271 kg waży największy znaleziony w Polsce kawałek meteorytu. Na znalezisko natrafiono na poznańskim Morasku latem ubiegłego roku, ale zostało ujawnione dopiero teraz. Dotąd największym meteorytem był okaz o wadze 261,2 kg, znaleziony w 2012 roku.
5 tysięcy lat temu nad obszarem należącym obecnie do północnych krańców Poznania spadł deszcz meteorytów. Teraz to miejsce jest największym w Europie skupiskiem kraterów powstałych po uderzeniu meteorytów żelaznych. Dla ochrony kraterów utworzono tu rezerwat przyrody Meteoryt Morasko.
Kawałek meteorytu, znaleziony w ubiegłym roku poza terenem rezerwatu przez Andrzeja Owczarzaka i Michała Nebelskiego, otrzymał nazwę "Kruszynka". Odkrycia dokonano latem zeszłego roku, ale znalazcy dopiero teraz pochwalili się nim publicznie.
W momencie znalezienia "Kruszynka" ważyła 315 kg. Po kilku miesiącach czyszczenia z tzw. zwietrzeliny, czyli naleciałości, które narosły już na Ziemi, waga meteorytu spadła do 271 kg.
Owczarzak powiedział w niedzielę PAP, że "Kruszynka" to okaz z regmagliptami, czyli specyficznymi wgłębieniami powstającymi przy przelocie meteorytu przez atmosferę; zachowały się na nim też fragmenty skorupy obtopieniowej.
Podkreślił, że liczy na to, iż niebawem uda się zaprezentować znalezisko wszystkim zainteresowanym. Wcześniej jednak mają je zbadać naukowcy z poznańskiego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. "Od kiedy zajmuję się poszukiwaniami, staram się współpracować z poznańską uczelnią. Mam nadzieję, że i ten okaz trafi na ekspozycję, by poznaniacy i Polacy mogli go zobaczyć" – powiedział.
Do tej pory na terenie Moraska natrafiono już na kilka ton materiału. Dotąd największym okazem był meteoryt znaleziony w 2012 roku, ważący po oczyszczeniu 261,2 kg. W 2015 roku Owczarzak i Nebelski znaleźli okaz o wadze (po oczyszczeniu) 174 kg.
Rezerwat przyrody Meteoryt Morasko jest jednym z nielicznych znanych miejsc na świecie, gdzie obok siebie występują meteoryty i kratery uderzeniowe spowodowane przez ich upadek. Na pierwszy okaz meteorytu, o wadze niespełna 80 kg, natrafiono na tych terenach przypadkiem w 1914 roku; niemiecki przyrodnik znalazł go podczas kopania rowów strzelniczych.
Grupa siedmiu kraterów powstałych w wyniku upadku meteorytu położona jest na południowym stoku Góry Moraskiej (wysokość 154 m n.p.m.) - najwyższego wzniesienia w okolicach Poznania. Teren ten, o powierzchni ok. 55 hektarów, uznano w 1976 roku za rezerwat przyrody.
Kratery powstały w wyniku uderzenia w ziemię ok. 5 tys. lat temu odłamków dużego meteorytu żelaznego (tzw. syderytu), należącego prawdopodobnie do roju Perseidów, z którym Ziemia spotyka się w połowie sierpnia każdego roku.
Moraskie kratery to jedno z największych na Ziemi skupisk tego rodzaju obiektów zarówno jeśli chodzi o ich wielkość, jak i liczbę. Największy ma średnicę około 60 m i głębokość dochodzącą do 11,5 m.(PAP)
autor: Rafał Pogrzebny
edytor: Dorota Kazimierczak
rpo/ pad/
