Obchody 40. rocznicy Radomskiego Protestu Robotniczego Czerwiec '76, Filmowa Encyklopedia Powstań Śląskich i wystawa "Szkło, metal, detal. Architektura Gdyni w szczegółach" - to najlepsze wydarzenia historyczne ub. roku. Laureatów plebiscytu Muzeum Historii Polski ogłoszono w środę w Warszawie.
"Gdybym miał zastanowić się, co to znaczy Wydarzenie Historyczne Roku, to zwróciłbym uwagę na pewną dwuznaczność tego sformułowania. Wydarzenie Historyczne Roku to takie, które opowiada nam historię lub takie, które przejdzie do historii" - powiedział dyrektor Muzeum Historii Polski Robert Kostro, witając zebranych na środowej gali wręczenia nagród.
Kostro podał trzy przykłady wydarzeń historycznych roku, które przeszły do historii: odsłonięcia pomnika Adama Mickiewicza w Warszawie (1898), które było "pierwszą wielką manifestacją patriotyczną po powstaniu styczniowym", odsłonięcia ufundowanego przez Ignacego Jana Paderewskiego Pomnika Grunwaldzkiego w Krakowie (1910) - "ogromnego wydarzenia, które (...) zapowiadało nadchodzącą wiosnę i (...) było jedną z jaskółek polskiej niepodległości", oraz wystawy "Polaków Portret Własny" (1979) w Muzeum Narodowym w Krakowie, zorganizowanej przez Marka Rostworowskiego, która "opowiadała o historii, ale jednocześnie (...) była znakiem, że coś się zmienia w Polsce".
"Widzimy, że Wydarzenia Historyczne Roku to takie, które mówią o historii, ale również takie, które do niej przechodzą i które ją tworzą" - mówił dyrektor Muzeum Historii Polski Robert Kostro, gratulując tym, którzy "uczestniczą w tworzeniu wydarzeń historycznych". "Każde z wydarzeń, zwłaszcza piętnastu, które znalazły się w fazie finałowej konkursu, jest wydarzeniem roku w tym podwójnym sensie: że dobrze promuje wiedzę o naszej przeszłości, ale również takim, które zapewne przejdzie do historii i tworzy naszą teraźniejszość" - podkreślił.
"Widzimy, że Wydarzenia Historyczne Roku to takie, które mówią o historii, ale również takie, które do niej przechodzą i które ją tworzą" - dodał Kostro, gratulując tym, którzy "uczestniczą w tworzeniu wydarzeń historycznych". "Każde z wydarzeń, zwłaszcza piętnastu, które znalazły się w fazie finałowej konkursu, jest wydarzeniem roku w tym podwójnym sensie: że dobrze promuje wiedzę o naszej przeszłości, ale również takim, które zapewne przejdzie do historii i tworzy naszą teraźniejszość" - podkreślił.
Wiceminister kultury Magdalena Gawin zauważyła z kolei, jak "szerokie jest spektrum inicjatyw, które mogą wziąć udział w konkursie". "To są z jednej strony instytucje, z drugiej strony wystawy, ale także filmy. Regulamin konkursu nie tworzy żadnych barier" - powiedziała.
"Drugą zaletą tego konkursu jest niewątpliwie sama jego idea, gdzie eksperci wybierają finałową piętnastkę, ale głosowanie na najlepsze projekty należy już do lokalnych społeczności i do Polaków. To duża zaleta tego konkursu, że wciąga rzeszę ludzi, którzy sami mogą poczuć się inicjatorami i uczestnikami tego konkursu" - dodała.
W kategorii "Wydarzenie" nagrodę odebrali organizatorzy 40. obchodów Radomskiego Protestu Robotniczego Czerwiec '76 - przedstawiciele prezydenta Radomia, Stowarzyszenia Radomski Czerwiec '76 oraz NSZZ "Solidarność", okręg Ziemia Radomska. Obchody rocznicowe, zorganizowane pod hasłem "Zaczęło się w Radomiu", obejmowały różnorodne wydarzenia mające na celu upamiętnienie uczestników robotniczego protestu oraz ukazywały rolę miasta w polskich dążeniach do wolności i demokracji.
Za najlepszy projekt w dziedzinie "Edukacja i multimedia" internauci uznali Filmową Encyklopedię Powstań Śląskich, stworzoną przez Muzeum Powstań Śląskich w Świętochłowicach. Encyklopedia jest przedstawieniem życiorysów powstańców śląskich w formie historii mówionej, zaprezentowanej przez ich żyjących potomków.
Wiceminister kultury Magdalena Gawin zauważyła, jak "szerokie jest spektrum inicjatyw, które mogą wziąć udział w konkursie". "To są z jednej strony instytucje, z drugiej strony wystawy, ale także filmy. Regulamin konkursu nie tworzy żadnych barier" - powiedziała. "Drugą zaletą tego konkursu jest niewątpliwie sama jego idea, gdzie eksperci wybierają finałową piętnastkę, ale głosowanie na najlepsze projekty należy już do lokalnych społeczności i do Polaków. To duża zaleta tego konkursu, że wciąga rzeszę ludzi, którzy sami mogą poczuć się inicjatorami i uczestnikami tego konkursu" - dodała.
Najlepszą wystawą 2016 roku ogłoszono inicjatywę czasową "Szkło, metal, detal. Architektura Gdyni w szczegółach", zorganizowaną przez Muzeum Miasta Gdyni. Ekspozycja, na której zaprezentowano ponad 150 obiektów - m.in. detali architektonicznych i elementów wyposażenia - stała się próbą niekonwencjonalnego spojrzenia na Gdynię w okresie międzywojennym i tuż po wojnie.
Organizatorem konkursu na Wydarzenie Historyczne Roku jest Muzeum Historii Polski we współpracy z portalem historia.org.pl. Do tegorocznej edycji plebiscytu internauci zgłosili 250 wydarzeń z kraju i zagranicy - także z m.in. Australii, Stanów Zjednoczonych, Francji, Belgii, Ukrainy, Rosji, Gruzji i Irlandii. Spośród nich jury wybrało 15 finałowych inicjatyw. Najlepsze trzy wybrało z kolei blisko 12 tysięcy głosujących internautów.
W jury tegorocznej 10. edycji znaleźli się dr hab. Michał F. Woźniak, dr hab. Piotr Majewski, prof. Andrzej Szczerski, Monika Matwiejczuk oraz Wojciech Duch.
W tym roku w finale plebiscytu znalazł się także m.in. film "Wołyń" w reż. Wojciecha Smarzowskiego i inauguracja działalności Ośrodka Badań nad Totalitaryzmami im. Witolda Pileckiego (kat. "Wydarzenie"), ekspozycja czasowa "Maria. Mater Misericordiae" w Muzeum Narodowym w Krakowie i stała "Wrocław 1945-2016" w Ośrodku "Pamięć i Przyszłość" ("Wystawa"), oraz konkurs filmowy z okazji 60. rocznicy wydarzeń Poznańskiego Czerwca "Poznań w 56 sekund" i projekt Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN "Muzeum na kółkach" ("Edukacja i multimedia").
PAP i portal dzieje.pl są patronami medialnymi wydarzenia.(PAP)
oma/ agz/