Tablica upamiętniająca Żydów z Bielska i Białej, zgładzonych podczas II wojny światowej, została odsłonięta w czwartek na budynku Galerii Bielskiej BWA, stojącej w miejscu synagogi. Niemcy zburzyli świątynię we wrześniu 1939 r.
Odsłonięcie tablicy było częścią organizowanych w czwartek przez bielską Gminę Żydowską uroczystości 66. rocznicy ogłoszenia niepodległości Izraela.
W centrum miasta odsłonięty został mural upamiętniający Irenę Sendler, Polkę, która podczas niemieckiej okupacji ocaliła 2,5 tys. żydowskich dzieci. Autorami muralu są malarka Małgorzata Rozenau i street-artowiec Dariusz Paczkowski z Fundacji Klamra z Żywca.
„To jest bardzo oryginalne dzieło. O Irenie Sendler trzeba pamiętać. To jedna z najważniejszych osób, które zostały wyróżnione tytułem Sprawiedliwego wśród Narodów Świata. Uratowała z Zagłady tak wiele dzieci żydowskich. O tym, czego dokonała, należy uczyć w szkołach. Może taki pomysł, jak mural, spopularyzuje jej postać w Polsce” – powiedział PAP ambasador Izraela w Polsce Zvi Rav-Ner.
Mural przedstawia drzewo, w którego koronę wkomponowana jest postać młodej Ireny Sendler, przygarniającej małe serca. Korzenie drzewa otaczają słoik, w którym zakopywała informacje z personaliami dzieci wyprowadzonych z warszawskiego getta. Dominuje kolor zielony, który symbolizuje nadzieję i odradzanie się życia.
Małgorzata Rozenau podkreśliła, że tworząc dzieło zajęła się głównie formą. „Ogromny wpływ na kształt muralu miało to, jaka była Irena Sendler: ciepła i serdeczna. (…) Nie obawiałam się, że motyw serc będzie infantylny. To przekaz, że ktoś, kto ratuje życie, ma w sobie ogromne pozytywne nastawienie i odwagę, która wypływa wprost z serca” – powiedziała.
Pierwsze wzmianki o Żydach w Bielsku pojawiły się w XVI wieku, jednak pierwszy ślad osadnictwa pochodzi z połowy XVII wieku, kiedy to wymienia się Żyda, który pełnił funkcję poborcy myta i pańskiego arendarza. W przededniu II wojny światowej społeczność żydowska stanowiła około 20 proc. liczącej 25 tys. ludności miasta. W Białej pierwsi Żydzi pojawili się pod koniec XVII wieku. W 1939 roku obywatelami miasta było blisko 4 tys. Żydów, czyli ok. 13 procent mieszkańców.
Po wybuchu wojny i wkroczeniu wojsk niemieckich 3 września bielscy i bialscy Żydzi zostali poddani represjom. Większość z nich zginęła w Auschwitz. Wojnę przeżyli nieliczni. (PAP)
szf/ dym/ gma/
