Po agresji Rosji na Ukrainę korzystanie z tamtejszych zasobów archiwalnych jest praktycznie niemożliwe - powiedział PAP dr Piotr Olechowski, organizator konferencji Instytutu Strat Wojennych zatytułowanej "Przed 17 września 1939 r. Stan posiadania Rzeczypospolitej Polskiej na obszarze anektowanym przez ZSRR".
W Pruszkowie rozpoczęła się dwudniowa konferencja naukowa pt. „Przed 17 września 1939 r. Stan posiadania Rzeczypospolitej Polskiej na obszarze anektowanym przez ZSRR”. To jedna z inicjatyw Instytutu Strat Wojennych im. Jana Karskiego, zmierzających do ustalenia strat i zniszczeń na ziemiach wschodnich.
Dwudniowe obrady w trakcie konferencji naukowej będą podsumowaniem dotychczasowych badań nad stratami poniesionymi przez Polskę na skutek okupacji sowieckiej. „Celem konferencji jest ukazanie +punktu wyjścia+, czyli bilansu otwarcia do dalszych badań” – powiedział PAP jej moderator dr Piotr Olechowski z Instytutu Karskiego.
To, że Związek Sowiecki nigdy nie został rozliczony ze zbrodni wojennych, choć w napaści na Polskę uczestniczył na równi z Niemcami, przekłada się na obecną politykę Rosji – pisze w amerykańskim magazynie „The Atlantic” Daniel Finkelstein, publicysta brytyjskiego dziennika „The Times” i członek Izby Lordów.
Stalin pokazał swoje prawdziwe intencje, a Związek Sowiecki, że w istocie niczym nie różni się od hitlerowskich Niemiec – pisał brytyjski dziennik „The Times” 18 września 1939 roku, informując o tym, że poprzedniego dnia sowieckie wojska wkroczyły na wschodnie tereny Polski.
W 84. rocznicę sowieckiej napaści na Polskę pod Pomnikiem Katyńskim w Jersey City w stanie New Jersey zebrali się w niedzielę przedstawiciele Polonii, aby pod hasłem „Pamiętamy” złożyć hołd „naszym bohaterom, w tym ofiarom zbrodni katyńskiej”.
Pamiętam wybuch II wojny światowej, miałam wtedy prawie 13 lat. Gdy Niemcy przekroczyli granicę, byliśmy przerażeni, wojna zaskoczyła nas wszystkich. Straciliśmy nadzieję na wolną Polskę – mówi PAP Sybiraczka Helena Knapczyk.
Przy pomniku upamiętniającym Bohaterskie Matki Sybiraczki, który stoi przy Muzeum Pamięci Sybiru w Białymstoku, uczczono w niedzielę Światowy Dzień Sybiraka i 84. rocznicę napaści sowieckiej na Polskę. Odbył się apel pamięci, oddano również salwę honorową.
W moskiewskich i petersburskich muzeach nadal są obrazy zrabowane przez Sowietów z polskich zbiorów w czasie II wojny światowej. „Trudno dziś oszacować liczbę dzieł zrabowanych lub zniszczonych przez Sowietów po 17 września” – mówi PAP historyk sztuki z Zamku Królewskiego dr Mariusz Klarecki.
17 września – w rocznicę agresji sowieckiej na Polskę z 1939 r. – obchodzony jest Dzień Sybiraka, który upamiętnia wszystkich Polaków zesłanych na Syberię oraz inne tereny Rosji i Związku Sowieckiego. „Dla historii Polski Sybir ma kluczowe znaczenie” – mówi PAP dyrektor Muzeum Pamięci Sybiru w Białymstoku prof. Wojciech Śleszyński.