Minister kultury i dziedzictwa narodowego Małgorzata Omilanowska. Fot. PAP/M. Obara
- MKiDN informuje:
Likwidowanie barier w dostępie do kultury, poszerzanie zasobu legalnej kultury w sieci, zatrzymanie spadkowego trendu w czytelnictwie, zwiększenie nakładów na kulturę do najwyższego w historii poziomu, zakończenie inwestycji, realizacja Krajowego Programu Ochrony Zabytków. To część najważniejszych zadań, którymi Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Małgorzata Omilanowska zajmowała się od czasu zaprzysiężenia rządu Ewy Kopacz.
KULTURA DOSTĘPNA
MKiDN rozpoczęło pracę nad systemowym rozwiązaniem, który ma służyć niwelowaniu barier kompetencyjnych, finansowych i informacyjnych w dostępie do kultury, szczególnie dla grup narażonych na wykluczenie. W ramach programu „KULTURA Dostępna” rozszerzana jest oferta tańszego dostępu do wydarzeń artystycznych, muzeów narodowych i wybranych teatrów. Cały program zostanie wdrożony w 2015 r. Informacje o zniżkach lub bezpłatnych wejściówkach będzie można znaleźć na stronie internetowej kulturadostepna.pl, której uruchomienie planowane jest przed wakacjami.
Do tej pory wprowadzono:
- "Muzea Narodowe" - dzieci i studenci do 26 roku życia mogą zwiedzać wystawy stałe w muzeach narodowych w Warszawie, Krakowie, Wrocławiu (z wyłączeniem Panoramy Racławickiej), Szczecinie, Kielcach, Gdańsku oraz Poznaniu, a także w Narodowym Muzeum Morskim w Gdańsku (Spichlerze na Ołowiance, Żuraw, Muzeum Zalewu Wiślanego). Wejściówki za 1 zł proponują im również: w Warszawie- Muzeum Łazienki Królewskie, Muzeum Łowiectwa i Jeździectwa oraz Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza, Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha w Krakowie, Muzeum Piastów Śląskich w Brzegu.
- Dodatkowe lekcje muzealne - ok. 4 tys. dodatkowych zajęć finansowanych przez MKiDN odbędzie się w tym roku w 17 placówkach. Lekcje przeznaczone są dla uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych i średnich, niektóre placówki deklarują możliwość zorganizowania zajęć także dla grup przedszkolnych. Autorskie, kreatywne warsztaty są prowadzone przez wykwalifikowanych, pełnych pasji muzealnych edukatorów. Tematyka zależy od profilu danego muzeum, jest dostosowana do wieku oraz - w przypadku osób niepełnosprawnych - możliwości odbiorców.
- "Sztuka współczesna": Zachętę - Narodową Galerię Sztuki oraz Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski uczniowie i studenci do 26 roku życia mogą zwiedzać za złotówkę. Wstęp do Muzeum Sztuki Nowoczesnej dla wszystkich jest bezpłatny. List intencyjny w tej sprawie - w obecności Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Małgorzaty Omilanowskiej - został podpisany 6 marca br. Chęć uczestnictwa w programie zadeklarowały również samorządowe instytucje kultury, prezentujące sztukę współczesną: Galeria Labirynt w Lublinie, Galeria ARSENAŁ w Białymstoku, CSW „Znaki Czasu” w Toruniu, CSW Łaźnia w Gdańsku i Muzeum Sztuki w Łodzi.
- "Kultura Dostępna w internecie" - 7,5 tys. filmów, animacji, dokumentów, spektakli teatralnych, koncertów oraz programów telewizyjnych i audycji radiowych w zasobach NInA. 600 tys. obiektów cyfrowych w POLONIE. 14 mln skanów archiwalnych. 220 tys. obiektów muzealnych. To część materiałów dostępnych w internecie, dzięki czemu staje się on ważnym medium niwelującym bariery w dotarciu do kultury. Ilość materiałów w sieci cały czas rośnie. W efekcie poszerza się dostęp do kultury dla osób, które bez sieci nie mają -z rozmaitych przyczyn - możliwości osobistego w niej uczestnictwa.
