Henryk Sienkiewicz. Fot. PAP/Reprodukcja
“+Quo vadis+- inspiracje, konteksty, recepcja dzieła. Henryk Sienkiewicz i jego wizja starożytnego Rzymu” - to hasło zakończonej we wtorek w stolicy Włoch międzynarodowej konferencji z okazji Roku Sienkiewicza, która odbyła się w 100. rocznicę śmierci pisarza.
Wiele miejsca rzymskim obchodom Roku Sienkiewicza poświęciły watykańskie media.
Debatom i prelekcjom towarzyszyły projekcje ekranizacji powieści „Quo vadis”, począwszy od fragmentu pierwszej, francuskiej z 1901 roku, której autorami byli Lucien Nonguet i Ferdinand Zecca. Wybrano scenę z pałacu Nerona, w której znalazła się walka gladiatorów, a także pożar Rzymu.
100. rocznica śmierci Henryka Sienkiewicza
Zaprezentowano też niemą, prawie dwugodzinną adaptację produkcji włoskiej z 1913 roku w reżyserii Enrico Guazzoniego, która była pierwszą wielką produkcją kinematografii we Włoszech. W czasie projekcji sala Instytutu Polskiego nad Tybrem była zajęta do ostatniego miejsca.
Było to - jak zauważył w rozmowie z PAP Marek Szczepanowski, zastępca dyrektora Instytutu - wydarzenie wyjątkowe, bo pokaz odbył się przy wykonywanym na żywo akompaniamencie w wykonaniu włoskiego pianisty Michele Sgangi. Włoska publiczność była zachwycona pokazem - dodał.
W Rzymie zaprezentowano niemą, prawie dwugodzinną adaptację „Quo vadis” produkcji włoskiej z 1913 roku w reżyserii Enrico Guazzoniego, która była pierwszą wielką produkcją kinematografii we Włoszech. W czasie projekcji sala Instytutu Polskiego nad Tybrem była zajęta do ostatniego miejsca.
Kolejny wyświetlony film to niema ekranizacja produkcji włoskiej „Quo vadis” Gabriellino D’Annunzio i Georga Jacoby'ego z 1924 roku.
Przypomniano także słynną amerykańską superprodukcję z 1951 roku w reżyserii Mervyna LeRoya, która powstała w rzymskim miasteczku filmowym Cinecitta.
O twórczości Sienkiewicza, jego związkach z Rzymem i znanej na świecie powieści, jej recepcji w Europie i Stanach Zjednoczonych oraz ekranizacjach mówiono podczas dwudniowej konferencji, która odbyła się w prestiżowym rzymskim kinie Casa del Cinema i w Instytucie Polskim. Udział wzięli w niej między innymi Maria Wyke z University College w Londynie, Adam Ziółkowski i Adrianna Adamek-Świechowska z Uniwersytetu Warszawskiego, Jon Solomon z University of Illinois, Ivo Blom z Vrije Universiteit w Amsterdamie.
Ewa Skwara z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu opowiadała o kostiumach w powieści, a Jerzy Miziołek z Uniwersytetu Warszawskiego wygłosił prelekcję "Sienkiewicz i Siemiradzki, dialog między literaturą a malarstwem".
Dr Robert Wiśniewski: obraz Nerona w "Quo vadis" jest skrajnie jednostronny
W czasie konferencji przypominano też o sukcesie powieści we Włoszech. Mowa była o jej tłumaczeniach na język hebrajski i jidysz.
Ostatni punkt konferencji to projekcja „Quo vadis” Jerzego Kawalerowicza z 2001 roku.
Sympozjum zorganizowały między innymi stacja PAN w Rzymie i Wydział Studiów Europejskich, Amerykańskich i Międzykulturowych uniwersytetu La Sapienza.
W Instytucie Polskim nad Tybrem otwarta jest z tej okazji wystawa prezentująca powieść Sienkiewicza jako pierwsze „dzieło transmedialne”.
O setnej rocznicy śmierci Sienkiewicza i jej rzymskich obchodach obszernie pisze watykański dziennik „L’Osservatore Romano”. Gazeta przypomina pobyt pisarza w Wiecznym Mieście oraz to, że właśnie w Rzymie, gdy Sienkiewicz zwiedzał Forum Romanum oraz via Appia antica w towarzystwie malarza Henryka Siemiradzkiego, w umyśle pisarza zrodził się pomysł napisania powieści o świętym Piotrze i Pawle, Neronie i prześladowaniach pierwszych chrześcijan.
„Od przypadku literackiego do fenomenu kultury masowej” - to hasło ekspozycji przygotowanej przez Monikę Woźniak, która wykłada na rzymskim uniwersytecie La Sapienza. Celem wystawy jest pokazanie wpływu, jaki „Quo vadis” miało od początku na inne sztuki, od teatru, muzyki i poezji po kino. Wydarzeniu temu dużo uwagi poświęciło Radio Watykańskie, podkreślając, że sam autor nazwał powieść „wielką chrześcijańską epopeją”.
O setnej rocznicy śmierci Sienkiewicza i jej rzymskich obchodach obszernie pisze watykański dziennik „L’Osservatore Romano”. Gazeta przypomina pobyt pisarza w Wiecznym Mieście oraz to, że właśnie w Rzymie, gdy Sienkiewicz zwiedzał Forum Romanum oraz via Appia antica w towarzystwie malarza Henryka Siemiradzkiego, w umyśle pisarza zrodził się pomysł napisania powieści o świętym Piotrze i Pawle, Neronie i prześladowaniach pierwszych chrześcijan.
Gazeta kładzie nacisk na znaczenie Włoch w życiu i twórczości Sienkiewicza oraz podkreśla, że ta jego „druga ojczyzna” znacząco przyczyniła się do sukcesu dzieła. W artykule przypomniano, że zaledwie rok po publikacji w formie książkowej w 1896 roku powieść "Quo vadis" zaczęła ukazywać się w odcinkach w „Corriere di Napoli”. W niedługim czasie powieść stała się we Włoszech bestsellerem - dodaje gazeta.
Osobny artykuł watykański dziennik poświęcił ekranizacjom powieści. Jako jedną z najlepszych krytyk filmowy gazety wskazał sześcioodcinkowy serial w reżyserii Franco Rossiego, wyemitowany przez telewizję RAI w 1985 roku.
Z Rzymu Sylwia Wysocka (PAP)
sw/ akl/ mc/
