Brama niemieckiego obozu Auschwitz. Fot. PAP/A. Grygiel
Muzeum Auschwitz przygotowuje się do stworzenia nowej stałej polskiej ekspozycji, która zastąpi dotychczasową, bardzo już anachroniczną. Rozpoczęły się już prace nad scenariuszem wystawy, która zajmie oba piętra bloku 15 w byłym niemieckim obozie Auschwitz I.
Muzeum planowało wymianę polskiej wystawy od wielu lat. Dotychczasowa istniała w 1985 r. W 2010 r. przygotowana została wstępna koncepcja nowej ekspozycji. Zakłada ona, że na parterze bloku przybliżone będą najważniejsze kwestie związane z ofiarami Auschwitz, które pochodziły z Polski. Będzie w tym aspekcie uzupełniała wystawę główną, która w najbliższych latach również będzie zmieniona.
Ekspozycja na piętrze skupi się na historii lokalnej. Mowa będzie m.in. o wysiedleniach, które towarzyszyły budowie i rozbudowie kompleksu Auschwitz, o represjach wobec okolicznej ludności, a także o działaniach przyobozowego ruchu oporu i pomocy niesionej więźniom przez okolicznych mieszkańców.
Rzecznik placówki Bartosz Bartyzel poinformował, że dopiero po powstaniu całościowego scenariusza będzie można określić koszt nowej wystawy i harmonogram jej powstania. „Źródła sfinansowania prac nie są w chwili zdefiniowane” – dodał.
Wymiana ekspozycji głównej, która z pewnymi korektami istnieje od 1955 r., rozpocząć się ma jeszcze w tym roku i potrwa 11 lat. Szacowany na ok. 100 mln zł. koszt sfinansuje resort kultury.
Wystawa będzie podzielona na trzy części. Pierwsza przybliży sprawców, obóz jako instytucję oraz planowanie zmiany obozu koncentracyjnego w ośrodek zagłady Żydów. Druga podejmie temat Zagłady widzianej z perspektywy ofiar. Wyeksponowane zostaną prywatne przedmioty przywiezione do obozu przez deportowanych Żydów. Trzecia skupi się na więźniach obozu koncentracyjnego i ukazaniu zaplanowanej przez Niemców dehumanizacji.
Niemcy założyli obóz Auschwitz w 1940 r., aby więzić w nim Polaków. Auschwitz II-Birkenau powstał dwa lata później. Stał się miejscem zagłady Żydów. W kompleksie obozowym funkcjonowała także sieć podobozów. W Auschwitz Niemcy zgładzili co najmniej 1,1 mln ludzi, głównie Żydów, a także Polaków, Romów, jeńców sowieckich i osób innej narodowości.
Jak podkreślili muzealnicy Auschwitz jest największym polskim cmentarzem. Niemcy deportowali do niego w ramach okupacyjnej polityki represji ponad 450 tys. polskich obywateli: ok. 300 tys. polskich Żydów oraz ok. 150 tys. Polaków.
W 1947 r. na terenie byłych obozów Auschwitz I i Auschwitz II-Birkenau powstało muzeum. W ubiegłym roku zwiedziło je ponad 1,72 mln osób. Były obóz w 1979 r. został wpisany, jako jedyny tego typu obiekt, na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Stałe wystawy narodowe powstawały z inicjatywy byłych więźniów obozu. Pierwszą otwarto w 1960 r. Obecnie czynne są m.in. francuska, rosyjska, romska, a także poświęcona Żydom węgierskim, słowackim i więźniom z Czech. Wiele krajów w ostatnich lata zmodernizowało swoje ekspozycje. Polska jest w tej chwili jedną z najstarszych. (PAP)
szf/ par/
