Małżonka prezydenta Anna Komorowska i minister kultury i dziedzictwa narodowego Małgorzata Omilanowska wzięły w środę udział w uroczystości otwarcia Pawilonu Polskiego na 56. Międzynarodowej Wystawie Sztuki, Biennale w Wenecji.
W tym roku Polskę reprezentuje projekt autorstwa C.T. Jaspera i Joanny Malinowskiej "Halka/Haiti 18°48'05"N 72°23'01"W".
To panoramiczna projekcja filmową z dokumentacją wystawienia opery „Halka” Stanisława Moniuszki w lutym w miejscowości Cazale w górach w Haiti. Mieszkają tam potomkowie polskich żołnierzy z legionów napoleońskich, wysłanych w 1802 i 1803 roku, by pomóc zdusić bunt czarnych niewolników na ówczesnym kolonialnym San Domingo. Łącznie na Haiti trafiło wtedy około pięciu tysięcy Polaków, którzy mieli tłumić narodowowyzwoleńcze powstanie.
Niektórzy z nich przeszli na stronę powstańców. W uznaniu zasług konstytucja wolnego Haiti przyznała im specjalne przywileje. Mieszkańcy rejonu Cazale do dziś mówią o sobie Le Poloné, a niektórzy mają kreolskie wersje polskich nazwisk.
W tej niezwykłej haitańskiej scenerii „Halkę” wystawił duet polskich artystów pracujących w Nowym Jorku: Joanna Malinowska i C.T. Jasper. Zainspirował ich film Wernera Herzoga „Fitzcarraldo”, którego bohater pragnął wznieść operę w amazońskiej dżungli.
Wielokanałowej projekcji z tego przedsięwzięcia towarzyszy w polskim pawilonie na weneckim Biennale jego pełna dokumentacja, opis całego projektu, kulisy wizyty na wyspie i fotografie, eseje z tłem historycznym na temat związków polsko-haitańskich. Jeden z tekstów napisała ambasador Haiti we Włoszech, potomkini napoleońskiego żołnierza Geri Benoit Belnowski, była Pierwsza Dama tego kraju.
Kuratorką wystawy w polskim pawilonie jest Magdalena Moskalewicz, która pracuje w Muzeum Sztuki Nowoczesnej (MoMA) w Nowym Jorku.
Na Biennale przygotowano też wystawę „Dispossession”, której celem jest przedstawienie Wrocławia jako przyszłorocznej Europejskiej Stolicy Kultury. Opisuje ona przesiedleńczą historię miasta, opuszczanego przez Niemców i stającego się nowym miejscem dla Polaków ze wschodu.
W ekspozycji udział biorą artyści z Ukrainy, Polski i Niemiec: Manaf Halbouni, Susanne Keichel, Thomas Kilpper, Szymon Kobylarz, Michael Merkel, Dorota Nieznalska, Tomasz Opania, the Open Group, Andrij Sahajdakowski, Oksana Zabużko. Wystawa jest także, jak podkreślają organizatorzy, punktem wyjścia do rozważań o współczesnym wymiarze migracji.
Jej kuratorami są Michał Bieniek i Małgorzata Miśniakiewicz.
Weneckie Biennale potrwa do 22 listopada. (PAP)
sw/ ap/ woj/
