21-22 maja w Łodzi - konferencja naukowa „Niemieckie i sowieckie ustawodawstwo wobec Polaków i obywateli polskich 1939–1945”

Przedsięwzięcie, w którym weźmie udział m.in. Dieter Schenk, doktor honoris causa UŁ, autor cennych publikacji dotyczących zasad odpowiedzialności karnej za zbrodnie popełnione przez niemieckich najeźdźców w Polsce w czasie II wojny światowej, a także dr Mateusz Szpytma, zastępca prezesa Instytutu Pamięci Narodowej, odbędzie się w dniach 21–22 maja 2018 r. (poniedziałek-wtorek) w sali konferencyjnej hotelu „Ambasador” przy al. marsz. Józefa Piłsudskiego 29 w Łodzi (wejście od ulicy Kilińskiego 145).

Obydwa państwa totalitarne, wprowadzając w życie postanowienia paktu Ribbentrop–Mołotow z 23 sierpnia 1939 r., przystąpiły do tworzenia opresyjnego ustawodawstwa, szczegółowo określającego ramy funkcjonowania Polaków i obywateli polskich w warunkach okupacyjnych z lat 1939–1945. Efektem tych działań były masowe represje, przybierające coraz to brutalniejsze formy i obejmujące swym zakresem gwałtownie rosnącą liczbę ofiar.

Należy podkreślić, że zakres prześladowań w pełni uprawnia do stosowania pojęcia ludobójstwa, tak w odniesieniu do okupacji niemieckiej, jak i sowieckiej.

Zagadnieniem kluczowym dla zilustrowania działań administracji niemieckiej jest kwestia traktowania przez okupanta ludności żydowskiej, mająca w ówczesnych realiach decydujący wpływ na kształt relacji polsko-żydowskich i m.in. poważnie ograniczająca możliwości udzielenia przez Polaków pomocy osobom narodowości żydowskiej. Interesujące będzie również zestawienie realiów panujących na ziemiach wcielonych do III Rzeszy i na terenie Generalnego Gubernatorstwa.

Drugi dzień obrad poświęcony zostanie przedstawieniu szerokiego spectrum prześladowań stosowanych przez władze sowieckie, w tym działalności „wymiaru sprawiedliwości”.

Ilustracją konferencji będą dwie wystawy Oddziału IPN w Łodzi:

Wystawa „Zbrodnie niemieckie na ziemi łódzkiej w czasie II wojny światowej” przypomina najtragiczniejsze momenty konfliktu, który szczególnie zapisał się w pamięci mieszkańców regionu łódzkiego. Wiele uwagi poświęcono tragedii Wielunia, miasta będącego pierwszym celem ataku niemieckiego lotnictwa. Wśród zagadnień poruszanych na wystawie są wysiedlenia, tematyka niemieckiego obozu dla dzieci i młodzieży polskiej przy ul. Przemysłowej w Łodzi i jego eksterminacyjny charakter, zagłada ludności żydowskiej na ziemi łódzkiej, którą okupant niemiecki odizolował w gettach, a następnie systematycznie mordował w obozach zagłady. Wspomniano także o największej publicznej egzekucji w regionie łódzkim, którą Niemcy przeprowadzili 20 marca 1942 r. w Zgierzu, mordując sto niewinnych osób.

Wystawa „Ocaleni z »nieludzkiej ziemi«. Losy uchodźstwa polskiego z ZSRS w latach 1942-1950” ukazuje najbardziej niezwykły rozdział historii polskiej diaspory – losy polskiej ludności cywilnej, która opuściła w 1942 r. Związek Sowiecki wraz z armią gen. Władysława Andersa. Po raz pierwszy w dziejach naszego kraju tak liczna grupa polskich obywateli znalazła się w odległych regionach świata: na Bliskim Wschodzie, w Indiach, Afryce, Meksyku i Nowej Zelandii. Te egzotyczne kraje stały się miejscem zamieszkania kilkudziesięciu tysięcy dawnych mieszkańców Podola, Polesia, Wołynia i innych regionów Polski Wschodniej, okupowanych po 17 września 1939 r. przez ZSRS.

Więcej informacji: https://lodz.ipn.gov.pl/pl6/aktualnosci/51442,Miedzynarodowa-konferencja-naukowa-Niemieckie-i-sowieckie-ustawodawstwo-wobec-Po.html

Źródło: IPN