Najważniejsze wydarzenia związane z największymi jednostkami Polskich Sił Zbrojnych w 1944 r. znalazły się w kalendarzu ściennym na przyszły rok, opracowanym przez katowicki oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach.
Na kartach kalendarza przedstawiono zdjęcia żołnierzy w czasie działań, w których brali oni udział u boku aliantów.
Edukacyjny kalendarz „Nadeszła chwila bitwy. Polskie Siły Zbrojne w 1944 r.” został opracowany w ramach projektu „Szlaki Nadziei. Odyseja Wolności”. Jak poinformowali przedstawiciele IPN, po odbiór kalendarza można się zgłaszać do Przystanku Historia – Centrum Edukacyjnego im. Henryka Sławika w Katowicach.
„Pretekstem do powstania wydawnictwa jest 80. rocznica opisywanych w nim wydarzeń – chęć przypomnienia o stoczonych przez polskich żołnierzy walkach oraz ich upamiętnienia. Kalendarz składa się z dwunastu kart poszczególnych miesięcy, na których zaprezentowano najważniejsze wydarzenia związane z największymi jednostkami Polskich Sił Zbrojnych w 1944 r. Narracja skupia się przede wszystkim na trzech formacjach: 2 Korpusie Polskim gen. Władysława Andersa, 1 Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka oraz 1 Samodzielnej Brygadzie Spadochronowej gen. Stanisława Sosabowskiego” – opisują przedstawiciele IPN.
Zdjęcia wykorzystane w publikacji zostały wykonane w 1944 r., a po latach poddane koloryzacji. Przedstawiają żołnierzy wybranych jednostek w czasie najważniejszych działań, w których brali oni udział u boku aliantów. „Stoczone przez nich bitwy okryły chwałą polskiego żołnierza. Pamięć o nich trwa nie tylko w dzisiejszej Polsce, ale również wśród mieszkańców terenów, które zostały wyzwolone spod niemieckiej okupacji dzięki poświęceniu Polaków” – dodają historycy.
Jak zaznacza IPN, rok 1944 r. to czas wielkich bitew – testu dla polskich żołnierzy, którzy po latach przygotowań i oczekiwania mogli się sprawdzić w boju. Tytuł kalendarza nawiązuje do słów wypowiedzianych w maju 1944 r. przez gen. Władysława Andersa do żołnierzy z 2 Korpusu Polskiego przed bitwą o Monte Cassino. Kilkanaście tygodni później podobne słowa padły przed inwazją na Normandię z ust gen. Stanisława Maczka, dowódcy 1 Dywizji Pancernej.
„W czasie, gdy trzy legendarne dziś jednostki Polskich Sił Zbrojnych: 2 Korpus Polski, 1 Dywizja Pancerna i 1 Samodzielna Brygada Spadochronowa walczyły u boku aliantów w Europie Zachodniej, na tereny przedwojennej Rzeczypospolitej wkraczała Armia Czerwona. Na ich mieszkańców, oddanych w strefę sowieckich wpływów, opadał cień komunistycznych rządów. W sierpniu 1944 r., gdy 1 Dywizja Pancerna rozpoczynała swój szlak bojowy w Normandii, trwało już Powstanie Warszawskie. Kiedy powstańcze walki chyliły się ku upadkowi, polscy spadochroniarze lądowali w Holandii, aby wziąć udział w próbie otwarcia aliantom drogi na Berlin i zakończenia wojny. Mimo poświęcenia, waleczności i położonych zasług na polach bitew, nadzieje żołnierzy na powrót do wolnej Polski okazały się płonne” – przypominają historycy IPN.
Wydawnictwo zostało przygotowane przez Oddział Instytutu Pamięci Narodowej – Komisję Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Katowicach oraz Oddziałowe Biuro Edukacji Narodowej IPN w Katowicach. Zdjęcia wykorzystane w kalendarzu pochodzą ze zbiorów Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej, Narodowego Archiwum Cyfrowego, Imperial War Museums, Ośrodka KARTA oraz Instytutu Polskiego i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, udostępnione przez Ośrodek KARTA.(PAP)
Autor: Krzysztof Konopka
kon/ joz/