Ponad 230 instytucji kultury (m.in. Zamek Królewski w Warszawie, Centrum Nauki Kopernik, Muzea Narodowe: w Krakowie, Gdańsku i Wrocławiu, Kopalnia Soli Wieliczka, Teatr im. St. Witkiewicza w Zakopanem) znalazło się wśród partnerów Karty Dużej Rodziny. To system zniżek dla rodzin z przynajmniej trójką dzieci, niezależnie od dochodu.
KULTURA W SIECI
Muzyczna kolekcja poświęcona twórczości Wojciecha Kilara została udostępniona przez Narodowy Instytut Audiowizualny. To największy zbiór nagrań polskiego kompozytora on-line, zdigitalizowanych w wysokiej jakości, uzupełnionych przystępnymi opisami oraz materiałami filmowymi i playlistami. Uroczysta inauguracja serwisu odbyła się 18 marca br. W serwisie znajduje się ponad 130 utworów, od najbardziej znanych tematów muzycznych z Draculi Francisa Forda Coppoli i Portretu damy Jane Campion, po mniej znane szerokiej publiczności wybitne utwory napisane dla estrady koncertowej i filharmonii.
17 grudnia 2014 r. Zamek Królewski udostępnił swe zbiory w internecie. 1000 zabytków-rzeźby, obrazy, zegary, tkaniny i szkło - znalazło się w projekcie "Digitalizacja i udostępnienie zbiorów Zamku Królewskiego w Warszawie - Muzeum". Serwis jest współfinansowany przez MKiDN.
O nowe treści edukacyjne rozszerzono e- podręcznik/ portal www.muzykotekaszkolna.pl/kanon. To ponad tysiąc lat tradycji muzyki poważnej w 130 utworach. W gronie kompozytorów, których dzieła można usłyszeć są: m.in. Vivaldi, Bach, Mozart, Beethoven, Czajkowski,
Brahms, Szostakowicz i Strawiński. Każdy z utworów opatrzono komentarzem przybliżającym jego genezę, strukturę i historię. Dźwiękową historię muzyki uzupełniają materiały edukacyjne – scenariusze lekcji, filmy i wywiadami z muzykami.
Internetowy Polski Słownik Biograficzny www.ipsb.nina.gov.pl - powszechna i bezpłatna multimedialna encyklopedia na temat Polaków oraz działających w Polsce obcokrajowców, którzy mieli wpływ na rozwój naszego kraju i społeczeństwa. Podstawę Internetowego Polskiego Słownika Biograficznego stanowi 49-tomowy Polski Słownik Biograficzny, zawierający 27,3 tys. haseł, wydawany od 1935 roku przez Instytut Historii PAN i Polską Akademię Umiejętności. Oprócz biogramów w serwisie znajdują się materiały multimedialne pokazujące realia epoki, kontekst historyczny i kulturowy dotyczący danej postaci.
Nowe obiekty pojawiły się w Bibliotece Cyfrowej POLONA. Obecnie dostępnych jest ich 590 tys.
Kolejne treści opublikowało Narodowe Archiwum Cyfrowe. Na stronie www.szukajwarchiwach.pl w ostatnim kwartale 2014 r. udostępniono 2,5 miliona skanów dokumentów z zasobu archiwów państwowych (na koniec 2014 r. w serwisie umieszczono 14 mln skanów).
FINANSOWANIE KULTURY
3 mld 266 mln zł wynoszą przeznaczone na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego środki zapisane ustawie budżetowej na 2015 r. W porównaniu z rokiem ubiegłym budżet resortu kultury zanotował 10 procentowy wzrost. To najwyższy w historii poziom. Dzięki temu zbliżamy się do 1 % budżetu państwa, czyli realizacji najważniejszego postanowienia umowy społecznej zawartej z Obywatelami Kultury.
