanii najbliższa rodzina żołnierki.
Liliana Skorel urodziła się w 1927 r. w Toruniu; podczas Powstania Warszawskiego była łączniczką AK w stopniu strzelca. Walczyła w batalionie “Kiliński” w kompanii “Wawer”. Została ranna we wrześniu 1944 r.
Kałdońska przypomniała w przemówieniu, że Powstanie Warszawskie było największą akcją zbrojną podziemia w okupowanej przez Niemców Europie; zginęło w nim prawie 200 tys. Polaków. Według zastępcy burmistrza miasta Borja Aitora Tabuenca, „tacy bohaterowie, jak Liliana Skorel mogą być inspiracją dla młodych pokoleń”.
W uroczystościach przy grobie powstańca Stanisława Serdakowskiego na cmentarzu Majadahonda pod Madrytem wzięli udział m.in. attache obrony przy ambasadzie RP w Madrycie komandor Dorota Stachura, attache obrony i marynarki wojennej USA kpt. Mark Dennison, radca - oficer łącznikowy policji Karolina Gawlicka-Bak oraz konsul RP w Madrycie Justyna Tokarska.
Uczestnik Powstania Warszawskiego Stanisław Serdakowski ps. „Stasiek” należał do AK, walczył w batalionie „Baszta” na Żoliborzu. Po upadku powstania został wywieziony do Niemiec jako więzień polityczny. Od końca lat 50. mieszkał w Hiszpanii, a w 1999 r. został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi RP. Zmarł w Madrycie 23 lutego 2015 r.
We wtorek o godz. 17, w symboliczna godzinę „W”, kiedy 1 sierpnia 1944 r. wybuchło Powstanie Warszawskie, na madryckim cmentarzu miejskim zawyły syreny alarmowe, a następnie zabrzmiał hymn Polski. Członkowie organizacji Poland First to Fight, ubrani w repliki mundurów polskich żołnierzy z II wojny światowej, oddali honory. Na grobach polskich bohaterów delegacje złożyły kwiaty.
Jednym z głównych inicjatorów uroczystości w Hiszpanii w związku z 79. rocznicą wybuchu Powstania Warszawskiego było stowarzyszenie historyczno - kulturalne „Poland First to Fight”, założone w 2008 r. przez jej obecnego przewodniczącego, mieszkańca Madrytu i pasjonata historii Polski, Alberto Trujillo. Organizacja zajmuje się rozpowszechnianiem historii naszego kraju.
Jak poinformował PAP Trujillo, stowarzyszenie ma na celu „propagowanie i upowszechnianie historii i kultury narodu polskiego okresu od 1918 r. do zakończenia II wojny światowej, czyli czasu, kiedy Polska zmierzyła się z dwiema najokrutniejszymi i najkrwawszymi ideologiami w historii”.
Z Saragossy Grażyna Opińska (PAP)
opi/ mal/
