Kilkadziesiąt dokumentów związanych z załogą SS w KL Auschwitz, głównie aptekarzami i lekarzami, zostało zaprezentowanych na wystawie "Oni tu byli", otwartej w środę w oświęcimskim Centrum Dialogu i Modlitwy.
Wśród eksponowanych dokumentów są m.in. imienne upoważnienia do pobrania przez esesmanów dodatkowych przydziałów masła i cukru. Na jednej z takich kartek żywnościowych znajduje się nazwisko lekarza oddziałów SS w Auschwitz, Horsta Fischera, sądzonego po wojnie w NRD i straconego w 1966 roku. Na innej pojawia się nazwisko Heinza Thilo, lekarza oddziałów SS i lekarza obozowego m.in. w obozie cygańskim w Auschwitz II-Birkenau, który zmarł 13 maja 1945 roku.
"Są też dokumenty na nazwisko Victora Capesiusa. Od lutego 1944 roku uczestniczył on w eksperymentach farmakologicznych na więźniach, pełniąc do końca istnienia obozu funkcję kierownika apteki SS. Wydawał gaz Cyklon do gazowania. Był sądzony w 1965 roku w jednym z procesów nazistowskich zbrodniarzy we Frankfurcie nad Menem. Skazano go na dziewięć lat więzienia, lecz wolność odzyskał już w 1968 roku. Zmarł w Goeppingen w 1985 roku" - powiedział historyk z Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau Adam Cyra.
Historyk dodał, że dokumenty odnalazł w początkach 2010 jeden z mieszkańców Oświęcimia podczas remontu domu, którego właścicielem stał się już po wojnie. Zachowało się ich około 300. Dowiedział się o tym wiceprezes miejscowego oddziału Towarzystwa Opieki nad Oświęcimiem Marek Księżarczyk. Znalazca dokumentów, chcący zachować anonimowość, pozwolił mu je zeskanować.
Podczas otwarcia wystawy zaprezentowana została opublikowana w ubiegłym roku książka Dietera Schlesaka, wieloletniego tropiciela śladów zbrodni Victora Capesiusa - "Capesius - aptekarz oświęcimski". Schlesak o swojej publikacji napisał: "Za jej pośrednictwem zetkną się państwo ze znanym mi osobiście z dzieciństwa masowym mordercą, Victorem Capesiusem - kimś, kto dysponował Cyklonem B i wydawał rozkazy zabijania nim w komorach gazowych, a mimo to do końca życia uważał się za niewinnego".
W otwarciu wystawy uczestniczył były więzień Auschwitz Józef Paczyński (numer obozowy 121). W obozie był fryzjerem. Zakład fryzjerski mieścił się w tym samym budynku co apteka SS. Paczyński widywał Capesiusa. W środę były więzień usiadł za stołem, na którym stała figurka góralki, którą w obozie prawdopodobnie wykonał inny więzień - wybitny polski przedwojenny olimpijczyk Bronisław Czech. Paczyński i Czech znali się.
Centrum Dialogu i Modlitwy powstało w 1992 roku, nieopodal byłego obozu macierzystego Auschwitz. Jest instytucją katolicką, założoną przez kard. Franciszka Macharskiego w porozumieniu z europejskimi biskupami i przedstawicielami organizacji żydowskich. Jego ideą jest stworzenie miejsca spotkań, edukacji, refleksji i modlitwy dla odwiedzających Auschwitz.
Obóz Auschwitz powstał w 1940 roku, KL Auschwitz II-Birkenau - dwa lata później. Stał się przede wszystkim miejscem masowej zagłady Żydów. Kompleks uzupełniała sieć podobozów. W obozie Niemcy zgładzili, co najmniej 1,1 miliona osób, głównie Żydów, a także Polaków, Romów, jeńców radzieckich oraz obywateli innych państw. (PAP)
szf/ hes/ bk/
