Wicemarszałek województwa mazowieckiego Rafał Rajkowski (P) i p.o dyrektora Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu Leszek Ruszczyk podczas uroczystego przekazania obrazu „Portret Karola Potkańskiego”. Fot. PAP/P. Polak
Muzeum im. Jacka Malczewskiego wzbogaciło się o kolejne dzieło swego patrona – portret Karola Potkańskiego, namalowany przez artystę w 1906 r. Placówka w Radomiu posiada czwartą pod względem wielkości kolekcję dzieł wybitnego polskiego symbolisty.
Zakup obrazu - za 389 tys. tys. zł - sfinansował samorząd województwa mazowieckiego, któremu podlega Muzeum im. Jacka Malczewskiego. "Namalowany w 1906 r. portret Potkańskiego to świetna kompozycja; praca pochodzi z najlepszego okresu w twórczości Malczewskiego" – oceniła na środowej konferencji prasowej kierowniczka działu sztuki dawnej radomskiego muzeum Paulina Szymalak.
Sportretowany przez Malczewskiego Karol Potkański (1861-1907) to kuzyn i przyjaciel artysty, historyk, etnograf, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego. Portret powstał rok przed śmiercią Potkańskiego, który zmarł w wieku 55 lat na anemię złośliwą.
Potkański z obrazu Malczewskiego ubrany jest w tradycyjny brązowy garnitur. W tle widać drzewa i wiejską drogę. Zdaniem Szymalak dominujące w kolorystyce chłodne tonacje zieleni i srebrzystości wywołują skojarzenie ze złym stanem zdrowia bohatera obrazu.
Jacek Malczewski - w nowej odsłonie - w muzeum w Radomiu
Szymalak zwróciła także uwagę na charakterystyczny dla Malczewskiego sposób przedstawienia postaci. "Potkański ukazany jest, jak wiele modeli Malczewskiego, w specyficznej bezczasowości, zamyśleniu, w momencie, w którym skupił całą swoją uwagę na koniku polnym, który usiadł na trzymanym na kolanach kapeluszu" – powiedziała muzealniczka.
Portret Karola Potkańskiego przez lata znajdował się w kolekcji rodziny Sienkiewiczów. "Potkański był prywatnym nauczycielem syna Henryka Sienkiewicza i prawdopodobnie artysta podarował obraz swojemu dawnemu wychowankowi" – podkreśliła Szymalak.
Portret Potkańskiego będzie prezentowany od kwietnia na stałej wystawie twórczości Malczewskiego w radomskim muzeum. Można na niej zobaczyć także m.in. słynne obrazy: "Autoportret z muzą" i "Zatruta studnia z autoportretem" oraz szereg portretów członków rodziny i znajomych artysty.
Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu od wielu lat gromadzi prace i pamiątki związane z urodzonym w tym mieście artystą. W 1925 roku Rada Miasta kupiła od Malczewskiego do sali posiedzeń tryptyk "Mój pogrzeb" i obraz "Autoportret". Dzieła te zapoczątkowały kolekcję obrazów Malczewskiego w Radomiu.
Kolekcja dzieł Malczewskiego w muzeum w Radomiu to blisko 50 obrazów olejnych, 10 akwarel, 52 rysunki, 2 szkicowniki oraz obszerne archiwum rodzinne, na które składają się cenne dokumenty, dyplomy, zdjęcia i listy.
Jacek Malczewski to jeden z najwybitniejszych polskich symbolistów. Urodził się w 1854 roku w Radomiu, z którym od pokoleń związana była jego rodzina. Od 1837 roku Malczewski studiował w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie (dwa lata pod kierunkiem Jana Matejki). W latach późniejszych wyjeżdżał do Francji, Włoch i Monachium. Całe swoje dorosłe życie związał jednak z Krakowem. Był bardzo cenionym artystą. W Radomiu na kilka lat przed śmiercią malarza jego imieniem nazwano jedną z ulic. Pięćdziesięciolecie jego pracy twórczej w 1925 roku uczczono wystawami w Krakowie, Poznaniu, Warszawie i Lwowie. Zmarł 8 października 1929 roku, na dwa lata przed śmiercią utraciwszy wzrok. Został pochowany na Skałce w Krakowie. (PAP)
autorka: Ilona Pecka
ilp/aszw/
