Minister spraw zagranicznych Józef Beck (trzeci z prawej) wśród oficerów brytyjskiej marynarki wojennej w Porsmouth. 04.1939. Fot. NAC
Brytyjski historyk Roger Moorhouse przypomniał w serii wpisów na Twitterze, że w piątek przypada 82. rocznica wypowiedzenia przez Wielką Brytanię wojny Niemcom w związku z ich agresją na Polskę, ale ta deklaracja nie przerodziła się w żadną konkretną pomoc.
Pomoc brytyjska i francuska, obiecana tego dnia w 1939 roku, była bardzo niewielka. Polsce dodawano otuchy ciepłymi słowami zachęty, ale pozostawiono ją samą sobie - napisał Moorhouse.
"W tym dniu w 1939 roku premier Neville Chamberlain przemówił do Brytyjczyków, aby ich poinformować, że jego starania o zmuszenie Niemiec do wycofania się z Polski nie powiodły się, a jego ultimatum dla Berlina nie spotkało się z odzewem. W związku z tym powiedział, że +ten kraj jest w stanie wojny z Niemcami+. Ogłoszenie to zostało przyjęte z radością przez Polaków wierzących, że zapewnili sobie aktywnych i potężnych sojuszników, których potrzebowali do obrony przed Niemcami. Tłumy zebrały się przed ambasadą brytyjską krzycząc +Niech żyje Anglia!+. Jednak w następnych tygodniach ta radość i ulga zamieniły się w gorzkie rozczarowanie. Pomoc brytyjska i francuska, obiecana tego dnia w 1939 roku, była bardzo niewielka. Polsce dodawano otuchy ciepłymi słowami zachęty, ale pozostawiono ją samą sobie" - napisał Moorhouse, dołączając fragment przemówienia Chamberlaina oraz fragment z własnej książki "Polska 1939. Pierwsi przeciwko Hitlerowi".
Prof. A. Nowak: nastawienie Francji i Wielkiej Brytanii we wrześniu 1939 r. odpowiada za to, że wojna musiała trwać jeszcze sześć lat
Francja zobowiązała się do udzielenia pomocy wojskowej Polsce w przypadku, gdyby padła ona ofiarą agresji na mocy sojuszu między obydwoma państwami z 1921 roku, który potwierdzono w maju 1939 roku, a Wielka Brytania na mocy układu sojuszniczego z 25 sierpnia 1939 roku. Mimo to oba kraje - nie licząc niewielkiej francuskiej ofensywy w Saarze we wrześniu 1939 roku - nie podjęły realnych działań zbrojnych przeciwko III Rzeszy. W związku z tym okres od 3 września 1939 r. do maja 1940 r., gdy Niemcy dokonały inwazji na Francję, Belgię, Holandię i Luksemburg, nazywany jest dziwną wojną lub pozorowaną wojną.
Francja zobowiązała się do udzielenia pomocy wojskowej Polsce w przypadku, gdyby padła ona ofiarą agresji na mocy sojuszu między obydwoma państwami z 1921 roku, który potwierdzono w maju 1939 roku, a Wielka Brytania na mocy układu sojuszniczego z 25 sierpnia 1939 roku.
Roger Moorhouse to brytyjski historyk i pisarz specjalizujący się w historii II wojny światowej. Jest autorem lub współautorem kilkunastu książek na ten temat. Najważniejsze z nich to "Pakt diabłów. Sojusz Hitlera i Stalina" o współpracy niemiecko-sowieckiej w latach 1939-1941, "Stolica Hitlera. Życie i śmierć w wojennym Berlinie" oraz "Polska 1939. Pierwsi przeciwko Hitlerowi" o polskiej wojnie obronnej. W 2020 roku został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi RP za wkład w rozpowszechnianie wiedzy o polskiej historii w Wielkiej Brytanii.
Z Londynu Bartłomiej Niedziński (PAP)
bjn/ ap/