CZYTELNICTWO
O niezwłoczne zmiany w prawodawstwie umożliwiające stosowanie obniżonych stawek VAT na książki, w tym na e-booki, zwróciły się do Komisji Europejskiej cztery kraje: Polska, Francja, Niemcy i Włochy. Pod listem otwartym w tej sprawie podpisała się Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Małgorzata Omilanowska. Sygnatariuszami apelu - obok minister Omilanowskiej są: Minister Kultury i Środków Przekazu Republiki Francuskiej Fleur Pellerin, Pełnomocniczka Rządu Republiki Federalnej Niemiec ds. Kultury i Mediów Prof. Monika Grutters i Minister Dóbr i Działań Kulturalnych oraz Turystyki Republiki Włoskiej dr Dario Franceschini.
Zatrzymanie spadkowego trendu w czytelnictwie - odsetek osób deklarujących czytanie wzrósł o 2,5 proc. Systematyczny wzrost nakładów MKiDN na czytelnictwo – w 2014 r. przeznaczono na ten cel 120 mln zł, to 60 proc. więcej niż w roku poprzednim i prawie 4 razy więcej niż w roku 2011. To najważniejsze efekty dotychczasowej realizacji Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa 2014 – 2020.
Wolę wspólnego działania przy tworzeniu, prowadzeniu oraz promowaniu programów wspierających rozwój czytelnictwa w Polsce wyraziły Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Minister Edukacji Narodowej w liście intencyjnym podpisanym 22 stycznia br. w Warszawie. Efektem tych starań jest opracowanie przez MEN rządowego programu „Książki naszych marzeń” z planowanym na 2015 r. budżetem 15 mln zł. Będzie on komplementarny wobec programu MKiDN „Zakup nowości wydawniczych do bibliotek”. Od 2016 r. w ramach Narodowego programu Rozwoju Czytelnictwa MEN będzie realizować Priorytet III: „Zakup nowości wydawniczych oraz modernizacja infrastruktury bibliotek szkolnych i pedagogicznych” (15 mln zł).
18 grudnia 2014 r. ruszyła Academica – cyfrowa wypożyczalnia międzybiblioteczna zdigitalizowanych zasobów Biblioteki Narodowej. To rewolucja w dostępie do publikacji naukowych; platforma pozwala na udostępnianie publikacji przydatnych w pracy naukowej lub kształceniu akademickim poprzez terminale komputerowe znajdujące się na terenie bibliotek, które podpisały umowę przystąpienia do systemu.
INWESTYCJE
11 listopada 2018 r. zostanie otwarte Muzeum Historii Polski. Budowa placówki była tematem rozmowy premier Ewy Kopacz z przedstawicielami Rady i Dyrekcji Muzeum. Uczestnikiem spotkania, które odbyło się 25 marca br., była również Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Małgorzata Omilanowska. Nowy gmach powstanie na terenie Cytadeli Warszawskiej w zespole muzealnym, do którego należą: już istniejące Muzeum X Pawilonu, budowane Muzeum Katyńskie oraz Muzeum Wojska Polskiego, którego wznoszenie właśnie się rozpoczyna. MHP zajmie główne miejsce w tym kompleksie. W efekcie powstanie w Warszawie nowe miejsce dedykowane polskiej historii i kulturze -Cytadela Muzeów - otwarte dla wszystkich, a więc także włączające w tkankę miasta niedostępny do tej pory ogromny zespół fortyfikacji.
Koniec 2014 r. był ostatnią fazą wdrażania XI Priorytetu Kultura i dziedzictwo kulturowe POIiŚ. W efekcie - spośród 79 inwestycji użytkowanych jest już 64 obiektów. Wśród nowo rozpoczętych inwestycji są m.in. budowy Międzynarodowego Centrum Kultury Nowy Teatr w Warszawie oraz Centrum Konserwacji Wraków w Tczewie.
