W dniach 3-4 listopada 2011 r. w sali konferencyjnej Hotelu Grand w Łodzi (ul. Piotrkowska 72) odbędzie się międzynarodowa konferencja naukowa „Sowiecki system obozów i więzień. Forma represji politycznych w Europie Środkowo-Wschodniej w pierwszej połowie XX wieku”.
W konferencji wezmą udział badacze z Polski, Rosji, Litwy, Łotwy, Estonii, Ukrainy i Węgier. Jej celem jest zarówno ogólne podsumowanie stanu badań dotyczących sowieckiego systemu penitencjarnego z lat 1922–1953, jak i egzemplifikacja tego problemu poprzez omówienia bardziej szczegółowe, np. pojedyncze obozy, więzienia, przykłady organizacyjne systemu.
Organizatorem konferencji jest Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Łodzi. Patronat medialny nad konferencją sprawują: „Rzeczpospolita”, „Nasz Dziennik”, „Focus Historia”, „Dziennik Łódzki”, Polska Agencja Prasowa, TVP3 Łódź, TV TOYA, Radio Łódź, portal Dzieje.pl.
Program konferencji:
3 listopada 2011 r.
12.00–12.30 – rozpoczęcie konferencji
12.30–14.00 – referaty
Prof. Galina Iwanowa (Rosyjska Akademia Nauk)
Warunki przetrzymywania więźniów politycznych w ZSRS. Podstawy prawne i dzień powszedni
Dr Meelis Maripuu (Estoński Instytut Pamięci Historycznej)
Charakterystyka sowieckich więzień i obozów w Estonii w latach 1940–1950
Edita Jankauskiene (Centrum Badania Ludobójstwa i Ruchu Oporu Mieszkańców Litwy)
Obywatele Litwy – więźniowie GUŁagu
14.00–14.30 – dyskusja
14.30–15.30 – przerwa
15.30–17.00 – referaty
Dr Bogusław Kopka (Instytut Pamięci Narodowej w Warszawie)
Polski GUŁag 1944–1956. Perspektywa statystyczna
Prof. Albin Głowacki (Uniwersytet Łódzki)
Podległość, funkcje, sieć i typy obozów NKWD dla jeńców polskich (1939–1941)
Prof. Vadim Zolotariow (Uniwersytet w Charkowie)
Pracownicy NKWD USRS we władzach GUŁagu w latach 1937–1939
17.00–17.30 – dyskusja
4 listopada 2011 r.
10.00–10.30 – rozpoczęcie
10.30–12.30 – referaty
Prof. Jurij Szapował (Ukraińska Akademia Nauk)
Ukraińcy na Sołówkach
Dr Ritvars Jansons (Muzeum Okupacji Łotwy)
Centralne więzienie Rygi – główne miejsce osadzania represjonowanych politycznie w Łotwie w latach 1940–1953
Dr Arūnas Bubnys (Centrum Badania Ludobójstwa i Ruchu Oporu Mieszkańców Litwy
Więzienie KGB w Wilnie (1954–1990)
Prof. Tadeusz Wolsza (Polska Akademia Nauk)
GUŁag z polskiej perspektywy emigracyjnej 1939–1956
12.30–13.00 – dyskusja
13.00–13.30 – przerwa
13.30–16.30 – referaty
Dr Dariusz Rogut (Uniwersytet Jana Kochanowskiego – Filia w Piotrkowie Trybunalskim)
Oficerowie Armii Krajowej w sowieckim obozie jenieckim w Griazowcu w latach 1947–1948
Dr Pál Attila Illés (Uniwersytet Katolicki im. Pétera Pázmánya)
Węgrzy w obozach sowieckich po II wojnie światowej w świetle pamiętników o. Alfonza Nádasiego OSB
Prof. Wanda Krystyna Roman (Uniwersytet Mikołaja Kopernika)
Polscy internowani z obozów na Litwie i Łotwie w obozach NKWD (lipiec 1940 – sierpień 1941). Status formalnoprawny i traktowanie
Prof. Piotr Niwiński (Uniwersytet Gdański)
Losy żołnierzy Wileńskiej Armii Krajowej – Miedniki, Riazań, Kaługa
16.30–17.00 – dyskusja i podsumowanie konferencji
