Europa i świat 1918-1939

Polsko-węgierską konferencję historyczną „Od radości do dramatu. Lata 1918–1920 w odbiorze polskim i węgierskim” zorganizował w piątek w Budapeszcie Polski Instytut Badawczy i Muzeum (PIBiM).

Poświęcenie odnowionej kaplicy i odsłonięcie pomnika pierwszego nuncjusza apostolskiego w Polsce abp. Achille Rattiego, późniejszego papieża Piusa XI, odbyło się w czwartek w Nuncjaturze Apostolskiej w Warszawie.

W Gdańsku upamiętniono w niedzielę 80. rocznicę zburzenia Wielkiej Synagogi. W Muzeum Narodowym odbyły się dwa wykłady dotyczące jej historii, a przy makiecie bożnicy odmówiono modlitwę w języku hebrajskim za pomordowanych gdańskich Żydów.

80 lat temu, 22 maja 1939 r., Niemcy i Włochy podpisały tzw. Pakt stalowy. Kiedy z czasem dołączyły do niego Japonia, Węgry, Rumunia, Słowacja i Bułgaria, stał się on – obok paktu antykominternowskiego – podstawowym dokumentem wiążącym państwa koalicji hitlerowskiej w czasie II wojny światowej.

Natychmiastowe udzielenie francuskiego wsparcia lotniczego w wypadku napaści niemieckiej na Polskę i rozpoczęcie natarcia na Niemcy dwa tygodnie później – tak wyglądały główne ustalenia nowelizacji polsko-francuskiego porozumienia sojuszniczego podpisanego 19 maja 1939 r.

Rodzina Francisco Franco złożyła skargę do Sądu Najwyższego Hiszpanii na rząd Pedro Sancheza, żądając wstrzymania procedury ekshumacji generała. Zdaniem jego potomków część z obietnic socjalistycznych władz dotyczących nowego miejsca pochówku była nieprawdziwa.

Wizytą w Kuropatach na obrzeżach Mińska, gdzie w dołach śmierci spoczywają ofiary stalinowskiego NKWD, zakończył w poniedziałek swój trzydniowy pobyt na Białorusi sekretarz stanu w kancelarii prezydenta RP Adam Kwiatkowski.

80 lat temu, 5 maja 1939 r., minister spraw zagranicznych Józef Beck wygłosił w Sejmie przemówienie, w którym m.in. zapowiedział, że Polska nie zgodzi się na żądania terytorialne Niemiec. 

Współzałożyciel Czechosłowacji w 1918 r, generał Milan Rastislav Sztefanik został w środę wieczorem, w plebiscycie publicznej telewizji słowackiej, uznany największym Słowakiem w dziejach. Wyprzedził XIX wiecznego działacza narodowego L'udovita Sztura oraz pisarza, katolickiego księdza Antona Srholeca.

80 lat temu, 28 kwietnia 1939 r., podczas przemówienia w Reichstagu Adolf Hitler wypowiedział Polsce zawarty pięć lat wcześniej pakt o nieagresji, jednocześnie uznał za nieważne ustalenia z Wielką Brytanią. Tamtego dnia zakończył się okres przedwojennej dyplomatycznej kurtuazji.