W budżecie MKiDN na 2015 r. zabezpieczono środki na realizację m.in. Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, Narodowego Forum Muzyki we Wrocławiu, siedziby Narodowego
Instytutu Audiowizualnego w Warszawie oraz dokończenie modernizacji szkół i uczelni artystycznych, a także muzeów narodowych, w tym Łazienek Królewskich i Wilanowa.
DZIEDZICTWO
Byli więźniowie byli najważniejszymi gośćmi obchodów 70. rocznicy wyzwolenia nazistowskiego obozu koncentracyjnego Auschwitz, które odbyły się 27 stycznia br. Na uroczystości przyjechali przedstawiciele 42 państw, wśród nich prezydenci: Polski Bronisław Komorowski, Francji Francois Hollande, Niemiec Joachim Gauck i Ukrainy Petro Poroszenko. W obchodach uczestniczyła także Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Małgorzata Omilanowska. Fundacja Auschwitz-Birkenau uhonorowała „18 Filarów Pamięci”, a także 35 państw, które pomogły w budowie Kapitału Wieczystego ( zyski z niego finansować będą prace konserwatorskie).
List intencyjny w sprawie utworzenia i sfinansowania nowej wystawy głównej w Państwowym Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu podpisali 6 marca minister Małgorzata Omilanowska oraz Piotr M.A. Cywiński- dyrektor placówki. Ekspozycja zostanie zbudowana na parterach sześciu historycznych bloków byłego obozu Auschwitz I, co zwiększy jej dostępność dla niepełnosprawnych oraz ułatwi poruszanie się wielu grupom jednocześnie. Obecnie dobiegają końca prace projektowe. Kolejne etapy prac rozłożone są na 11 lat. Koszty projektu szacowane są na ok. 100 milionów złotych.
Tadeusz Kantor, Jan Nepomucen Potocki i Michał Kleofas Ogiński - rocznice dotyczące tych wybitnych postaci polskiej kultury będą obchodzone pod patronatem UNESCO w roku 2015. Wniosek MKiDN w tej sprawie został zaakceptowany na Konferencji Generalnej.
Rozpoczęła się realizacja Krajowego Programu Ochrony Zabytków i Opieki nad Zabytkami na lata 2014-2017. Jest to pierwszy tego rodzaju dokument strategiczny, w obszarze ochrony zabytków przyjęty przez Radę Ministrów. Główne cele Programu to: podniesienie sprawności i skuteczności działań organów ochrony zabytków, porządkowanie rejestru zabytków oraz stworzenie wiarygodnej metodologicznie diagnozy stanu zachowania zabytków nieruchomych, budowanie przez organy ochrony zabytków partnerskich relacji z obywatelami i propagowanie postaw współodpowiedzialności społecznej za zachowanie zabytków, zwiększenie zaangażowania samorządów w ochronę i opiekę nad zabytkami oraz propagowanie parków kulturowych.
Europejska Sieć Pamięć i Solidarność jest nowo utworzoną państwową instytucji kultury. Wcześniej funkcjonowała jako odział specjalistyczny Narodowego Centrum Kultury. Celem jest dążenie do wzmocnienia międzynarodowej współpracy w zakresie upamiętnienia historii XX wieku w szczególności badania i dokumentowania reżimów totalitarnych.
W Muzeum Narodowym w Warszawie po przebudowie otwarto Galerię Faras. To jedyna w Europie i wyjątkowa w skali światowej, stała ekspozycja zabytków kultury i sztuki nubijskiej z okresu chrześcijańskiego.
Miejsca Pamięci Narodowej- to nowy priorytet w ramach Programów ogłoszonych przez Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Małgorzatę Omilanowską. Jego celem jest wspieranie samorządów w zapewnianiu stabilnej opieki nad najważniejszymi miejscami pamięci, stanowiącymi materialne świadectwo wydarzeń kluczowych dla narodowej tożsamości. Wszystkie wnioski w PM oceniane są przez niezależne komisje eksperckie.
