Obchody 73. rocznicy wybuchu powstania warszawskiego

O uczczenie minutą ciszy godziny "W", czyli 17.00, o której wybuchło 1 sierpnia 1944 r. powstanie warszawskie, zaapelowali w podpisanej w czwartek odezwie szefowie Związku Powstańców Warszawskich i Światowego Związku Żołnierzy AK oraz władze stolicy. "1 sierpnia, o godz. 17.00, w Warszawie rozlegną się syreny - zatrzymajmy się wtedy i pomyślmy o wydarzeniach sprzed 73 lat. O powstańcach, którzy stanęli do nierównej walki o wolność, o niewyobrażalnej ofierze cywilnych powstańców. Tożsamość współczesnej Warszawy wyrasta z tamtego czasu. To wtedy, ofiara z życia złożona przez powstańców i ludność cywilną, na zawsze zmieniła nasze miasto. Pokonane, ale niezwyciężone, obrócone w gruzy, po latach odrodziło się" - głosi apel.

W godz. "W" w stolicy przez minutę zabrzmią syreny alarmowe wojewódzkiego i miejskiego systemu alarmowania, będę też wsparte syrenami ręcznymi. Rocznicę wybuchu powstania uczci także uroczystym rejsem po Wiśle środowisko wodniaków. Jednostki rzeczne o godz. 17 zatrzymają się w nurcie na wysokości miejsca zatopienia podczas powstania statku "Bajka" i głosem syren przypomną o godz. "W".

Dzień wcześniej, w poniedziałek, na Maszcie Wolności na Rondzie Radosława zostanie zawieszona flaga narodowa ze znakiem Polski Walczącej i będzie tam powiewała przez 63 dni. W noc poprzedzającą rocznicę zrywu strażnicy miejscy wraz z harcerzami złożą w ponad 400 miejscach pamięci powstania - pod pomnikami, tablicami, kamieniami wiązanki w żółto-czerwonych, stołecznych barwach.

1 sierpnia kursować będzie pięć specjalnych linii autobusowych i jedna tramwajowa, które zapewnią dojazd do Muzeum Powstania Warszawskiego i stołecznych cmentarzy.

Uroczystości związane z 73. rocznicą wybuchu powstania warszawskiego rozpoczną się już w piątek wieczorem koncertem "Jestem przestrzeń" w Parku Wolności przy Muzeum Powstania Warszawskiego, podczas którego Monika Borzym zaśpiewa wiersze Anny Świrszczyńskiej. W sobotę zaplanowano uroczystości przy kamieniu poświęconym "Żołnierzom Żywiciela" na Żoliborzu.

W poniedziałek, w przeddzień rocznicy rozpoczęcia zrywu, przed południem w Parku Wolności przy Muzeum Powstania Warszawskiego podczas spotkania prezydenta Andrzeja Dudy i prezydent Warszawy Hanny Gronkiewicz-Waltz z powstańcami zostaną wręczone ordery i odznaczenia państwowe. Tego dnia w południe zaplanowano uroczystą sesję Rady Warszawy na Zamku Królewskim. Podczas niej honorowe obywatelstwo miasta otrzymają Wanda Traczyk-Stawska, Daniel Olbrychski i Wiesław Johann. Wręczone zostaną także nagrody m.st. Warszawy. Późnym popołudniem przy pomniku Powstania Warszawskiego na pl. Krasińskich rozpocznie się uroczysta msza św. polowa. Później odbędzie się Apel Pamięci i koncert "Chłopcy z tamtych lat".

1 sierpnia uroczystości rozpocznie przed południem złożenie kwiatów przy znajdującej się przy ul. Filtrowej tablicy upamiętniającej podpisanie przez dowódcę okręgu warszawskiego AK płk. Antoniego Chruściela "Montera" rozkazu rozpoczęcia zrywu. Później odbędą się uroczystości przy pomniku "Mokotów Walczący - 1944" w Parku Dreszera, które zakończy przemarsz ul. Puławską do ul. Dworkowej, gdzie upamiętniono 119 pomordowanych powstańców z pułku "Baszta".

W południe zaplanowano zmianę posterunku honorowego i złożenie kwiatów przy Grobie Nieznanego Żołnierza. Wiązanki zostaną później złożone także przed pomnikiem gen. Stefana Roweckiego "Grota" przy Al. Ujazdowskich, a następnie przedstawiciele władz państwowych i kombatantów wezmą udział w uroczystości przy pomniku Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej przed Sejmem.

Popołudniową część obchodów zainauguruje złożenie kwiatów przy grobie gen. Antoniego Chruściela "Montera" na Wojskowych Powązkach. Godzina 17 - godz. "W", o której wybuchło powstanie - zostanie uczczona z udziałem przedstawicieli władz i kombatantów przy pomniku Gloria Victis.

Wieczorem zaplanowano złożenie wieńców i wspólną modlitwę przed pomnikiem "Polegli-Niepokonani" na Cmentarzu Powstańców Warszawy. Później odbędzie się wspólne śpiewanie powstańczych piosenek na pl. Piłsudskiego i rozpalenie Ogniska Pamięci na Kopcu Powstania Warszawskiego na Mokotowie. Od 2 do 5 sierpnia w Muzeum Powstania Warszawskiego będzie prezentowany spektakl "Dziennik czeczeński Poliny Żerebcowej" w reż. Iwana Wyrypajewa.

Powstanie warszawskie było największą akcją zbrojną podziemia w okupowanej przez Niemców Europie. 1 sierpnia 1944 r. do walki w stolicy przystąpiło ok. 40-50 tys. powstańców. Planowane na kilka dni trwało ponad dwa miesiące. W czasie walk w Warszawie zginęło ok. 18 tys. powstańców, a 25 tys. zostało rannych. Straty wśród ludności cywilnej były ogromne i wynosiły ok. 180 tys. zabitych. Pozostałych przy życiu mieszkańców Warszawy, ok. 500 tys., wypędzono z miasta, które po powstaniu zostało niemal całkowicie spalone i zburzone. (PAP)

akn/ itm/