11 bezcennych zabytków zostało wpisanych na Listę Krajową Programu UNESCO Pamięć Świata. Wręczenie certyfikatów odbyło się 17 października br.
17 listopada minister kultury przekazała Bibliotece Narodowej odzyskany z Niemiec, uznawany dotąd za zniszczony, XV-wieczny rękopis kazań „Sermones scripti”.
Do Wrocławia trafił obraz Św. Iwo wspomaga biednych Jacoba Jordaensa (1593-1678) -obok Rubensa i van Dycka - jednego z trzech głównych przedstawicieli Złotego Wieku malarstwa flamandzkiego. Dzieło uznane za stratę wojenną wróciło do Polski po sześciu latach starań MKiDN. Uroczyste przekazanie obrazu - w obecności prof. Małgorzaty Omilanowskiej odbyło się 13. lutego br. w Muzeum Narodowym we Wrocławiu.
Pierwsza w Chinach wielka prezentacja sztuki polskiej - wystawa „Skarby z kraju Chopina. Sztuka polska XV–XX wieku ” została otwarta 6 lutego br. w Chińskim Muzeum Narodowym w Pekinie, w obecności Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Małgorzaty Omilanowskiej. Ekspozycja gromadzi ponad 350 obiektów – rzeźb, obrazów, przedmiotów rzemiosła artystycznego, broni, medali i plakatów. Wystawa dofinansowano ze środków MKIDN.
Bilet za 250 groszy, Elektroniczna Encyklopedia Teatru Polskiego, Teatroteka Szkolna, akcje w przestrzeni miejskiej, internetowe kolekcje specjalne, film o Tadeuszu Kantorze oraz spektakl „Umarła Klasa” na DVD. To najważniejsze działania w ramach obchodów 250 LAT TEATRU PUBLICZNEGO W POLSCE. Uroczysta inauguracja obchodów odbyła się 12 lutego br. w Krakowie.
WYBRANE PROJEKTY LEGISLACYJNE
Do 70 lat zostanie wydłużona ochrona praw pokrewnych do artystycznych wykonań utrwalonych na fonogramach oraz fonogramów - to podstawowa zmiana, jaką niesie za sobą przyjęty 17 marca br. przez rząd projekt nowelizacji ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Obowiązujący obecnie 50-letni czas ochrony praw pokrewnych dla wykonawców muzyki jest niesatysfakcjonujący szczególnie dla tych, którzy rozpoczęli karierę w młodym wieku. Wydłużenie czasu ochrony o 20 lat (czyli w sumie 70 lat od momentu publikacji lub innego rozpowszechnienia utworu), w ocenie Komisji Europejskiej zapewni im przez całe życie czerpanie korzyści z tego tytułu. Do tej pory, tak długi czas ochrony praw przysługiwał jedynie twórcom.
Nowelizacja rozporządzenia w sprawie prowadzenia prac konserwatorskich, restauratorskich, budowlanych oraz badań konserwatorskich i architektonicznych przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków oraz badań archeologicznych weszła w życie 20 marca br. Zasadniczym celem było uporządkowanie trybu i zasad składania wniosków o pozwolenia na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane oraz trybu i zasad wydawania pozwoleń. Dotychczas zasady były zróżnicowane w zależności od sposobu wyboru wykonawcy prac lub badań – w trybie bezprzetargowym lub w trybie przetargowym.
Trwa proces legislacyjny w zakresie nowelizacji ustawy o ochronie zabytków zakładający m.in. powrót wojewódzkich konserwatorów zabytków do struktury podległej Generalnemu Konserwatorowi Zabytków.
WIZYTY, WSPÓŁPRACA Z ZAGRANICĄ
Uroczyste otwarcie wystawy „Skarby z kraju Chopina…” w Chińskim Muzeum Narodowym w Pekinie oraz spotkania z Ministrem Kultury Luo Shuang i dyrektorami najważniejszych instytucji kultury – to najważniejsze punkty oficjalnej wizyty Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Małgorzaty Omilanowskiej w Chińskiej Republice Ludowej (4-7 lutego br.) Tematem rozmowy z ministrem Luo Shuang były m.in. podsumowanie realizacji aktualnego protokołu o współpracy kulturalnej na lata 2012-2015 oraz omówienie przygotowania i przebiegu Sezonu Kultury Polskiej w Chinach w 2015 roku.
Stajemy solidarnie w obronie wolności wypowiedzi i zobowiązujemy się chronić prawo artystów do swobodnej twórczości - czytamy we wspólnym oświadczeniu ministrów kultury Unii Europejskiej w związku z atakiem terrorystycznym na redakcję czasopisma Charlie Hebdo, do którego doszło 7 stycznia br. w Paryżu. Wśród sygnatariuszy deklaracji była Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Małgorzata Omilanowska.
Na zaproszenie Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Małgorzaty Omilanowskiej 23 lutego br. w Warszawie przebywał Wicepremier, Minister Kultury Ukrainy Wiaczesław Kyryłenko. To była jego pierwsza oficjalna wizyta w Polsce. Podczas spotkania poruszono m.in. sprawy specjalnego programu wymiany doświadczeń dla Ukrainy w zakresie reform polityki kulturalnej. Ponadto - kwestię powrotu obrazów batalistycznych „Bitwa pod Wiedniem” i „ Bitwa pod Parkanami” do kolegiaty w Żółkwi pod Lwowem oraz wymiany dóbr kultury przemieszczonych podczas II wojny światowej.
Oficjalna inauguracja polskiego stoiska na Międzynarodowych Targach Książki Salon du Livre 2015, oraz podpisanie z Minister Kultury i Środków Przekazu Francji Fleur Pellerin deklaracji dotyczącej współpracy. To główne punkty wizyty Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Małgorzaty Omilanowskiej w Paryżu (19-20 marca br.). Dokument podkreśla chęć dalszego wspierania rozwoju współpracy kulturalnej pomiędzy Polską i Francją oraz podkreśla znaczenie więzi historycznych i dziedzictwa historycznego, które łączy nasze kraje. Ponadto wyraża determinację, by współpracować razem na forum UE na rzecz formowania nowej polityki kulturalnej i audiowizualnej w obliczu nowych wyzwań, które stawiają zmiany technologiczne.
Udział w konferencji „Heritage, contemporary architecture and design in interaction” oraz spotkanie z Minister Kultury Łotwy Dace Melbarde. To były główne punkty wizyty Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Małgorzaty Omilanowskiej w Rydze, która odbyła się 13 marca br. Konferencja miała na celu poszerzanie świadomości i inicjowanie dyskusji na temat roli designu i sztuki współczesnej w kontekście rozwoju obszarów historycznych i kulturowych. W swoim wystąpieniu minister Omilanowska mówiła m.in. o wartościach nowoczesnej architektury jako przeciwwadze dla nieodpowiedzialnego rekonstruowania, często domniemanych, obiektów historycznych.
Realizacja Programu Współpracy była jednym z tematów rozmowy Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Małgorzaty Omilanowskiej z Ministrem Zasobów Ludzkich Węgier Zoltánem Balogiem. Spotkanie odbyło się 27 stycznia br. w Oświęcimiu
Wernisaż wystawy dwojga polskich artystów: Oskara Hansena i Moniki Sosnowskiej w Muzeum Sztuki Współczesnej Fundacji Serralves oraz spotkanie z Sekretarzem Stanu ds. Kultury Jorgem Barreto Xavierem- złożyły się na wizytę minister Omilanowskiej w portugalskim Porto, która odbyła się 27 lutego br.
UWAGA: komunikaty publikowane są w serwisie PAP bez wprowadzania przez PAP SA jakichkolwiek zmian w ich treści, w formie dostarczonej przez nadawcę. Nadawca komunikatu ponosi wyłączną i pełną odpowiedzialność za jego treść. (PAP)
kom/ ksi/
